Đọc xong ai mà không ôm bụng cười. Bởi cái nghịch lí hóm hỉnh: Áo của mình mà lại giặt hộ -tức là ông cho rằng giặt áo của ông là nghĩa vụ thường nhật của bà vợ. Lí do nhân ngày Quốc tế Phụ nữ thì ưu tiên cho phụ nữ nghỉ ngơi nên ông giặt áo thay bà. Đó là việc làm hộ, là giúp đỡ. Cũng nhân ngày đó ông còn “ăn hộ” bà nữa mới là sự gây cười: Tôi phần bà nửa đĩa xôi/ Sợ bà yếu bụng… tôi xơi hộ bà”.

Tưởng nhân ngày Quốc tế Phụ nữ, ông làm hộ bà đã ổn rồi… Lại còn ăn hộ bà nữa thì quả thực không còn gì để nói ăn, là bất ổn, là “ăn tham”. Nhưng cái sự “ăn tham” rất có lí là vì bà yếu bụng. Thế nên tiếng cười giữa cụ ông, cụ bà “cất lên” từ cái vui đồng điệu ấy.

Ảnh minh hoạ

Tác giả bài thơ trên đây có tên thật là Chu Thành, quê xã Diễn Trường, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, sinh năm 1930. Năm 1948 đi bộ đội. Năm 1954 được cử sang Bắc Kinh (Trung Quốc) học đại học. Ông làm biên tập sách dịch tiếng Trung Quốc ở Nhà Xuất bản Thanh Niên (Hà Nội).

Tại sao Chu Thành lấy bút danh là Tú Sót? Được ông trả lời rất khiêm tốn là: “Tú Sót nghĩa là những gì của Tú Xương, Tú Mỡ để sót lại. Tú Sót mới đi theo nhặt lộc rơi, lộc vãi của các cụ chứ không dám “vượt mặt” các cụ và các đàn anh”.

Ngoài làm công tác biên tập dịch tiếng Trung ra tiếng Việt, Tú Sót còn làm thơ Châm. Ông đã cho in tập thơ châm “Gà trống đẻ” phê phán tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan, tham nhũng quan liêu. Ngoài ra, ông còn có tập “Thơ đố”, cho trẻ em và người lớn, bằng những hình tượng điển hình của động vật và tĩnh vật để bạn đọc đoán vật gì? Con gì? Tuy là thơ đố, Tú Sót cũng gửi gắm chút lòng hăng hái chống thói hư tật xấu, như câu đố về đôi guốc: Gian lao vất vả cùng đi/ Giường cao, chiếu sạch anh thì bỏ tôi.

Theo nhà văn Đắc Trung người cùng công tác gần 30 năm với Tú Sót ở Nhà Xuất bản Thanh Niên: “Câu đố trên tuy là đố về đôi guốc, nhưng là ám chỉ phê một ông quan quê Nghệ An đang công tác ở Hà Nội, nhân có bạn bè đồng hương đến chơi, lại tỏ vẻ khó chịu không tiếp”.

Lần khác, Tú Sót đi họp nghe một vị quan lên diễn đàn nói thao thao bất tuyệt, toàn trích dẫn danh ngôn kinh điển để lên lớp. Bực mình, Tú Sót bỏ họp ra về bèn làm thơ đố có tựa đề “Cái ống nhổ”: Thân eo, bụng rỗng, mồm loe/ Nhớp nhơ cái bụng còn khoe cái mồm/ Bị người phỉ nhổ cho luôn/ Thế mà vẫn cứ giở mồm ra khoe.

Tú Sót là thế đấy! Thơ vui đấy, thơ đố đấy! Bài thì vui, bài thì sâu cay. Tú Sót mất ngày 27/3/2006, thọ 76 tuổi. Nhưng hằng năm cứ đến ngày 8/3 bạn đọc lại nhớ đến ông qua bài thơ: “Hôm nay mùng Tám tháng Ba”.