Bác Hồ với thương binh, liệt sĩ

Về sự hi sinh của quần chúng Nhân dân, của chiến sĩ, anh hùng trong lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Chính họ đã làm rạng rỡ dân tộc, vẻ vang giống nòi. Họ chết cho Tổ quốc sống mãi… tinh thần của họ luôn sống với non sông Việt Nam”, “Máu đào của các liệt sĩ đã làm cho lá cờ cách mạng thêm đỏ chói”.

Người đã dành tình cảm đặc biệt đối với thương binh, gia đình liệt sĩ và gia đình có công với Tổ quốc, “Tôi xin kính cẩn cúi chào vong linh các anh chị em đã bỏ thân vì nước và các đồng bào đã hi sinh trong cuộc đấu tranh cho nước nhà. Sự hi sinh đó không phải là uổng”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm và chúc Tết các đồng chí thương binh hỏng mắt (năm 1956) (Ảnh tư liệu)

Tháng 6/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đề nghị với Chính phủ chọn một ngày trong năm làm “Ngày thương binh” để đồng bào ta có dịp tỏ lòng hiếu nghĩa, yêu mến thương binh. Hưởng ứng và đáp lại tấm lòng của Người, một hội nghị trù bị được tổ chức tại xã Phú Minh, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Hội nghị nhất trí lấy ngày 27/7 hằng năm là Ngày Thương binh - Liệt sĩ và tổ chức ngay lần đầu trong năm 1947.

Trong kháng chiến, khi mỗi người con ưu tú của dân tộc ngã xuống, Bác Hồ cảm thấy đau xót như mất đi một người thân, mất đi một phần máu thịt của mình. Năm 1947, khi nhận được tin con trai bác sĩ Vũ Đình Tụng hi sinh, Bác đã viết thư hỏi thăm với những lời thấm đẫm tình cảm, động viên, chia sẻ: “Ngài biết rằng tôi không có gia đình, cũng không có con cái. Nước Việt Nam là gia đình của tôi. Tất cả thanh niên Việt Nam là con cháu của tôi. Mất một thanh niên thì hình như tôi đứt một đoạn ruột. Nhưng cháu và anh em thanh niên khác dũng cảm hi sinh để giữ gìn đất nước… Những thanh niên đó là anh hùng dân tộc. Đồng bào và Tổ quốc sẽ không bao giờ quên ơn họ”.

Cảm phục, biết ơn trước những tấm gương anh dũng, hi sinh cho Tổ quốc, đồng thời chia sẻ, cảm thông với nỗi đau của thân nhân các gia đình có công với cách mạng, Người viết: “Vì muốn thay mặt Tổ quốc, toàn thể đồng bào và Chính phủ cảm ơn những chiến sĩ đã hi sinh tính mệnh cho nền Tự do, Độc lập và Thống nhất của nước nhà, hoặc trong thời kì cách mệnh, hoặc trong thời kì kháng chiến. Tôi gửi lời chào thân ái cho gia đình các liệt sĩ đó, và tôi nhận con các liệt sĩ làm con nuôi của tôi.

Trong thư gửi cho Ban Tổ chức “Ngày thương binh toàn quốc”, Bác viết: “Thương binh là những người đã hi sinh gia đình, hi sinh xương máu để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ đồng bào. Vì lợi ích của Tổ quốc, của đồng bào, mà các đồng chí chịu ốm yếu… Vì vậy, Tổ quốc và đồng bào phải biết ơn, phải giúp đỡ những người con anh dũng ấy”.

Trước lúc đi xa, trong bản Di chúc năm 1968, Người căn dặn: “Đối với những người đã dũng cảm hi sinh một phần xương máu của mình (cán bộ, binh sĩ, dân quân, du kích, thanh niên xung phong...), Đảng, Chính phủ và đồng bào phải tìm mọi cách làm cho họ có nơi ăn chốn ở yên ổn, đồng thời phải mở những lớp dạy nghề thích hợp với mỗi người để họ có thể dần dần “tự lực cánh sinh”. Đối với các liệt sĩ, mỗi địa phương (thành phố, làng, xã) cần xây dựng vườn hoa và bia kỉ niệm ghi sự hi sinh anh dũng của các liệt sĩ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho Nhân dân ta. Đối với cha mẹ, vợ con (của thương binh và liệt sĩ) mà thiếu sức lao động và túng thiếu, thì chính quyền địa phương (nếu ở nông thôn thì chính quyền xã cùng hợp tác xã nông nghiệp) phải giúp đỡ họ có công việc làm ăn thích hợp, quyết không để họ bị đói rét”.

Bác Hồ viếng nghĩa trang liệt sĩ. (Ảnh tư liệu)

Những lời đầy tình cảm sâu sắc của Người chính là nhắc nhở mỗi người dân “Con Lạc cháu Hồng” càng phải biết ơn và chăm lo cho thương binh, liệt sĩ, những người đã không tiếc máu xương vì nền độc lập, tự do của dân tộc.

“Đền ơn đáp nghĩa”, chăm lo các gia đình chính sách

Thực hiện lời dạy của Người, với truyền thống và đạo lí của dân tộc, 77 năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách, chế độ ưu đãi người có công và phát động sâu rộng trong cả nước phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sĩ, người có công với cách mạng và thực sự đã mang lại những kết quả tốt đẹp. Chúng ta đã huy động được nguồn lực to lớn của Nhà nước và cộng đồng nhằm thực hiện nhiều chương trình có ý nghĩa như: Nhà tình nghĩa; Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”; Sổ tiết kiệm tình nghĩa; Chăm sóc thương binh nặng, chăm sóc bố mẹ liệt sĩ già yếu cô đơn, con liệt sĩ mồ côi; Phụng dưỡng Mẹ Việt Nam anh hùng...

Các tổ chức, cá nhân, cộng đồng xã hội huy động từ rất nhiều nguồn lực khác nhau, chung sức đồng lòng xây dựng, tôn tạo các công trình ghi công liệt sĩ; mặt khác đẩy mạnh công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Hằng năm, Đảng và Nhà nước đều dành kinh phí để tu bổ, nâng cấp mộ liệt sĩ, nghĩa trang liệt sĩ, bia ghi danh liệt sĩ, đền thờ liệt sĩ, bảo đảm bền vững, trang trọng nhằm đáp ứng nhu cầu của Nhân dân về việc tôn vinh và tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ; đồng thời giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng.

Những hoạt động này thể hiện tình cảm, trách nhiệm, mang lại hiệu quả to lớn về chính trị, xã hội. Công tác “Đền ơn đáp nghĩa”, chăm sóc, nâng cao đời sống các hộ gia đình người có công với nước đã đi sâu vào tâm khảm mỗi người dân, trở thành nét đẹp trong đời sống văn hóa, mang đậm giá trị nhân văn, thể hiện rõ nhất ý Đảng lòng dân, đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, truyền thống tốt đẹp của dân tộc được phát huy, như lẽ tự nhiên nhất, tạo nên sức mạnh đoàn kết toàn xã hội, khơi dậy lòng yêu nước và bồi đắp những giá trị nhân ái của mỗi người Việt Nam.

Cứ đến tháng 7 hằng năm, cả nước lại tràn ngập không khí tri ân những người có công với nước. Các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, quan tâm đời sống các gia đình liệt sĩ, thương binh, Bà mẹ Việt Nam anh hùng, chăm sóc phần mộ các liệt sĩ, tổ chức những hoạt động về nguồn đầy xúc động. Đó còn là nét đẹp văn hóa, tỏ lòng hiếu nghĩa của Nhân dân Việt Nam với những người con ưu tú của dân tộc. Đạo lí ấy luôn sáng ngời, luôn khắc ghi trong mỗi tâm hồn dân tộc và nêu cao khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.