Cụ Bảng thứ tư (từ bên trái sang), cùng con cháu và những người thân. Ảnh: Gia đình cung cấp

Chiều 13/7/2023, theo hướng dẫn của Hội NCT xã Phú Hội, chúng tôi đến thôn Phú Thịnh, xã Phú Hội, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng, thăm cụ Vũ Đình Bảng. Dáng người nhỏ nhắn, cụ nặng hơn 30kg, khuôn mặt hao gầy, mái tóc và chòm râu bạc phơ, nhanh nhẹn, giọng nói to, rõ, khỏe khoắn, đậm chất xứ Nghệ, chào đón chúng tôi trong sự vui mừng.

Cụ tên là Vũ Đình Bảng, nhưng con cháu mọi người thường gọi với cái tên thân thương là bố Bình Minh. Cụ sinh ngày 1/1/1914, tại xã Diễn Hạnh, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An; con út trong gia đình có 3 anh em. Chính vùng đất khắc nghiệt và con người xứ Nghệ đã ít nhiều ảnh hưởng đến tính cách lối sống giản dị, tiết kiệm của cụ.

Cụ Bảng đọc Kinh sách không cần đeo kính ở tuổi 110. Ảnh: Thái Hùng

Anh Hoàng Quang Minh, đang sống chung với cụ cho biết: Cụ sống độc thân, không lập gia đình; bước sang tuổi 110 vào đầu năm nay. Tôi gặp cụ tại Sài Gòn cách đây 25 năm trước (năm 1998). Cảm mến cách đối nhân xử thế, lòng yêu thương giúp đỡ mọi người, sống nghiêm khắc nhưng hơi khác người của cụ đã khiến tôi rất cảm phục, kính trọng. Tôi đi theo sống với cụ và được tận tình dạy bảo, chia sẻ yêu thương cho tới bây giờ. Trước đây gia đình sống ở Sài Gòn, năm 2008 chuyển về xã Phú Hội cho tới nay. Tôi xem cụ như cha ruột và cụ cũng yêu thương, tin tưởng xem tôi như con ruột. Về chế độ sinh hoạt hằng ngày, cụ tự nấu và chế biến khẩu phần ăn của mình. Không những về nấu nướng, các vấn đề khác trong sinh hoạt như: Hằng ngày vẫn giúp đỡ con cháu và sắp xếp chỗ ở cho khách tới thăm. Cụ có một nguyên tắc chào đón khách là phải bật đèn sáng hết kể cả ban ngày. Tâm tình của người già là vậy rất quý khách, đặc biệt là người già như cụ. Đây cũng là bài học cho mọi người nên đi thăm người già. Căn phòng riêng của cụ luôn sạch sẽ, ngăn nắp. Ngoài ra cụ còn cuốc đất, trồng cây, làm vườn, đào ao nuôi cá, nuôi gà, rèn luyện sức khỏe.

Cụ Bảng và anh Quang Minh Ảnh: Thái Hùng

Chia sẻ về bí quyết sống trường thọ, cụ Bảng cho biết, có 5 thói quen giúp sống khỏe, sống thọ đến tuổi 110:

Thứ nhất là lao động: Đối với cụ, lao động là bí quyết đầu tiên giúp sống khỏe, sống thọ tuổi 110, cuốc đất, trồng cây, cắt cỏ, làm vườn, thả cá, v.v. vừa vận động, rèn luyện sức khỏe, vừa tạo ra vật chất của cải và những điều có ích cho cuộc sống gia đình.

Thứ hai là chế độ ăn kiêng: Những bữa ăn của cụ từ xưa đến nay đều rất đạm bạc. Cụ không phải là người chú trọng về chất lượng bữa ăn. Ăn uống đơn giản, ăn dư để hôm sau nấu lại ăn, không được đổ đi. Cụ không uống rượu bia, hút thuốc lá. Theo cụ, có lẽ mình đã sống hơn 2/3 đời người trong chiến tranh, sự nghèo thiếu khắc nghiệt của quê hương xứ Nghệ, nên đã ảnh hưởng đến lối sống và thói quen, sở thích ăn uống của cụ.

Thứ ba, ăn theo nhu cầu của cơ thể: Cụ không đặt nặng vấn đề ăn uống khi không đói thì không ăn. Ngày nay người ta chết vì ăn nhiều. Những người mập mạp thường yếu đuối bệnh tật và chết sớm.

Thứ tư là kiêng ăn có kì hạn: Không ăn gì chỉ uống nước lọc 100%. Cụ Bảng cho rằng, sau một quá trình ăn uống, cơ thể chúng ta cần kiêng ăn (hay nói cách khác là nhịn ăn) trong một thời gian để cơ thể thải độc và các cơ quan được nghỉ ngơi, phục hồi. Cụ thường kiêng ăn có kỳ hạn. Có khi là 2 ngày, 3 ngày tùy theo đợt. Khi sức khỏe tốt, có thể nhịn ăn 7 ngày, 10 ngày, 15 - 20 ngày thậm chí và lâu hơn nữa. Thời gian giữa mỗi lần kiêng ăn có thể là 1 tuần (nếu như kiêng ăn 1 ngày), 1 tháng (nếu như kiêng ăn 3 ngày), 3 đến 6 tháng (nếu như kiêng ăn 5 đến 15 ngày) và từ 6 đến 12 tháng (nếu kiêng ăn trên 15 - 20 ngày liên tục). Theo cụ, kiêng ăn không phải ai cũng có thể làm được. Vì đây như là 1 “cuộc chiến” và chỉ những người kỷ luật bản thân mới có thể thực hiện được và hiện nay nhà cụ cũng là điểm kiêng ăn rất tốt cho những ai muốn kiêng ăn có kì hạn.

Thứ 5 là đọc sách: Cụ Bảng say mê đọc sách nói về và . Có thể nói rằng đây là cuốn sách lâu đời nhất bán chạy nhất, ảnh hưởng lớn nhất đến hàng tỷ người trên thế giới. Cụ đọc Kinh sách hằng ngày và xem đó như một món ăn tinh thần bổ dưỡng cho sức khỏe và trí lực.

Cụ Bảng một mình đi lên cầu thang. Ảnh: Thái Hùng

Bà Nguyễn Thị Hồng Xô, sinh 1955, quê Từ Liêm, Hà Nội, con gái nuôi của cụ hiện đang sống chung chia sẻ: “Chị về đây với Quang Minh ở với cụ được 15 năm, cuộc sống trước đây của chị bế tắc, đau ốm bệnh tật, được cụ cưu mang, chữa bệnh và ở cùng gia đình từ 2008 đến nay. Bố tôi tuy tuổi cao nhưng mọi sinh hoạt hằng ngày đều tự làm không phiền con cháu. Cụ lên xuống cầu thang cứ như trẻ em chứ không phải như người già. Ở tuổi 110, cụ đọc sách mà không cần đeo kính mặc dù sách chữ rất nhỏ. Cụ còn khỏe lắm, mọi công việc trong gia đình cụ đều sắp xếp và chỉ dạy cho con cháu. Cụ sống độc lập và không phụ thuộc vào con cháu. Ngoài sức khỏe, cụ có một trí nhớ rất tốt. Cụ đọc sách, làm thơ, mọi thứ từ sách vở đến việc gia đình, cụ đều nhớ vanh vách và luôn nhắc nhở con cháu trong công việc và học tập.

Cụ Bảng thường xuyên làm vườn Ảnh: Gia đình cung cấp

Cô Nguyễn Thị Thúy Hoa (43 tuổi), giáo viên dạy ở Trường Cao đẳng Xây dựng Hà Nội vào thăm cụ cho biết: “Cụ là người nhân hậu, nhưng cũng rất nghiêm khắc. Tôi cũng được cụ và gia đình vực dậy sau thảm kịch mất hết nhà cửa và bệnh tật. Tôi rất quý mến, tôn trọng, thường xuyên lui tới thăm cụ và gia đình mỗi dịp hè hoặc tết. Cụ là tấm gương tuyệt vời cho lớp trẻ chúng tôi. Ở tuổi 110, cụ mơ ước, trên mảnh đất hơn 4.000 m2 của gia đình sẽ xây ngôi nhà 5 tầng làm trại dưỡng lão để chăm sóc, chữa bệnh cho những người già có khó khăn, neo đơn”

Chiều 13/7/2023, ông Đào Xuân Tiến, Chủ tịch UBND xã Phú Hội xác nhận với chúng tôi: “Cụ Vũ Đình Bảng 110 tuổi, thường trú trên địa bàn xã Phú Hội được khoảng 15 năm. Cụ hiện đang sống khỏe mạnh cùng các con cháu của mình”.

Cũng trong chiều 13/7, bà Nguyễn Thị Hoa, Chủ tịch Hội NCT xã Phú Hội cho biết: Cụ Vũ Đình Bảng là hội viên Hội NCT của thôn Phú Thịnh, xã Phú Hội. Khi Cụ tròn 100 tuổi, Hội NCT xã đến thăm hỏi, tặng quà. Từ đó đến nay, năm nào Hội cũng đến thăm và tặng quà vào ngày lễ, tết cho cụ. Hiện cụ sống rất khỏe mạnh cùng con cháu và người thân”.

Cụ Bảng ngồi hóng gió bên bờ sông. Ảnh: Thái Hùng

Trường thọ là khát vọng mà con người luôn hướng đến. Tuy nhiên, nhiều lý do chủ quan, khách quan đã khiến cho tuổi thọ và những năm sống khỏe của con người bị rút ngắn. Vì vậy, mỗi chúng ta luôn phải duy trì cho mình một lối sống cân bằng, lành mạnh để loại trừ bệnh tật và có thể sống lâu, sống khỏe, sống hạnh phúc như cụ Vũ Đình Bảng.