Bức ảnh “Mẹ con ngày hội ngộ”
Nhịp sống văn hóa 05/04/2024 08:57
Năm 1968, ông Thức bị địch bắt do vẽ bản đồ căn cứ quân sự Bình Đức. Trong các nhà lao của Mỹ ngụy, ngày đêm bị chúng dùng roi da, ghế điện, kim, dao, kéo… tra tấn làm ông chết đi sống lại. Cuối cùng, chúng tuyên án tử hình và đày ông ra nhà tù Côn Đảo.
Năm 1965, Lê Văn Thức trốn quân dịch và tham gia hoạt động cách mạng, dự khóa huấn luyện nghiệp vụ nghiệp báo. Sau đó, Lê Văn Thức vinh dự được kết nạp Đảng và tổ chức giao cho ông nhiệm vụ tối mật: “Tình nguyện đăng kí học Trường sĩ quan bộ binh Thủ Đức của chính quyền Sài Gòn”, để đi sâu vào hàng ngũ địch. Mật danh là Thanh Tâm, viết tắt là “TT”.
Tại Trường sĩ quan Thủ Đức, bọn địch thấy Thức học giỏi, tiếp tục đào tạo và sau đó cử làm huấn luyện chiến thuật tại Trung tâm Huấn luyện Hùng Vương, trong cụm căn cứ quân sự Bình Đức tại Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang.
Cuối năm 1966, đồng chí Thanh Tùng, một cán bộ cách mạng, nhận lệnh cấp trên, tiếp cận với Lê Văn Thức để giao nhiệm vụ. Lúc ấy, ông đang ở ngoài thao trường thì có người bám theo đến gần nói: “Mới thấy ăn kem. Kem lạnh tê tê lưỡi, đã lắm…”. Lê Văn Thức vờ như không biết. Người bán kem tiếp tục mời: “Thưa, kem Thanh Thảo ăn ngon lắm!”.
Ông nhận ra mật danh Thanh Tâm, lấy danh “TT”, đúng là người của cách mạng. Sau đó, qua người bán kem, Thanh Tùng đã chuyển cho Lê Văn Thức mệnh lệnh: “Bằng mọi giá phải vẽ chính xác sơ đồ căn cứ quân sự Bình Đức”.
Nhận lệnh, ông bí mật điều nghiên, vẽ chi tiết căn cứ quân sự Bình Đức từ Trung tâm huấn luyện Hùng Vương đến các căn cứ, kho xăng, pháo binh, Bộ chỉ huy hành quân, biệt động quân, Bộ Chỉ huy Trung đoàn 11,...
Lê Văn Thức giao sơ đồ cho một cán bộ mang về cơ sở. Nhưng thật không may, trên đường ra căn cứ đồng chí này gặp địch, và đã anh dũng hi sinh. Tấm bản đồ này lọt vào tay giặc. Khi giám định chữ viết, chúng xác định là chữ viết của ông và bắt ông Thức vào giam, tra tấn ở nhà lao Mỹ Tho và đày đi Côn Đảo vào tháng 11/1968.
Sống trong tù, ông Thức và đồng đội vẫn học tập, sinh hoạt Đảng và đấu tranh trước các trận tra tấn dã man của kẻ thù.
Sau chiến thắng 30/4/1975, miền Nam giải phóng, thống nhất đất nước; ngày 4/5/1975, ông Lê Văn Thức là một trong những người tù đi chuyến tàu đầu tiên rồi Côn Đảo về đất liền. Ngày 5/5/1975, vừa đặt chân xuống bến tàu Rạch Dừa, Vũng Tàu, ông Thức đã gặp lại mẹ, cụ Trần Thị Bích. Hai mẹ con ôm chầm lấy nhau khóc thảm thiết, trong niềm xúc động dâng trào; trước sự chứng kiến của mọi người, trong đó phóng viên Thông tấn xã Việt Nam Lâm Hồng Long đã ghi lại được hình ảnh quý giá này.
Sau đó, bức ảnh “Mẹ con ngày hội ngộ” được tặng Bằng tuyên dương danh dự (Mencin Honor), tại Hội Nhiếp ảnh quốc tế ở Tây Ban Nha năm 1991.