Được biết, hơn 20 năm qua, kể từ khi thành lập Hội đồng họ Phạm TP Hồ Chí Minh (19/11/2002), bắt đầu từ năm 2003, hàng năm đều đặn vào ngày 20/7 âm lịch, Hội đồng tổ chức lễ giỗ để sum họp bà con trong thành phố và các tỉnh, thành lân cận nhằm tưởng nhớ các bậc tiền nhân đã có công xây dựng đất nước, đồng thời tổng kết, triển khai các hoạt động của dòng họ. Theo ông Phạm Văn Tuyền, Phó Chủ tịch Tổng Thư ký Hội đồng Họ Phạm cho biết: Lễ Giỗ năm nay đã được tổ chức đúng ngày trước đó một hôm, vì điều kiện thời gian vào thứ bảy nên lễ dâng hương được tổ chức sau 1 ngày để đón bà con được đông đủ.

Tại buổi lễ còn có rất đông khách mời như Hội đồng họ Phạm Tỉnh Long An, Hội đồng họ Phạm tỉnh Đồng Nai, Viện Lịch sử dòng họ TP Hồ Chí Minh, Các Hội đồng dòng họ Trần, họ Hoàng (Huỳnh), họ Phan, họ Mạc, họ Nguyễn, họ Dương, họ Mai, họ Tạ, họ Hồ,… Tại buổi lễ ông Phạm Văn Sáng, Phó Chủ tịch Thường trực hội đồng Họ Phạm đã phát biểu khai mạc, điểm tin về tiểu sử Đô Hồ Đại Vương Phạm Tu – Vị khai quốc công thần thời Lý được suy tôn làm Thượng Thủy Tổ họ Phạm Việt nam để con cháu biết đến làm ngày đi về sinh hoạt văn hóa dòng họ.

Ông Phạm Quốc Trí, Chủ tịch Hội đồng Họ Phạm TP Hồ Chí Minh (phải) và tác giả.

Đôi nét về danh Tướng Phạm Tu – Thượng Thủy Tổ Họ Phạm Việt Nam

Đô Hồ Đại Vương Phạm Tu, Thượng Thủy tố Họ Phạm Việt Nam là vị anh hùng dân tộc kiệt xuất. Người là một nhà quân sự tài ba họ Phạm xuất hiện sớm nhất trong chính sử Việt Nam, là vị tướng quân đầu tiên của nước ta, có công đánh đổ ách thống trị của Phương Bắc, giành được độc lập cho nước nhà, đánh tan quân lấn chiếm Phương Nam, bảo vệ biên cương Tổ quốc, trở thành vị Khai quốc công thần Triều Tiền Lý, xây dựng Nhà nước Vạn Xuân, một Nhà nước độc lập có tổ chức khá hoàn chỉnh đầu tiên của nước ta vào thế kỷ thứ VI.

Sử sách ghi chép về Người không còn nhiều nhưng trong "Đại Việt sử ký toàn thư" đã có 2 lần xuất hiện tên Người, bộ "Biên niên Lịch sử cổ trung đại" có 3 chỗ nói về Người. Đặc biệt trong vòng 20 năm gần đây, nhiều nhà Sử học danh tiếng và con cháu Họ Phạm đã có nhiều nghiên cứu về Người, nhất là từ cuộc Hội thảo khoa học về Phạm Tu do Hội khoa học Lịch sử phối hợp với Ban Liên lạc Họ Phạm Việt Nam tổ chức ngày 8/9/1998, đã đưa ra được bức tranh khá hoàn chỉnh về một vị anh hùng xuất hiện rất sớm trong lịch sử nước ta.

Danh tướng Phạm Tu có cha là Phạm Thiều, mẹ là Lý Thị Trạch, sinh ngày 12/3 năm Bính Thìn (476) tại hương Quang Liệt, huyện Thanh Đàm, trấn Sơn Nam, nay là làng Quang, xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội. Sống dưới ách đô hộ của nhà Lương, Người đề ra chủ trương "cửu niên tam tích: tích cốc phòng cơ, tích y phòng hàn, tích khí phòng tặc", kiên trì chuẩn bị lâu dài tích trữ lương thực, quần áo, vũ khí, tập hợp các anh hùng, nghĩa sĩ ngày đêm dôc sức luyện tập võ công, rèn đúc khí giới, hoạch định kế sách, liên kết với các thủ lĩnh ở các địa phương cùng chí hướng để đánh đuổi giặc ngoại xâm, cứu dân, cứu nước.

Năm 541, Lý Bí phất cờ khởi nghĩa chống nhà Lương, Người đã đem toàn bộ tướng sĩ dưới trướng hưởng ứng nhiệt thành, tạo thành sức mạnh tổng lực để tiêu diệt quân thù. Người có công đầu tiên hạ Thành Long Biên, sở ly. của quân đô hộ Nhà Lương, đuối Thứ sử Tiêu Tư vê nước, lật đô hoàn toàn bộ máy cai trị của chúng, sau đó, tiêp tục giải phóng nhiêu vùng rộng lớn thuộc Bắc Bộ ngày nay. Khi Nhà Lương tập trung lực lượng ở vùng biên giới hòng tràn sang chiếm lại nước ta, tướng Phạm Tu đã chủ động đưa quân đến đánh phủ đầu, phá tan âm mưu của giặc, giữ vững vùng giải phóng mới giành được.

Năm 543, quân Lâm Ấp ở phương Nam kéo ra quấy phá vùng Cửu Đức (vùng Hà Tĩnh hiện nay), Người được giao nhiệm vụ lập tức đem quân đánh đuổi, cứu giúp nhân dân, giữ yên bờ cõi và trở thành vị Thống soái đầu tiên của nước ta trực tiếp chỉ huy Quân đội đánh tan quân giặc, giữ vững non sông, đất nước ở cả phía Bắc lẫn phía Nam. Thắng lợi vang dội "phá Bắc, bình Nam" ở hai đầu đất nước, đã tạo điều kiện thuận lợi giúp Lý Bí củng cố Quân đội, xây dựng cơ đồ, chấn hưng xã tắc và lên ngôi, lấy tên hiệu là Lý Nam Đế, niên hiệu là Thiên Đức, đặt quốc hiệu là Vạn Xuân, lập nên Nhà nước độc lập sau hàng trăm năm dưới ách đô hộ Phương Bắc, xây dựng một triều đình có tổ chức quy mô đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, phong Triệu Túc làm Thái Phó, Tinh Thiều đứng đầu Văn ban, Danh tướng Phạm Tu đứng đầu Võ ban.

Năm 545, Nhà Lương huy động lực lượng cả 5 châu xung quanh nước ta là Việt, La, An, Ái, Định sang xâm chiếm nước Vạn Xuân. Thế giặc quá lớn, Phạm Tu xây dựng gấp một chiến thành bằng gỗ và đất bên bờ sông Tô Lịch để cản giặc, tạo điều liện cho Lý Nam Đế cùng đại quân của Triệu Quang Phục rút lui an toàn, củng cố lực lượng, chiến đấu lâu dài, bảo vệ nền độc lập non trẻ của nước ta suốt 6 chục năm tiếp theo. Trong trận huyết chiến không cân sức đó, Người đã anh dũng hy sinh ngay tại chiến trận vào ngày 13/8/545 (nhằm ngày 20/7 năm Ất Sửu) ở tuôi 70. Người mất, vua Lý Nam Đế cho Thái giám về quê hương, truy phong cho Người tước "LONG BIÊN HÀU", ban tên thụy là "Đô Hô", sắc phong cho Thanh Liệt là "thang mộc ấp" ', miễn sưu sai tạp dịch đê thờ Phạm Tu là "bản cảnh thành hoàng", lưu truyền mãi mãi. Gần 5 trăm năm sau, Lý Công Uẩn dời đô ra Thăng Long đã phong Người là Đại Thành hoàng của Thành Thăng Long. Các đời vua từ Đinh, Lê, Lý Trần đến Hậu Lê, Tây Sơn,

Lễ dâng hương Đô Hộ Đại Vương Phạm Tu

Nguyễn đều có sắc phong "Thượng đẳng thần", "Đô Hồ đại thần", "Đô Hồ Đại vương". Người dân Thanh Liệt đã lập Đình Ngoại thờ Thành hoàng Đô Hồ Đại vương và Miếu Vực thờ Danh tướng Phạm Tu cùng thân mẫu, thân phụ của Người. Một số địa phương khác ở miền Bắc cũng có đền thờ Đô Hồ Đại vương Phạm Tu như Đình Ngọc Than, xã Ngọc Mỹ, huyện Quốc Oai thờ Lý Nam Đế và Phạm Tu (Á thánh) là thành hoàng làng, Đền thờ ở thôn Hoành Sơn xã Thụy Văn, huyện Thái Thụy, Thái Bình, Đền Cả ở thôn Thượng, xã Diễn Kim, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, v.v...

Năm 1998, Ban Liên lạc Họ Phạm Việt Nam (nay là Hội đồng Họ Phạm Việt Nam) đã suy tôn Danh tướng Phạm Tu là "Thượng Thủy tổ của Họ Phạm Việt Nam" bởi Người được nhân dân tôn kính vì có công lớn với đất nước và là người Họ Phạm xuất hiện đầu tiên trong chính sử. Một số Thành phố lớn đã có đường phố mang tên Phạm Tu như Hải Dương, Huế, Đà Nẵng, Nha Trang và Tam Bình (Vĩnh Long),..

Trong bài phát biểu của ông Phạm Quốc Trí, Phó Chủ tịch hội đồng họ Phạm Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng họ Phạm TP Hồ Chí Minh đã khai quát tình hình phát triển dòng họ trên cả nước năm qua và những nguyện vọng, định hướng của Thường trực Hội đồng họ Phạm TP Hồ Chí Minh trong thời gian tới được bà con nhiệt liệt tán thành. Cũng tại buổi lễ còn có trao Giấy khen và phần thưởng đến 11 cháu là con em của Hội đồng họ Phạm đạt danh hiêu học sinh giỏi cấp Thành phố, và buổi ra mặt thành lập CLB Gái dâu họ Phạm huyện Củ Chi.

Hằng năm, Chính quyền và nhân dân xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội phối hợp với Hội đồng Toàn quốc Họ Phạm Việt Nam long trọng tổ chức kỷ niệm ngày Danh tướng Phạm Tu hy sinh mà nhân dân Thanh Liệt gọi là ngày "hóa Thánh" (20/7 âm lịch) và ngày sinh của Người là 12/3 âm lịch. Ngoài ra, bà con Họ Phạm tỉnh Quảng Ngãi, trong đó có Nhà thờ ông Phạm Văn Nga (đời thứ 10) là cha của Thủ tướng Phạm Văn Đồng (đời thứ 11) cũng long trọng tổ chức lễ dâng hương vào ngày 19 tháng Bảy âm lịch (trước 1 ngày) tại TP Quảng Ngãi.