Thầy Ngật giới thiệu tư liệu của nhà bác học Lê Quý Đôn nói về quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam.

Trở về cuộc sống đời thường, Đại tá Nguyễn Đình Ngật tận tâm dạy chữ Nho (miễn phí) và hăng hái tham gia công tác địa phương. Không chỉ học viên, mà nhiều người dân địa phương đều gọi Đại tá Ngật bằng hai chữ trân trọng: “Thầy Ngật”. Sau thời gian lâm trọng bệnh, Thầy đã trút hơi thở cuối cùng hồi 10 giờ 45 phút ngày 23/8/2020, tại nhà riêng.

Từ nhỏ, Thầy Ngật đã học giỏi chữ Nho, từng làm thư ký ghi chép các công việc của làng, của xã bằng Hán tự. Trong thời gian quân ngũ và sau khi nghỉ hưu (năm 2001), Thầy Ngật tiếp tục tìm tòi, nghiên cứu chữ Hán Nôm và trở thành người am tường, tinh thông về Nho học. Thầy là một trong những người thành lập Trung tâm Hán Nôm Đà Nẵng. Thầy và các đồng sự đã dịch thuật, hiệu đính, thẩm định hàng trăm văn bản chữ Hán Nôm, đóng góp nhiều ý kiến xác đáng trong quá trình biên soạn “Kỷ yếu Hoàng Sa” - tập sách do UBND huyện Hoàng Sa ấn hành với nhiều tư liệu, bằng chứng thể hiện Việt Nam đã xác lập chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa từ lâu đời.

Thầy Ngật phụ trách chương trình dạy chữ Hán Nôm miễn phí của Trung tâm Hán Nôm Đà Nẵng. Dù có tiết giảng bài hay không, buổi học nào Thầy cũng đến lớp rất sớm, viết bài học lên bảng và tận tình hướng dẫn cho học viên. Các giáo viên khác khi cần tìm hiểu điều gì đó cũng đều nhờ cậy vị “Lão Nho” này. Thầy Ngật đã viết “Chiếu dời đô” của Lý Thái Tổ, bài thơ “Nam quốc sơn hà” của Lý Thường Kiệt, “Hịch tướng sĩ” của Trần Hưng Đạo bằng nguyên văn chữ Hán, bản phiên âm và bản dịch tặng các trường học ở Đà Nẵng mang tên 3 nhân vật lịch sử này. Đặc biệt, Thầy đã dịch và giới thiệu nhiều văn bản bằng chữ Hán khẳng định Hoàng Sa là của Việt Nam, góp phần tuyên truyền bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc…

Cùng với đó, Thầy Ngật hăng hái tham gia công tác địa phương, được bầu làm Bí thư chi bộ, Chi hội trưởng Người cao tuổi, Chi hội trưởng Cựu chiến binh (CCB), Ủy viên Ban chấp hành Hội CCB phường Hòa Thuận Tây. Nhiệm vụ nào Thầy cũng nhiệt tình, năng nổ, hoàn thành với hiệu quả cao. Hằng năm, Thầy Ngật lồng ghép phong trào “CCB gương mẫu” và phong trào “Tuổi cao gương sáng” với các công tác của khu dân cư; động viên 100% hội viên hưởng ứng mô hình “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu hiếu thảo”; vận động gia đình hội viên gương mẫu thực hiện nếp sống văn hóa - văn minh đô thị. Người CCB già đã nhiều lần giao lưu, tọa đàm, kể chuyện truyền thống tại các cơ quan, đơn vị, trường học trên địa bàn thành phố…

Tại Lễ tang thầy Ngật, nhiều người còn nhắc đến thầy với việc xây dựng mô hình “Tuyến đường bình yên” trên đường Nguyễn Tri Phương, đoạn từ ngã ba Công ty Vạn Tường đến ngã ba Tân Lập. Trước đó, đoạn đường này khá phức tạp về an ninh trật tự và thường xảy ra tai nạn giao thông. Thầy Ngật đã đến vận động từng hộ dân không lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, không che chắn làm khuất tầm nhìn của lái xe, không vi phạm các quy định về an toàn giao thông, cùng chung tay góp sức xây dựng “Tuyến đường bình yên”. Theo Trưởng ban Đại diện Hội Người cao tuổi thành phố Đà Nẵng Lê Văn Kiện, Thầy Ngật là tấm gương tiêu biểu về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nhất là trên lĩnh vực khuyến học khuyến tài, xây dựng xã hội học tập…

Thầy Ngật cho chữ tại Hội sách Sơn Trà năm 2017.

Thầy Ngật nhận xét bài kiểm tra của học viên lớp Hán Nôm khóa II.

Thầy Nguyễn Đình Ngật.

Những ngày qua, bằng hữu, môn sinh, anh em đồng đội đã làm bao vần thơ, câu đối tiễn biệt Thầy với tất cả lòng thành kính và niềm tiếc thương vô hạn. Thầy Nguyễn Đức Thắng (Phó Giám đốc Trung tâm Hán Nôm Đà Nẵng) viết: “Trí tài vĩnh triệt quy cực lạc/ Công hạnh lưu liên tại hồng trần”. Bác sĩ Nguyễn Duy Chương (nguyên Trưởng khoa Nội 10 Bệnh viện Quân y 17) viết: “Hiền lương, giản dị, đánh đuổi Pháp Mỹ xông pha, công Ông dân luôn luôn nhớ/ Gương mẫu, tinh anh, truyền dạy Hán Nôm tận tụy, ơn Thầy trò mãi mãi ghi”. Anh Lê Thọ Truyền (Câu lạc bộ Hán Nôm Sơn Trà) làm bài thơ tứ tuyệt viếng Thầy, trong đó có câu thơ thật xúc động: “Thầy đi, con chữ sầu thương nhớ”. Tác giả bài viết này là học trò của Thầy Ngật cũng có đôi câu đối viếng Người Thầy khả kính:

Thân hữu tái tê lòng dạ

Đau xót vô biên!

Người dẫu quy tiên

Dương thế còn lưu tài Hán học

Môn sinh nhức nhối tâm can

Tiếc thương khôn xiết!

Hồn đà siêu thoát

Trần gian vẫn sáng đức Nho sư.