Cây môn sen trồng trên đất này sau khi chế biến rất thơm ngon, lại không hề ngứa như thuộc tính của loài môn, vì thế rất được cư dân Huế và du khách ưa chuộng. Qua bàn tay khéo léo của những người nội trợ xứ Huế, cây và củ môn sen được chế biến thành nhiều món ăn ngon, có giá trị dinh dưỡng cao như dưa chua môn sen, cháo môn sen… nhưng bùi thơm và thông dụng nhất vẫn là món bẹ (cọng), củ môn sen xào hay nấu canh với tôm, tép tươi bắt từ đầm phá Tam Giang.

Thưởng thức món này, bạn sẽ cảm nhận được mùi thơm ngan ngát như hạt sen, vị ngọt mát cùng cảm giác giòn sật của bẹ môn, củ môn sen hòa quyện với vị ngọt của thịt cá, tôm tép mang đến một trải nghiệm thú vị khó quên. Theo các cụ cao niên sống ở vùng đất này, ngày xưa, cây môn sen đã từng tiến Vua dùng chế biến các món ăn trong cung đình nhà Nguyễn.

Môn sen là loại cây thuộc họ khoai môn, thân thảo. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, khoai môn chứa nhiều chất dinh dưỡng ở cả phần thân và củ như protein, lipid, chất xơ cùng rất nhiều khoáng chất. Đặc biệt, môn sen rất giàu kali và các loại vitamine hơn cả rau xanh và hoa quả, giúp cơ thể chống lão hóa, gia tăng thị lực và sức đề kháng…

Môn sen ở vùng đất ven phá Tam Giang có bẹ màu tím than, giống với loại môn tím (một loại môn chỉ dùng ăn củ, còn lá làm thức ăn chăn nuôi, bởi rất ngứa). Cũng là giống môn sen lấy từ vùng đất này nhưng nếu trồng ở nơi khác thì không thể làm thức ăn cho người vì rất ngứa và không có vị dẻo thơm như hạt sen. Vì thế, cây môn sen bên bờ phá Tam Giang đã thành cây đặc sản.

Môn sen có thể thu hoạch quanh năm và được bán ở hầu khắp các chợ xứ Huế, vươn xa đến tận Đà Nẵng, Nha Trang hay vào đến TP Hồ Chí Minh… để món canh môn sen thơm ngọt luôn có mặt trong bữa cơm gia đình của người Huế xa quê như là sự “hiện diện” của quê hương xứ sở.

Món bẹ môn sen xào tép tươi được chế biến như sau: Tép tươi làm sạch, tẩm ướp nước mắm, mì chính, hạt tiêu giã nát cùng vài củ hành tím trong vài phút rồi bắc nồi lên bếp, phi thơm hành hay củ nén (hành tăm) trong dầu phộng rồi cho tép đã ướp thấm gia vị vào xào chín.

Tiếp đến dùng một chút ruốc Huế hòa với nước sạch lắng trong vài phút rồi gạn lấy nước ruốc cho vào nồi tép đã um. Đun sôi rồi lại cho bẹ môn sen đã sơ chế vào xào tiếp cùng với ớt. Khi gần chín, mùi thơm của món ăn rất khó diễn tả thành lời, kích thích khứu giác khiến người ăn muốn được thưởng thức ngay.

Món bẹ môn sen xào tép dùng nóng hay nguội đều ngon, thích hợp cho các bữa cơm gia đình ấm cúng, nhất là nhân dịp đầu Xuân. Thưởng thức món xào này, tất cả các giác quan đều thức dậy. Mùi thơm dịu như hạt sen hòa trong mùi thơm nồng nàn của gia vị khiến bạn muốn hít hà thật lâu. Cảm giác giòn sật của bẹ môn và vị ngọt bùi của tép chắc chắn sẽ làm say lòng người thưởng thức.

Về phá Tam Giang, dư âm câu ca trên sóng nước Cầu Hai vẫn văng vẳng: “Quê em có tép xào môn/ Mời anh ăn thử nhớ hồn quê hương” hay câu ca dí dỏm: “Nỗi niềm tôm, tép xào môn/ Cá chim kho nghệ, cá chuồn kho dưa.