Bà Năm đứng dưới bến nhìn hoa sao nhái nở đã con mắt. Đám sao nhái này bà trồng từ hồi giữa mùa Xuân. Miền quê nắng cháy, bà Năm tưởng tụi nó đã chết héo chết rũ, nhất là khi một đợt nước mặn tràn vào sông. Vậy mà giờ nó thắp lửa, nhìn sướng quá, bà Năm bụm miệng cười. Con út bên kia sông ngồi giẫy đám cỏ nước mặn quăng xuống sông, than không biết chừng nào mưa vô mùa, nó đợi mưa, cây cối đợi mưa, cả một miền quê khô cằn này đang đợi chờ một cơn mưa tắm tưới cho đất đai mỡ màu. Thấy bà Năm bật cười một mình, cũng lâu lắm rồi nó mới thấy bà Năm cười tươi vậy, chắc là có chuyện vui, con út ríu ran:

- Chuyện gì vui dữ vậy, Năm ơi!

Bà Năm vẫn không rời mắt khỏi đám hoa sao nhái. Loại này nở sung mãn. Nhìn nó, bà Năm như được tiếp thêm sức sống, niềm hi vọng. Những thứ đó, đã có lúc bà Năm tưởng rằng mình đang dần mất mát.

- Ừ thì ngắm hoa, hoa đẹp thì lòng mình cũng đẹp, cuộc đời đáng sống quá chớ...

Minh họa Lão Trần

Con út thấy hôm nay bà Năm lạ quá, nói chuyện văn vẻ, không còn cái mặt ủ dột u sầu thường ngày. Người già thật lạ, lúc vui, lúc buồn; lúc héo úa phai tàn, lúc hồn nhiên như một đứa con nít. Như mới hôm qua bà Năm còn khóc rỉ rả trong buổi hoàng hôn, con út nghe tiếng khóc bơi xuồng sang sông tấp vào bến sông có hoa sao nhái nở. Người già thường nhạy cảm. Có đủ lí do để bà Năm bật khóc, bà khóc vì nhớ con. Tất nhiên rồi, đứa con gái của bà cũng trạc tuổi con út, đi xa từ bấy đến nay vẫn chưa về thăm bà, chưa biết nó ở đâu, sống như thế nào. Cũng có khi bà khóc vì một nguyên nhân hết sức lạ đời, trong cơn tức tưởi, bà Năm hỏi con út “chừng nào mưa vô mùa”. Con út lắc đầu, “nắng mưa là chuyện của trời, làm sao con biết được, Năm ơi!”...

Mưa vô mùa. Mùa mưa thường bắt đầu bằng một cơn mưa tầm tã kéo dài từ sáng sớm đến tối mù, kèm theo sấm chớp. Có khi nửa đêm bị đánh thức vì tiếng mưa ầm ầm dội xuống mái lá, nước đổ ào ào đầy tràn cái lu bên hè, gió xé toạc mấy tàu lá chuối non xanh mơn mởn.

Những đêm mưa như thế, Ngọt không ngủ được. Tiếng mưa làm Ngọt bồn chồn, Ngọt nghe trong đó có tiếng ai gọi mình, khi điềm nhiên, khi rống riết. Cô kéo mền trùm kín đầu, bịt kín tai để không nghe tiếng mưa nữa. Rồi thì tiếng sấm chớp đùng đùng. Ngọt ngồi bật dậy thao thức cho đến khi trời sáng và mưa ngừng hẳn.

Ngọt sống với bà Năm trong căn nhà nhỏ bên bờ sông, trước nhà có bãi đất trống bà Năm trồng toàn hoa sao nhái. Sau đêm mưa, hoa sao nhái dập nát, cánh hoa rụng đầy mặt đất. Bà Năm tặc lưỡi tiếc nuối, nước mắt bà chảy xuống ròng ròng, còn Ngọt thì trách bà Năm lãng xẹt, đi khóc vì mấy thứ hoa linh tinh. Đời có nhiều điều đáng để người ta rơi nước mắt hơn là một đám hoa bơ sờ sau cơn giông bão tối qua. Bà Năm vẫn khóc, khóc rưng rức, ngon lành, lòng bà chua chát. Mưa đã ngừng rơi nơi xóm nhỏ. Chiều Ngọt ra bờ hoa sao nhái ngồi nhìn con sông cong cong, uốn qua bãi đất mềm có ngôi chùa nhỏ xíu và tiếng mõ râm ran của sư thầy Thích Thịnh, khuất hút sau màu xanh tre trúc. Cảnh quê thanh tịnh nhưng lòng cô thì rối bời. Bao giờ cô cũng cảm thấy trong đầu mình lửng lơ nhiều dấu hỏi. Kể từ khi bà Năm nói với cô sự thật về cội nguồn, gốc gác của cô, không phải là câu “Mày từ đất nẻ chui lên”, “Hồi xưa, má tìm gặp mày dưới gốc tre trước sân chùa”... mà bà Năm nói với cô mỗi lần cô hỏi: “Má ơi, má à, ba con đâu, hả má?”.

“Ba con đâu hả má?”, “Ba con là ai hả má?” - Ngọt thường hỏi má như thế, rồi cả hai má con cùng nhau lặng đi.

- Xem như là không có ba đi con! - Bà Năm nói giọng buồn so.

Nhưng ai trên đời lại chẳng có ba? Chẳng có ba làm sao con người có mặt trên đời. Ngọt biết là bà Năm nói dối. Đôi lúc Ngọt thấy mình tệ quá, mười mấy, hai mươi tuổi đầu mà chưa biết mặt ba mình, cũng không có bất kì một tin tức nào về ba. Ngọt chỉ biết mỗi má, từ nhỏ được má bồng bế, chăm chút từng miếng ăn, giấc ngủ... Đôi lần khoé mắt Ngọt ươn ướt khi thấy ai đó được ba cõng đi trên bờ sông dài, trên chiếc xuồng con con, đứa trẻ ngồi trước mũi, ba ngồi sau lái, cùng lướt trên ngọn sóng quê hương giữa mùa hoa súng tím lô nhô triền bãi. Cô ước ao được một lần như thế. Má nói “đời mà, mỗi người, mỗi số”, có ai giống ai đâu.

Không một hình dung nào về ba. Nếu ba mất thì nhất định đã có nấm mồ cỏ xanh, có di ảnh trên bàn nghi ngút khói để Ngọt ra vào đều nhìn lên đó mà thấy lòng mình ấm áp lạ lùng. Ngọt chỉ nghe được trong những đêm mưa có tiếng ai đó đang gọi mình, hình như là tiếng của ba - cô nghĩ vậy vì nghe tiếng gọi thân thương và ấm áp lắm. Cô vùng dậy để được gặp ba, nhưng chỉ còn tiếng mưa rơi đều đều sau khi cô thức giấc.

Mắt bà Năm nhìn ra vuông sân, đăm chiêu. Sao nhái vàng vẫn đều đặn thắp lửa mỗi buổi chiều nắng xuống.

Con út nói với Ngọt tỉnh bơ:

- Kiếm tìm chi một hình ảnh, chị Ngọt ơi! Như em đây nè, không có ba, em vẫn sống tốt. Em có đòi hỏi gì đâu. Má vẫn lo cho em chu đáo, rồi má đi lấy chồng, em tự lo cho bản thân mình. Mọi thứ êm ru chớ gì.

Nhưng ba của con út về với đất, mộ còn trong khoảng vườn có mùi xoài cát Hoà Lộc chín thơm nức nở. Còn ba của Ngọt làm gì, đi đâu, mãi là một dấu hỏi lớn trong đầu cô...

Ngọt quyết định ra đi. “Chừng nào kiếm được ba, con về”. Ngọt nói vậy, bà Năm buồn lắm nhưng không nỡ can ngăn. Hôm Ngọt đi, hoa sao nhái trổ đẹp lắm, rực rỡ cả một khoảng sân dài, kéo sát xuống mé nước. Sông dềnh dàng nước, bà Năm ngồi co ro bên luống hoa sao nhái nhìn Ngọt quá giang xuồng con út qua sông rồi đi. Sang sông, cô còn ngoái lại nhìn bà Năm, dặn vống:

- Má giữ sức khoẻ, khi nào rỗi rãi, con về thăm má. Chị Ngọt đi, nghen út!

Con út nhìn theo. Ngọt quảy ba lô một bên vai, đi tuốt về phía đầu xóm.

Xóm đã vắng, nay càng thêm vắng.

Vắng con, bà Năm ít nói chuyện hẳn đi, thỉnh thoảng í ới gọi con út sang chơi bởi nhìn con út bà Năm tưởng tượng ra bóng hình của Ngọt. Không có con út, bà Năm xuống bến nói vu vơ câu gì với đám hoa sao nhái, khen hoa nở đẹp, rực rỡ bờ sông quê.

Con nước đầu mùa hạ cạn xèo. Chừng nào mưa vô mùa nước mới đầy, hoa súng tím mới nở lắp xắp trên mặt sông. Bà Năm nghe trong chiều có tiếng chuông chùa ngân nga, lòng thanh tịnh nhưng không gian buồn hiu hắt. Bầu trời đỏ ửng như có lửa. Bến sông đỏ rực bởi sao nhái nhuộm ánh trời chiều. Con út quăng thêm mớ cỏ mới giẫy xuống sông. Mớ cỏ trôi lềnh bềnh ra cửa sông Cái. Nó nói vọng sang:

- Mưa sắp vô mùa rồi, Năm ơi! Coi chừng nay, mai, chị Ngọt về thăm Năm đó.

Bà Năm gật đầu, lòng mong mỏi bóng hình của con trở về với bến nước xưa, mong mỏi thêm một bóng hình xa xôi nào trong kí ức.

“Chừng nào ba má đồng ý, tôi về dẫn mình với con đi về thăm ba má, nói lời xin lỗi ba má. Mình nhận ba má, con nhận ông bà. Mình không phải chạy vạy ở cái xóm nhỏ tiêu điều này, mình ơi!” - Người xưa đã từng nói với bà Năm như thế! Bà Năm nhớ rành rọt từng câu chữ. Hồi đó, bà Năm còn trẻ lắm, đẹp không thua gì Ngọt bây giờ.

Nhưng người xưa đi mãi không về.

Bà Năm cứ ngồi thắp lửa hoa sao nhái dưới bến sông, để chừng nào người trở về, thấy lửa hoa sao nhái thì biết đó là nhà của mình, nơi có người thương hằng mong đợi. Năm nào hoa sai nhái cũng trổ, khi lứa hoa cũ sắp tàn thì bà Năm đã gieo trồng lứa hoa mới, để khi lứa cũ sắp rã rời về đất thì lứa hoa mới cũng bắt đầu trổ mấy nụ hoa đầu tiên. Rồi cứ thế, một mùa hoa sao nhái mới lại nở vàng ở bến nước quê hương...

Hoa sao nhái như một dấu hiệu để người xưa nhận biết đường về.

Chiều, bà Năm ngồi ngắm hoa sao nhái. Trời hầm hập. “Kiểu này chắc đêm nay mưa đổ, Năm ơi!” - Con út bên sông nói với sang. Giờ nhìn nó cũng lớn quá, mới đó thôi, nay đã ra dáng thiếu nữ, rồi nay mai xóm lại rộn ràng tiếng nhạc xập xình của đám cưới quê hương.

Mưa vô mùa, đồng nghĩa với việc Ngọt sắp về. Hồi trước cô hẹn chừng nào mưa thì về chơi với bà Năm, để bà ở nhà một mình, củi lửa ướt đẫm, tội nghiệp. Bà Năm cứ ngóng. Bà lấy cây quạt mo, quạt xoành xoạch, không biết có cơn gió nào làm rụng mấy cánh hoa sao nhái yếu ớt kia không.

Hoàng hôn buông xóm nhỏ. Màu đỏ trùm lấy cả bụi tre tầm vông bên bờ sông, trùm xuống ngôi chùa nhỏ xíu có sư thầy Thích Thịnh đang ngồi gõ mõ, đọc kinh. Bà Năm đang ngồi trước nhà căng mắt lên vá cái áo cũ đã mấy lần vá chằng vá đụp. Bỗng có tiếng út vang lên í ới bên sông. Tiếng gọi vọng vào tận tâm can của bà:

- Năm ơi, Năm! Chị Ngọt... chị Ngọt về kìa! Về cùng ai nữa kìa.

Bà Năm sợ tai mình bị ù, vừa đưa tay ngoáy ngoáy, vừa thập thững bước xuống bến. Nhưng tai bà không bị ù, mắt bà không bị mờ. Bà Năm thấy rõ lắm. Ngọt đang đứng sững sờ bên kia sông, cạnh bên là một người đàn ông mà bà Năm vẫn không sao quên được tên gọi, quên được giọng nói tiếng nước. Đôi mắt có đuôi mắt rũ xuống, hơi buồn, nhưng ẩn chứa bên trong là một khung trời thăm thẳm...

Nước mắt bà Năm chan hoà.

Gần nửa đời người xa cách. Gần nửa đời người bôn ba. Gần nửa đời người sao nhái vẫn tận tụỵ thắp lửa. Gần nửa đời người gặp lại cố nhân...