Bỗng ni cô giật mình khi nghe tiếng con nít o oe phía ngoài cổng chùa. Ni cô buông cây chổi, đi nhanh ra phía ngoài đó. Một đứa bé mới chừng hai tháng tuổi, bụ bẫm, xinh xắn được đặt trong một chiếc thùng giấy. Mấy bộ quần áo xếp trong túi bóng để ngay cạnh. Ni cô vội vàng bế đứa bé lên, đi về phía phòng trụ trì.

- Bạch thầy! Có một đứa trẻ bị bỏ rơi ở cổng chùa.

Trụ trì vừa niệm dứt một thời kinh, nghe ni cô Tuệ Tâm nói vậy thì nhẹ nhàng thi lễ cúi lạy đức Phật rồi bước ra. Người cúi nhìn đứa bé rồi bế nó trên tay. Tự nhiên Người thở dài:

- Người mẹ mang nặng chín tháng mười ngày, vất vả khó nhọc. Nếu không vì một lí do khốn cùng nào đó sẽ chẳng đem bỏ đi đứa con mình dứt ruột đẻ ra. Đã có duyên đến đây, thì hãy ở lại đây. Cửa thiền sẽ che chở cho con! Mô Phật!

Trụ trì dứt lời, đứa bé ngước đôi mắt tròn xoe ngây thơ nhìn Người, miệng cười toe, chẳng có chút gì là lạ lẫm, sợ hãi.

Đứa bé đó được đặt tên Tuệ Mai. Ngôi chùa đó là chùa Khánh Sơn. Từ khi có Tuệ Mai, các ni cô trong Khánh Sơn bận bịu hơn. Các ni chia nhau chăm sóc cho Tuệ Mai, sư thầy thì giảng giải kinh pháp. Mới mười tuổi mà Tuệ Mai đã thuộc rất nhiều các bộ kinh. Càng lớn Tuệ Mai càng xinh. Một hôm ni cô Tuệ Tâm và sư thầy bắt gặp Tuệ Mai đứng nép vào cổng chùa nhìn hướng ra ngoài đường, ngó theo mẹ con người phật tử đang đi khuất dần. Thi thoảng Tuệ Mai lại thở dài thườn thượt. Sư thầy quay bước, miệng thầm thì:

Minh hoạ Lão Trần

- Nghiệp trần còn vương.

Mà thật! Từ hôm mẹ con người phật tử kia đến, Tuệ Mai hay ra ngóng vào trông. Cứ mỗi tháng họ đến một lần vào Rằm. Người con trai sau khi cùng mẹ thắp hương vái lạy Tam Bảo xong thì để mẹ ngồi trò chuyện cùng trụ trì, nghe người thuyết pháp, còn mình thì đi dạo ngắm cảnh chùa. Một lần, anh vô tình nhìn thấy ánh mắt của Tuệ Mai đang nhìn mình. Có gì đó tha thiết, có gì đó khắc khoải và có cả vẻ âu sầu. Anh bước đến, chắp tay cúi chào Tuệ Mai rồi đứng nói chuyện với ni cô rất lâu cho đến lúc mẹ anh chào trụ trì ra về.

Tuệ Mai bữa đó rất vui. Tuy không nói ra nhưng trụ trì chỉ cần nhìn dáng đi nhanh nhẹn, các hoạt động hoạt bát của Tuệ Mai cũng hiểu tất cả. Tâm hồn Tuệ Mai đang xao động, đang rung lên phím ngân của đường yêu mà lẽ ra người tu hành đã phải dứt bỏ. Trụ trì thở dài. Tuệ Mai không dứt bỏ đường trần được. Bởi cô bị mẹ bỏ rơi cửa chùa. Đây chỉ là nơi cô tạm dừng chân. Người lặng lẽ nhìn Tuệ Mai đang đưa đôi bàn tay trắng nõn với các ngón thon dài hứng đón ánh nắng lọt qua tán lá, đôi mắt cô lấp lánh, miệng cười mỉm. Cô đang nghĩ gì trong lòng? Chỉ có cô mới biết. Trụ trì nhẹ bước quay vào, tay bấm đều tràng hạt.

* * *

Hai tháng sau, Tuệ Mai bỏ đi. Buổi sáng hôm Rằm người thanh niên đó đến chùa một mình mà không có bà mẹ đi cùng vì bà đang bệnh nặng nằm ở nhà. Anh ta thắp hương Tam Bảo xong thì ra ngoài tìm gặp ni cô Tuệ Mai. Hai người nói chuyện một lúc rồi anh ta từ biệt ra về. Buổi sáng đó, Tuệ Mai rất lạ, cứ quỳ dưới Tam Bảo qua quá ngọ. Có những lúc Tuệ Mai muốn nói gì đó với sư tỉ Tuệ Tâm nhưng không mở lời được, thành ra vẻ mặt lúc nào cũng thẫn thờ, buồn buồn. Đêm đó, Tuệ Mai bỏ đi không một lời từ biệt. Trụ trì đứng trong phòng lặng lẽ nhìn theo trong bóng tối, dáng Tuệ Mai nhè nhẹ bước thật êm nhanh ra phía ngoài cổng chùa. Ngoài đó có người đang chờ. Trụ trì trở vào, người ngồi niệm phật giữa đêm khuya.

Tuệ Mai vừa đứng trước người con trai thì nghe tiếng mõ vang lên đều đều. Cô quay nhìn lại. Bóng tối bao phủ hết thảy mọi vật. Chỉ còn nhìn thấy mờ mờ vòm mái chùa uốn cong với hàng cây đại đen sẫm phía trước sân.

Tuệ Mai lấy chồng. Là người đã đón cô vào đêm hôm đó. Từ ngày làm vợ, làm dâu, cô không có thời gian nhớ đến nơi mình đã ra đi. Cô vui với hạnh phúc gia đình. Lo lắng chăm sóc cho mẹ chồng đang ốm đau nằm một chỗ. Rồi Mai sinh con, rồi mẹ mất, rồi cô bị chồng phản bội. Mà thực ra, chồng cô chưa từng yêu cô. Cô chưa từng biết rõ tình yêu thực sự của nhân gian là gì. Người mà Mai gọi là chồng chỉ lợi dụng cô để có người chăm sóc người mẹ già nằm liệt một chỗ, để anh ta rảnh rang sớm tối với người mình yêu. Mẹ mất, Mai buồn nhưng không đau khổ. Bởi bà đã hết nợ trần gian, bà ra đi là một sự giải thoát khỏi những đau đớn của bệnh tật. Điều khiến Mai đau khổ, gục ngã chính là chồng cô có người đàn bà khác trong bao nhiêu năm mà cô không hề hay biết. Đứa bé đội khăn trắng trong tang lễ mẹ chồng cũng trạc tuổi con trai Mai. Người đàn bà đó cũng đến, lặng lẽ quỳ trước linh cữu mẹ chồng cô mà hững hờ rơi những giọt nước mắt. Đủ một trăm ngày mẹ mất, chồng cô cũng xếp gói hết quần áo để đến với nhân tình của mình. Bao lời nói đã nói rồi. Cô còn biết làm gì ngoài việc ngồi nhìn chồng chuẩn bị ra đi. Biết sao đây. Níu kéo anh cho mình, cho con thì còn người phụ nữ kia và đứa bé con cô ta? Họ cũng cần có một người đàn ông bên cạnh, người cha che chở. Mà có cố giữ cũng không được. Anh ta đã không còn là của cô nữa. Đúng ra, anh chưa từng là của cô. Có lẽ anh chính là nghiệp chướng mà đời cô phải trải.

- Anh!

- Anh phải đi xa. Mang theo mẹ có lẽ sẽ tiện hơn!

- Em có thể giúp anh hương khói cho mẹ. Lúc nào anh có thể, hãy quay về.

- Anh xin lỗi!

Mai ngồi thẫn thờ nhìn theo chồng gói ghém cả di ảnh của mẹ mang theo. Nước mắt cô cứ lặng lẽ lăn dài, chan hòa trên hai má. Cô khóc không thành tiếng, lòng quặn đau. Lần đầu tiên Mai biết khóc vì đau khổ bởi tình yêu là như nào - điều mà trước đây khi còn là ni cô Tuệ Mai cô luôn thắc mắc. Mai đưa hai tay ôm ngực, ngã gục xuống nền đất. Lần thứ hai cô bị bỏ rơi. Cũng may cô còn có thằng con, nếu không cô chẳng thiết sống trên cõi đời này nữa. Thằng bé chạy đi chơi vừa về, thấy mẹ một mình ngồi giữa nhà, đôi mắt sưng mọng thì ôm lấy mẹ rồi ngó quanh. Nó không nói gì nhưng có lẽ nó đã biết bố nó đã đi rồi. Như bao lâu nay bố nó cứ đi biền biệt, một tuần, nửa tháng mới trở về một lần.

* * *

Ni cô Tuệ Tâm đang quét lá sân trước vào buổi sáng sớm thì dừng lại khi nghe tiếng khóc thút thít đâu đó. Ni cô chú ý lắng nghe rồi bước chầm chậm về phía cổng chùa.

- A di đà phật!

Người phụ nữ ngồi dưới chân cổng ngước nhìn lên, đôi mắt thẫn thờ.

- Kìa, Tuệ Mai. Đúng là Tuệ Mai rồi. Em đã đi đâu, ở đâu bao năm nay?

Mai òa khóc. Như một đứa trẻ chạm đúng nỗi đau. Ni cô Tuệ Tâm cứ lặng lẽ đứng bên cho đến khi Mai giữ được bình tĩnh. Lại một lần nữa, ni cô Tuệ Tâm đưa Mai vào gặp trụ trì vào một buổi sớm mai. Ngồi trước sư thầy, Mai kể về cuộc đời mình từ khi rời chùa ra đi bằng một giọng buồn buồn…

- Hai tháng sau khi chồng con bỏ đi thì có người đến nói là chủ của ngôi nhà con đang ở. Thì ra anh ta đã bán ngôi nhà đó cho người ta. Mẹ con con buộc phải dọn đi. Con phải đưa thằng bé đi thuê trọ. Ban ngày đi làm để nó ở nhà.

Đang kể thì Mai bật khóc nức nở:

- Thằng bé… Thằng bé bị đuối nước khi chơi ở bờ sông với bạn. Con đã nhờ người tìm kiếm bao nhiêu ngày mà không thấy xác.

Một lúc, Mai gạt nước mắt:

- Không còn nó, con chẳng thiết sống nữa. Như người mất hồn thất thểu đi tìm gọi dọc dòng sông. Người ta nói con điên. Mà có thể con cũng điên thật… Rồi chẳng hiểu sao con lại về được đến đây.

Trụ trì nhìn Mai cất giọng đều đều:

- Nghiệp duyên của con đến đây mới hết.

- Xin thầy cho con quay về đây nương nhờ Tam Bảo.

Trụ trì gật đầu, bảo Mai đi tắm rửa.

Giữa chánh điện, quỳ dưới Tam Bảo nghe trụ trì thọ kinh. Lòng ni cô Tuệ Mai như dịu lại. Bao nhiêu sóng gió đường trần như một cơn ác mộng thoảng qua.