Hội tung còn ngày Xuân
Văn hóa - Thể thao 14/02/2024 13:11
Tung còn được bà con rất yêu thích; tổ chức thành những ngày hội lớn hằng năm. Vào dịp đầu Xuân, nam nữ thanh niên Thái đến những bãi đất bằng, thi ném còn. Cách thức tung còn không dễ và phải biết luật chơi.
Vào cuộc, chia thành bên nam, bên nữ hoặc nam nữ phối hợp. Giữa sân chơi, có cây cột cao hàng chục mét; trên đỉnh gắn một vòng tròn. Người nào khéo tay, biết chọn hướng, tung còn xuyên qua vòng tròn thì được tính điểm.
Cách chơi thứ hai, không cần cột mà hai bên tự tung còn cho nhau đón bắt. Ngày Xuân, nam nữ thanh niên mặc quần áo mới, còn nguyên nếp gấp. Những cô gái Thái tóc búi đỉnh đầu, lộng lẫy trang phục xửa cỏm, bó gọn thân hình. Những quả còn được thêu công phu, sắc màu rực rỡ, có dây tua dài chừng chục mét.
Khi chơi, các cô gái tìm chàng trai nào mình thích thì tung còn về phía người đó. Nếu đối tượng giơ tay đón và tung trở lại, tạo thành một cặp trẻ tung, người hứng, đôi lứa nên duyên chồng vợ… người con trai tự hào, ca ngợi:
Mường Then là Mường Trời
Sinh người con gái Thái
Bước ra từ rừng hoa ban
Khăn piêu đội trên đầu
Xinh xinh trong bộ áo cỏm
Em nghiêng nghiêng bên dòng Nậm Rốm
Mường Thanh quê ta… (Vương Khom)
Các bản dân tộc Thái ngày Xuân vui rộn hẳn lên bởi hội tung còn. Du khách đến, thấy hấp dẫn, đứng vây quanh xem, hưởng ứng reo hò… Các cô gái Thái hiếu khách, tỏ lòng mời chào bằng những đường còn điêu luyện, bay về phía khách. Mọi người cười rộ, lúng túng tay đỡ, tay bắt quả còn… Bỗng chốc lạ thành quen, du khách hòa mình vào cuộc chơi đậm đà bản sắc dân tộc Thái.
Tiếng trống, tiếng chiêng vang lên khắp bản làng. Bếp nhà sàn đỏ lửa. Những vò rượu cần bày ra đãi du khách. Tiếng khèn, nhịp trống vang lên, mời gọi mọi người cùng nắm tay nhau bước vào điệu xòe vòng cổ truyền. Các cô gái vừa tung còn trước đó lại duyên dáng trong điệu xòe khăn, xòe quạt, xòe nỏn, múa sạp mừng Xuân; mừng cuộc sống thanh bình, no ấm. Du khách ngước trông các chàng trai Thái ngắt những bông hoa ban đầu Xuân cài lên mái tóc óng mượt của người yêu, đã nên duyên trong hội tung còn… Cô gái má lúm đồng tiền, thẹn thùng bên những lộc ban xanh mướt, thầm ước: Như những cánh hoa ban kia, không vướng bụi, đậm hương sắc núi rừng.
Qua cuộc du Xuân, dự hội tung còn, khách gần xa được biết từ bao đời nay, đồng bào Thái coi hoa ban là biểu tượng của tình yêu đôi lứa; là hoa của ước mơ trường thọ, trẻ mãi không già; thể hiện trong câu ca:
Trăm năm ngắm hoa ban nở,
còn ngắm mãi
Mỗi mùa ban lại thêm
trẻ ra không già
Tình ta đẹp như hoa ban
Hỡi người ta yêu…
Hội tung còn, Hội hoa ban cũng là Hội cầu mùa, cầu phúc. Dân tộc Thái thể hiện những ước vọng về cuộc sống thanh bình, no ấm, hạnh phúc lứa đôi trên các bản làng Điện Biên Phủ lịch sử.