Thuở sơ khai, Thảo Cầm viên có tên gọi là Vườn Bách Thảo, thể hiện cho một hệ sinh thái phong phú và đa dạng; là một khu nghiên cứu khoa học được một chuyên viên khảo cứu thực vật nhiệt đới người Pháp là ông J.B. Louis Pierre phụ trách. Đến năm 1927, người Pháp tiến hành xây dựng Viện Bảo tàng Blanchard de la Bross trong khuôn viên Sở thú theo thiết kế giống tháp cung điện mùa hè Bắc Kinh. Tòa nhà này vẫn còn hiện hữu đẹp mắt, là nơi trưng bày nhiều di tích đặc sắc từ thời Pháp thuộc.

Ngày nay, được "thay tên đổi họ" gọi là Thảo Cầm viên, hay còn gọi là Sở thú. Đó là địa danh có hệ sinh thái lớn và đặc sắc; có hơn 125 loài động vật với trên 1.300 cá thể cùng hàng ngàn cây gỗ có hàng trăm năm tuổi, thuộc 260 loài và nhiều loài thực vật và thảm cỏ xanh trên diện tích 20 ha, được chia thành nhiều khu vực phù hợp cho mọi lứa tuổi tham quan, chiêm ngưỡng. Đến với Thảo cầm viên, du khách sẽ được thỏa sức chiêm ngưỡng một phong cảnh tuyệt đẹp, được thả mình dạo bộ dưới bóng mát của những tán cây cổ thụ cùng với đó là thảm thực vật phong phú; tại đây, du khach sẽ tận hưởng được một vùng rừng nguyên sinh thuở khai thiên lập địa gắn liền với sự tồn tại và phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh hơn 300 năm với cây cổ thụ độc nhất vô nhị.

Voọc chân đen được nuôi ở Thảo Cầm viên

Dạo trong khu sinh thái, du khách sẽ hứng thú đắm nhìn chuồng thú với kiến trúc đẹp, các loài thú hoang dã đang được nuôi, bên cạnh là đài phun nước, những cây cầu, hay những ngã đường với cổng chào như bước ra từ những thước phim cổ điển và hiện đại. Bên cạnh du khách sẽ được chiêm ngắm nhiều loài thú vật hoang dã được bảo tồn như; Voi, hổ, nai, voọc, hươu cao cổ, rái cá, chim cùng hàng trăm loài động vật quý hiếm khác.Và có nhiều trò chơi giải trí khác cho các em thiếu nhi vui chơi, bổ ích, lành mạnh.

Không chỉ có những loài động thực vật phục vụ cho khách tham quan. Thảo Cầm viên còn sử dụng cho mục đích nghiên cứu và đã có những tín hiệu thành công trong việc chăm sóc, bảo tồn, tái tạo nhiều loài động vật hoang dã quí hiếm. Niềm vui và sự trân trọng nhất là nhiều loài động vật đã được sinh sản trong điều kiện nuôi nhốt ở công viên này. Điển hình là Giống hổ trắng Bengal quý hiếm, được nuôi dưỡng và nhân giống thành công tại vườn thú. Bên cạnh đó giống hươu cao cổ, giống voọc cũng được sinh sản thành công trong điều kiện nuôi nhốt. Đó là niềm tự hào, là điều khích lệ lớn đối với đội ngũ bác sĩ và người chăm sóc tại Thảo Cầm viên.

Nhiều cá thể hươu cao cổ được nuôi nhốt ở Thảo Cầm viên

Tại Hội thảo “Chung tay bảo tồn, nhân giống Voọc Việt Nam”chiều ngày 29/8 diễn ra ở Thảo Cầm viên, nhiều đại biểu đã bày tỏ sự khâm phục đối với tập thể, lãnh đạo Thảo Cầm viên đã không quản ngại khó khăn trong việc tiếp nhận, bảo tồn động vật hoang dã nói chung, giống Voọc nói riêng và mong muốn Thảo cầm viên tiếp tục phát huy giá trị đang có để góp phần bảo tồn động vật quý hiếm đang có nguy cơ tuyệt chủng tại Việt Nam.

Ông Phạm Văn Tân, Giám đốc Công ty TNHH MTV Thảo Cầm Viên chia sẻ: "Thực hiện Kế hoạch hành động khẩn cấp bảo tồn các loài linh trưởng ở Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn 2030” của Thủ tướng Chính phủ ban hành vào 10/05/2017, mặc dù có nhiều khó khăn, thách thức nhưng Thảo Cầm viên Sài Gòn sẽ ngày càng hoàn thành tốt các chức năng, nhiệm vụ được giao và phối hợp tốt hơn với các cơ quan chức năng liên quan, các vườn thú cùng các địa phương khác để bảo tồn các loài động vật quý hiếm đang bị đe dọa cơ diệt chủng ở Việt Nam".

Ông Phạm Anh Dũng, Phó Giám đốc Thảo Cầm Viên Sài Gòn cho biết: Từ năm 2016 - 2019, Thảo Cầm Viên Sài Gòn đã tiếp nhận 6 cá thể voọc từ các đơn vị: Hạt Kiểm lâm TP Tuy Hòa, Phú Yên; Trung tâm Cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật quốc gia Chư Mom Ray, Kon Tum; Chi cục Kiểm lâm TP Đà Nẵng; và từ người dân. Đặc điểm chung của các cá thể voọc khi bàn giao cho Thảo Cầm Viên Sài Gòn đều không ổn định về thể chất và tinh thần do bị tổn thương vì dính bẫy, dị tật hoặc lạc mất mẹ. Đa phần các thể voọc chỉ từ 1 - 5 tháng tuổi nên chế độ chăm sóc dinh dưỡng rất khó khăn, cần phải có kiến thức đặc biệt chuyên môn trong việc chăm sóc.

Cá thể voi được nuôi tại Thảo Cầm viên

Ngoài việc cứu hộ thành công,Thảo Cầm viên còn nhân giống được nhiều loài voọc quí hiếm của Việt Nam:Voọcchân xám, chân bạc, chân đen …Đồng thời đơn vị này còn lên kế hoạch xây dựng nhiều khu nuôi dưỡng, chăm sóc hiện đại nhằm làm phong phú các loài voọc tại Thảo Cầm viên Sài Gòn để tăng cường công tác bảo tồn và phục vụ du khách đến tham quan, tìm hiểu.

Thảo Cầm Viên là điểm đến lí tưởng của du khách trong và ngoài nước; là địa danh độc nhất vô nhị lọt thỏm trong lòng thành phố Hồ Chí Minh, ở đó có không gian yên tĩnh, trù phú, cây xanh có độ tuổi hàng trăm năm cùng nhiều loài động vật hoang dã quý hiếm đang được bảo tồn có hiệu quả.