Chợ nổi Cái Răng hình thành vào những năm đầu của thế kỉ XX, trước khi xuất hiện chợ nổi Ngã Bảy (Hậu Giang), chợ nổi Ngã Năm (Sóc Trăng). Chợ nổi hình thành do khi xưa đường bộ và các phương tiện lưu thông trên đường bộ ở đồng bằng sông Cửu Long chưa phát triển. Vì nhu cầu buôn bán, trao đổi hàng hóa nên người dân chọn cách họp chợ trên sông. Nét độc đáo và đặc điểm chính của chợ nổi Cái Răng là buôn bán các loại trái cây, đặc sản của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Chợ bắt đầu họp từ tờ mờ sáng, tấp nập thuyền ghe lớn nhỏ.

Nếu như Chợ nổi Ngã Bảy nổi tiếng qua tuyệt phẩm “Tình anh bán chiếu” của soạn giả Viễn Châu với giọng ca mùi mẫn của danh ca Út Trà Ôn, thì chợ nổi Cái Răng nổi tiếng vì được nhiều du khách thập phương tìm đến.

Đến với chợ nổi Cái Răng, du khách có thể bắt gặp đầy đủ những điểm đặc trưng của chợ nổi Nam Bộ: Thuyền ghe san sát, buôn bán nông sản là chủ yếu, ngoài ra còn có cây “bẹo” - một hình thức quảng cáo xa xưa: Bán cái gì treo cái đó.

Tàn buổi chợ, thường vào giữa trưa, là sắp cuộc nhậu. Rượu đế thôi, ngồi trên mui thuyền hay trong khoang ghe cũng được. Nhấp li rượu, nâng câu vọng cổ, để cảm khái về cuộc sống của khách thương hồ cả đời neo giữa dòng phù sa.

Nét độc đáo và đặc điểm chính của chợ nổi là việc buôn bán đều diễn ra giữa các ghe xuồng bập bềnh trên sông nước. Nhiều chiếc ghe lớn chở dưa, dừa tươi, khóm, khoai, bí rợ, … từ các nhà vườn đến đây để bán sỉ cho các ghe tam bản. Những ghe này sẽ chuyên chở vào các con rạch nhỏ bán lại cho người dân quê. Nét thú vị và hết sức độc đáo ở chợ nổi là cây bẹo.

Cây bẹo trên chợ nổi chỉ đơn giản là cây sào cắm xuống lòng sông, phía trên người chủ ghe treo tòng teng những loại rau, quả… mà ghe mình cần bán. Bán gì thì bẹo nấy. Vì thế, có cây béo bẹo cả chục thứ trái, củ trên đó… Người muốn mua loại nào cứ việc nhìn cây bẹo ghé vào mà lựa. Người bán khỏi cần rao hàng, người mua cũng không lo phải tìm tốn công.

Cây bẹo là một hình thức quảng cáo trực quan thông minh. Vì nếu treo bảng hiệu mà để quá cao thì sẽ vướng gió, để quá thấp thì khách hàng sẽ không thấy. Còn với cây bẹo thì khách hàng chỉ cần đứng từ xa nhìn vào là đã biết trên ghe bán mặt hàng nào. Tuy nguyên tắc chung là “treo gì bán nấy”, nhưng cư dân chợ nổi đã tổng kết được ba trường hợp ngoại lệ.

Có những thứ “treo mà không bán”, đó là quần áo đang được sử dụng. Đối với những người buôn bán ở chợ nổi thì ghe hàng như căn nhà của họ, mọi sinh hoạt đều diễn ra trên thuyền kể cả giặt giũ. Vì không gian nhỏ hẹp và còn chứa rất nhiều hàng hóa nên họ không thể dành ra một khoảng nào cho việc phơi đồ. Chính vì thế những bộ quần áo sau khi giặt xong đều được treo lên cây bẹo để nhanh khô.

Có những thứ “bán mà không treo”, đó là các loại hàng ăn uống giải khát. Các ghe bán hàng ăn uống dạo thường thay cách “bẹo hình bẹo dạng” bằng bẹo âm thanh. Có người bấm kèn bằng tay, có người vừa chèo vừa dùng chân đạp kèn (loại kèn lớn, gọi là kèn cóc). Cách này sẽ thu hút được sự chú ý của khách hàng khi di chuyển trên vùng sông nước và người dân ở đây cũng mặc định khi nghe tiếng kèn thì biết ngay đây là ghe bán đồ ăn thức uống.

Lại có trường hợp “treo cái này bán cái khác”, đó là hình thức “bẹo lá bán ghe”. Nếu nhìn thấy cây bẹo treo một tấm lá lợp nhà hoặc tàu lá dừa thì người dân chợ nổi hiểu ngay rằng chính chiếc ghe có cắm cây bẹo là thứ mà chủ nhân muốn bán.

Hiện nay, tại các ghe hàng tương đối ổn định như ghe xăng dầu, ghe sửa đồ... cũng áp dụng những hình thức bẹo hàng hiện đại như dùng bảng hiệu, hộp đèn màu, áp phích, băng rôn. Nhưng hình ảnh cây bẹo từ lâu đã đi sâu vào đời sống văn hóa của người dân vùng sông nước, trở thành biểu tượng đặc trưng cho các ghe xuồng của dân thương lái nơi đây.

Với những giá trị đặc sắc về văn hóa và kinh tế, chợ nổi Cái Răng được công nhận là Di sản văn hóa quốc gia và Tạp chí Rough Guide (Anh) bình chọn là một trong 10 khu chợ ấn tượng nhất thế giới.