Thời niên thiếu, cụ học chữ quốc ngữ tại Trường Gia Long (Hà Nội). Lớn lên được Đảng giác ngộ, cụ về quê tham gia đội Việt Minh ở thôn Kim Bài. Tháng 4/1945, dưới sự lãnh đạo của tổ chức Đảng do cụ Bùi Quang Tạo (nguyên là Phó Bí thư Tỉnh uỷ Hà Đông) thành lập Đội tự vệ gồm 21 người. Cụ Trần Quang Lập và cụ Nguyễn Đình Khôi được phân công chỉ huy Đội tự vệ.

Rạng sáng ngày 17/8/1945, cụ Trần Quân Lập cùng cụ Nguyễn Đình Khôi chỉ huy Đội tự vệ kết hợp với lực lượng du kích ở huyện Mỹ Đức đánh chiếm huyện lị Mỹ Đức. Sau đó, phá kho thóc của giặc Nhật ở xã Phù Lưu Tế, chia cho dân nghèo.

Ảnh minh họa

Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Hà Đông chỉ đạo tổ chức thành lập Uỷ ban Kháng chiến ở 2 huyện Thanh Oai và Mỹ Đức. Cụ Lập được chỉ định là Trưởng ban Quân sự huyện Mỹ Đức. Tháng 3/1946, cụ Lập có đơn tình nguyện và được điều vào quân đội giữ chức Chính trị viên đại đội. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, cụ làm Chính uỷ Trung đoàn 209 (Sư đoàn 312). Sau đó làm Tuỳ viên quân sự Đại sứ Việt Nam tại Liên Xô (cũ), với nhiều vị trí công tác khác nhau, cụ đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Năm 1984, do sức yếu, cụ được Quân đội cho nghỉ hưu với quân hàm Đại tá, sống ở phố Cao Bá Quát, phường Điện Biên, quân Ba Đình, TP Hà Nội. Tại đây, cụ tích cực tham gia các phong trào tập thể, cụ thể: Chi bộ Đảng, chi hội Cựu chiến binh, Chi hội Người cao tuổi…

Từ năm 1989, cụ được bầu làm Bí thư Đảng uỷ phường Điện Biên 3 khoá, mãi đến 1996 mới nghỉ. Năm 1997, cụ về quê ở thôn Kim Bài, thị trấn Kim Bài. Cụ tham gia nhiều phong trào ở địa phương, hoạt động luôn tích cực, sôi nổi. Cụ vận động gia đình, đoàn thể, đảng viên, cán bộ, Nhân dân thực hiện mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định của địa phương. Cụ được Hội Cựu chiến binh thị trấn Kim Bài tôn vinh là Chủ tịch (danh dự) Hội Cựu chiến binh thị trấn.

Hằng năm, cụ được Đoàn Thanh niên, Hội Người cao tuổi thị trấn Kim Bài mời nói chuyện lịch sử cách mạng của địa phương và truyền thống Quân đội ta. Năm 2006, cụ vận động cán bộ, đảng viên, Nhân dân trong làng thành lập ban biên tập, biên soạn cuốn sách “Lịch sử làng Kim Bài”, được Nhà xuất bản Lí luận Chính trị Quốc gia in và phát hành ngày 11/1/2007. Sách in 600 cuốn, mỗi cuốn dày 200 trang. Cụ tổ chức đi tặng toàn bộ các gia đình trong thôn, toàn bộ cán bộ thôn, xã. Được Nhân dân hết lòng ca ngợi.

Từ năm 2007, cụ là thành viên tích cực của CLB thơ huyện Thanh Oai. Hằng tháng tham gia sinh hoạt, cụ đều tham gia đọc thơ, bài bình thơ cho mọi người nghe rất sâu sắc, được thi huynh thi hữu rất hoan nghênh. Cụ đã ra mắt 2 tập thơ và 1 cuốn hồi kí vào những năm 2009 và năm 2011. Gia đình cụ là gia đình cách mạng tiêu biểu, vợ con cụ đều là cán bộ, đảng viên.

Tấm gương của cụ Trần Quân Lập luôn được Nhân dân thôn Kim Bài tôn trọng, ghi nhận; các thế hệ trẻ ở Kim Bài học tập và noi theo.