Ngôi chùa có kiến trúc tinh xảo
Nhịp sống văn hóa 05/02/2020 09:21
Thời kì phong kiến, chính quyền cấp làng xã lập ra 12 vị hương chức hội tề, đứng đầu là hương cả. Bấy giờ, ông Nguyễn Quý Lâu (1 trong 12 vị hương chức) giữ chức hương cả, là người rất giàu có, nổi tiếng về đức độ, được dân làng mến yêu.
Năm 1903, dịch bệnh hoành hành, cướp đi mạng sống của nhiều người, con trai ông Cả Lâu nằm trong số ấy. Đau buồn trước sự mất mát to lớn đó, ông Cả Lâu quyết định hiến tất cả tài sản của mình dựng lên một ngôi chùa. Sau gần hai năm thi công, ngôi chùa hoàn thành và được ông đặt tên Vĩnh Hòa.
Sau khi ông Cả qua đời (khoảng năm 1945), ông Đặng Văn Vắn đứng ra tu bổ, sơn sửa, quét vôi, chống dột cho ngôi chùa. Cũng thời gian này, ông đặt lại tên chùa là Long Đức. Tuy nhiên, ít ai biết đến cái tên này vì người dân xưa nay vẫn quen gọi chùa với cái tên chùa Ông Cả.
Chùa Vĩnh Hòa |
Thời kháng chiến chống Pháp, ngôi chùa trở thành nơi cán bộ và các lực lượng cách mạng tận dụng làm nơi trú ẩn khi địch mở các cuộc hành quân càn quét. Đến năm 1970, thầy Thích Tâm Ấn (thế danh Cao Xuân Lê) về quản lí chùa và đưa chùa gia nhập Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Sau đó, thầy Thích Tâm Ấn giao chùa lại cho ông Lê Luyện trông coi, sửa chữa, xây mới các hạng mục (hậu đường, nhà bếp). Cái tên Vĩnh Hòa tự được ông Lê Luyện lấy lại sau khi đã xây, sửa chữa khang trang.
Sau hai lần đổi tên, ngôi chùa được trở về tên gốc Vĩnh Hòa cho đến ngày nay. Chùa được xây dựng trên diện tích 1.767m2, thiết kế đặc sắc theo kiến trúc truyền thống kiểu nhà vuông, còn gọi là nhà tứ trụ. Đó là sự kết hợp hài hòa giữa bộ tứ đại trụ và các cấp mái thông qua hệ thống kèo đâm và kèo quyết tạo nên khoảng cấp mái gọi là cổ lầu. Những mặt dựng cổ lầu là không gian tuyệt vời cho việc trang trí mĩ thuật.
Nghệ thuật trang trí chùa Vĩnh Hòa được “tô điểm” bởi hơn 68 tranh mặt ngoài và 35 tranh trong nội thất. Mỗi bức tranh là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, tích hợp nhiều nét riêng biệt nhưng tựu trung đều mang tính chân - thiện - mĩ. Độc đáo không kém là nghệ thuật điêu khắc tinh xảo trên bộ tứ trụ nơi chánh điện với những thủ pháp chạm lộng, chạm nổi, khắc chìm tài hoa đến từng chi tiết.
Điểm đầu tiên gây ấn tượng với những ai đặt chân đến viếng chùa Vĩnh Hòa là thiết kế hình chữ “Quốc” của ngôi chùa. Với cách thiết kế cầu kì, nóc cổ lầu mái tứ cấp lợp ngói đại tiểu, diềm ngói hình hoa sen, hoa cúc tráng men xanh. Đỉnh nóc trang trí bộ tượng lưỡng long triều pháp bảo, ngọc hư cung; hai bên vách cánh én đắp nổi phù điêu Kim Sí Điểu.
Mặt dựng các cấp mái vẽ tranh chủ đề mai, điểu, sóng mây, tùng - lộc, tùng - hạc... Mặt chính diện trang trí tranh vẽ chủ đề hoa sen - biểu tượng gắn liền với Phật pháp. Các nét vẽ đều mang đến sự gần gũi, hài hòa từng đường nét dù là nhỏ nhất. Nội thất chùa nổi bật bởi bộ tứ trụ bằng gỗ căm xe dạng cột tròn, đường kính 0,4m, cao khoảng 15m được kết nối với 28 cột tròn bằng hệ thống kèo đâm, kèo quyết, không dùng đinh sắt nhưng có khả năng chịu lực cao.
Tứ đại trụ được tạo hình long trụ với các chủ đề: Bát tiên quá hải, ngọc thố thưởng nguyệt, cá hóa long, hoa sen, sóng mây... góp phần tạo nên vẻ uy nghiêm nơi chánh điện.
Vẫn còn nhiều những kiến trúc độc đáo của chùa Vĩnh Hòa như bàn thờ Tam thế Phật, bàn thờ Quán âm bồ tát, bàn thờ Địa tạng vương... Hiện, chùa được Ni trưởng Thích Nữ Như Trí, thế danh Châu Thị Diệu Xuân làm trụ trì. Đồng thời, được chính quyền địa phương ra sức gìn giữ, tôn tạo nhằm góp phần gìn giữ và phát huy giá trị di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh.