“Chó ngáp phải ruồi” cũng là tác phẩm đầu tiên trong tập truyện ngắn dày gần 400 trang, với 22 tác phẩm, được Nhà xuất bản Hội Nhà văn mới ấn hành. Đây là tác phẩm thứ năm trong hành trình viết văn của nhà văn Lê Tự, gồm: 2 cuốn tiểu thuyết, 2 tập truyện ngắn và 1 tập truyện dài. Câu chuyện kể về chàng Tính và chàng Tâm là hai người bạn thân thiết với nhau từ thuở nhỏ, luôn bên nhau như hình với bóng. Nhưng lớn lên thì mỗi người một vẻ trái ngược nhau. Chàng Tính học dốt hơn chàng Tâm, nhưng tính tình nóng nảy và tự cao, tự đại. Còn chàng Tâm học giỏi hơn, mà điềm đạm, ít nói.

Tốt nghiệp Đại học Xây dựng, hai chàng được phân công về cùng một phòng của Công ty Khu Nam. Nhiều người dự đoán, thế nào chàng Tâm cũng sẽ được cất nhắc lên làm trưởng phòng trong nay mai. Thế nhưng, đùng một cái chàng Tính lại được bổ nhiệm làm phó phòng. Vợ chàng Tâm là cô Mận mon men tìm tới gặp vợ chàng Tính là cô Đào, để dò la “đường đi nước bước”, mong chạy cho chồng được làm quan. Thế nhưng chỉ nhận được câu nói đãi bôi của cô Đào: “Giời ơi, chó ngáp phải ruồi thôi mà…”. Cô Mận giấu chồng gom hết tiền tiết kiệm và bán mảnh đất hồi môn mặt đường, lấy tiền tính đi đút lót ông giám đốc. Nhưng khi tìm đến nhà riêng mới biết, ông ta đã bán nhà chuyển đi nơi khác. Cô Mận quay lại tìm Đào, tính nhờ vả Đào dẫn dắt cho cô đút lót tiền cho ông giám đốc, mới được biết ông giám đốc không thiếu gì tiền, chỉ thích “vui vẻ”, nhưng ông ấy mới bị bệnh tiền liệt tuyến nặng “… sinh lí yếu xìu, chả thiết tha gì gái gú nữa…”. Đến đây hẳn người đọc phải hiểu, cô Đào chạy chức cho chồng mình bằng nhan sắc, chứ không bằng tiền, cô Mận coi như “hết cửa”.

Nhà văn Lê Tự (người mặc áo hoa) tặng sách cho nhà văn Nguyễn Minh Thắng.

Đọc cả tập truyện thấy hình tượng con chó xuất hiện tương đối nhiều, với lối kể chuyện mang đậm chất châm biếm, hóm hỉnh, giúp người đọc tiếp nhận nội dung nhẹ nhõm, nhưng vẫn bảo đảm tính đấu tranh với những hiện tượng xấu, những hành vi tiêu cực trong xã hội. Chuyện nhà ông Trung nuôi con chó rất khôn, gặp người nào xấu nó nhận ra ngay và lập tức lao vào cắn xé. Nhân vật chính là “ông tôi” từng làm lãnh đạo một doanh nghiệp nhà nước, xây nhà riêng to nhất làng… “Ông tôi” tới nhà ông Trung mua rượu, bị con chó lao ra đớp một phát vào bắp chân. Có nghĩa rằng “ông tôi” đích thị là người xấu, ông cũng công nhận là con chó cắn đúng đấy, nếu ông là người tốt sao xây được nhà to nhất làng, có ô tô con, có mấy cái biệt thự cho thuê. Thế nhưng “mẹ tôi”, là con dâu “ông tôi” lại không cam tâm, đến tận nhà ông Trung đòi xử con chó, đồng thời ép ông Trung phải tuyên bố con chó nhà ông ấy ngu…

Chuyện cậu Dinh là cựu chiến binh, bị sốt rét ác tính ở rừng Trường Sơn, uống nhiều thuốc kí ninh nên bị liệt dương, bị buộc phải lấy mợ Vinh làm vợ vì đã có hẹn ước trước khi cậu nhập ngũ, nên lấy nhau mà không có hạnh phúc… Vợ chồng cậu nuôi con chó đực đặt tên là “Trường Ca”, rất khỏe về “khoản ấy” khiến mợ Vinh nhiều đêm mất ngủ, phải đóng cổng ngăn lũ chó cái và âm thầm mang Trường Ca đi thiến, khiến Trường Ca thẫn thờ như kẻ mất trí nhớ, trở thành bạn nhậu của cậu Dinh.

Câu chuyện làng Từa vì có quá nhiều trộm nên nhà nào cũng nuôi chó dữ, tình làng nghĩa xóm vì thế mà xa nhau dần. Thế nhưng một năm bị nạn chó dại cắn chết mất 5 người. Làng phải họp lại, ra quyết định “cấm tiệt chó trong làng”, lập ra cả đội phản ứng nhanh với 10 thành viên. Làng Từa không còn con chó nào, không còn tiếng chó sủa. Làng có ông Điền được thăng chức Vụ trưởng, một lần dẫn cấp trên về thăm làng. Cấp trên bảo rất muốn nghe tiếng chó sủa. Ông Điền quyết định mua một con chó về nuôi, mà không ai trong làng dám chống đối, mặc dù rất tức giận vì ông Điền phá vỡ lời nguyền của làng. Thế nhưng con chó ông Điền nuôi lớn lên không sủa được, mà chỉ kêu ăng ẳng trong họng. Nhiều bác sĩ thú y được mời khám xét kĩ càng nhưng cũng đành bó tay. Chó mà không sủa được thì còn gọi gì là chó nữa? Ông cấp trên về làng mua sẵn riềng tươi và lá mơ, rồi gật gù nói “… chó sủa được thì vui tai, không sủa được thì vui mồm…”.

Tập truyện ngắn còn truyền tải nhiều nỗi niềm liên quan đến các hiện tượng xấu, những biểu hiện tiêu cực trong xã hội, bà Thư đã leo lên chức Chánh án tòa án huyện, nhưng còn muốn leo cao hơn nữa, nên cố ý gán ghép con trai mình với con gái ông Chủ tịch huyện. Tuy nhiên, đôi trẻ lại đến với nhau bằng tình yêu trong sáng, không hề toan tính. Còn bà Thư thì vỡ mộng vì ông Chủ tịch huyện dính phốt ăn hối lộ mấy tỉ bạc, có thể vướng vòng lao lí. Bà muốn quay sang gán ghép con trai mình với con gái ông Bí thư Huyện ủy. Thế nhưng tình yêu của đôi trẻ vẫn không thay đổi…

Nói chung, tập truyện ngắn này có nhiều nội dung đáng đọc. Chúc mừng nhà văn Lê Tự cho ra đời thêm “món ăn tinh thần” có giá trị! Mong lại được tiếp nhận thêm tác phẩm của nhà văn trong thời gian tới.