Đáng trân trọng hơn, một trong những thành viên tiêu biểu của phong trào chính là gia đình của Trưởng ban Đại diện Hội NCT tỉnh Nông Ngọc Tăng. Cụ thân sinh ông Tăng, Nghệ nhân Nhân dân Mỗ Thị Kịt đã trên trăm tuổi vẫn ngày đêm miệt mài đem điệu then, đàn tính truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ và cộng đồng dân cư. Em gái ông Tăng là bà Nông Thị Phượng cũng rất say mê then Tày cổ, hiện đang là Chi hội trưởng Chi hội Bảo tồn Dân ca của huyện Bình Gia. Còn ông Tăng thì say mê văn nghệ, đến nỗi cứ ở đâu có cơ hội là ông lại hát, hát ở nhà cho mẹ nghe, hát trong các buổi sinh hoạt CLB, trong giờ giải lao của hội nghị, hát trong lớp tập huấn, các cuộc giao lưu với đơn vị bạn, hát trên bàn tiệc…

Nghệ nhân Nhân dân Mỗ Thị Kịt hơn 100 tuổi vẫn say sưa truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ

Sôi nổi phong trào văn hóa, thể thao…

Ông Tăng cho biết: Phong trào văn hóa, thể thao của NCT Lạng Sơn sôi nổi lắm. Đây cũng là kết quả của Chương trình phối hợp giữa Hội NCT tỉnh với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Nếu chỉ mình NCT tự làm thì khó vì nguồn lực rất hạn chế. Từ năm 2018, Hội và Sở Văn hóa đã kí Chương trình phối hợp “Đẩy mạnh các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, du lịch của NCT và tham gia xây dựng, phát triển gia đình bền vững”. Sau khi kí kết, hai bên đã tổ chức triển khai đến các đơn vị trực thuộc theo ngành dọc, các huyện, thành phố và cơ sở. Hằng năm, Hội và Sở đều xây dựng kế hoạch thực hiện “Tháng hành động vì NCT Việt Nam”, trong đó chú trọng phối hợp, tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao cho NCT theo định hướng của UBND tỉnh và chức năng, nhiệm vụ của từng ngành.

Ông Nông Ngọc Tăng hát bài ca tặng mẹ

Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và Ban Chỉ đạo Công tác gia đình tỉnh là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Phát huy tiềm năng vốn quý NCT, Sở đã phối hợp với Hội NCT để chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương, cơ sở triển khai thực hiện hiệu quả phong trào xây dựng đời sống văn hóa và công tác gia đình; chú trọng xây dựng Gia đình văn hóa, Khu dân cư văn hóa nhằm tạo môi trường sống lành mạnh, văn minh, tiến bộ cho NCT, phát huy vai trò của NCT trong gia đình và cộng đồng dân cư. Phối hợp xây dựng nội dung định hướng quy ước, hương ước trong đó có các nguyên tắc về giao tiếp, ứng xử giữa các thành viên trong gia đình, giữa các hộ gia đình, cá nhân trong xóm, tổ dân phố như “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu hiếu thảo”, “Người trẻ phải tôn trọng người già, người già nên lắng nghe và chia sẻ kinh nghiệm với người trẻ”, v.v. Hội cũng tuyên truyền, khích lệ NCT tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, giải trí, du lịch, tham gia phòng chống bạo lực gia đình và nêu gương “Người tốt, việc tốt” trong phong trào của NCT.

Bà Nông Thị Phượng (thứ ba từ phải sang) trong một tiết mục hát then đàn tính tại huyện Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn

Hằng năm, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật tỉnh tiến hành biên tập tối thiểu 2 tài liệu hướng dẫn công tác tuyên truyền ngày NCT Việt Nam (6/6), Ngày Quốc tế NCT (1/10) gửi các Trung tâm Văn hóa - Thể thao, Trung tâm Văn hóa - Thể thao và Truyền thông, các đội tuyên truyền lưu động, đội chiếu bóng lưu động và các Đồn Biên phòng trên địa bàn tỉnh; thực hiện tuyên truyền lồng ghép trên 30 buổi xe loa đường phố trên các trục đường chính, nơi tập trung đông dân của thành phố Lạng Sơn và huyện Cao Lộc; lồng ghép tuyên truyền tại cơ sở trên 15 buổi tại các xã vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số. Do vậy, đã có khoảng 20 nghìn lượt người (trong đó có nhiều NCT) được tiếp cận các nội dung tuyên truyền.

5 năm qua, Hội NCT phối hợp tổ chức 2 cuộc Liên hoan văn nghệ cấp tỉnh. Liên hoan Nghệ thuật quần chúng NCT tỉnh lần thứ VIII năm 2018 và lần thứ IX năm 2020, với sự tham gia của hàng trăm nghệ nhân, diễn viên không chuyên Hội NCT các huyện, thành phố; biểu diễn hàng chục tiết mục ca, múa, nhạc, kịch phong phú, đa dạng... Đặc biệt, tại Liên hoan Dân ca tỉnh Lạng Sơn lần thứ I năm 2020, thu hút 310 nghệ nhân, diễn viên đến từ 11 huyện, thành phố; trong đó 80% là người trung - cao tuổi.

Tiết mục văn nghệ chào mừng Hội nghị của NCT thị trấn Hữu Lũng, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn

Xây dựng thiết chế văn hóa và giảm vé cho NCT theo quy định

Ở Lạng Sơn, từ năm 2015, việc thực hiện các quy định về miễn, giảm giá vé cho NCT khi thăm quan di tích thắng cảnh, tham gia giao thông công cộng ở địa phương đã được triển khai. Ngày 23/1/2015, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 05 quy định về mức thu, chế độ thu nộp, quản lí và sử dụng phí tham quan danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, công trình văn hóa trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn. Theo đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh phối hợp với các đơn vị, ngành liên quan, UBND các huyện, thành phố chỉ đạo Ban Quản lí các di tích, Phòng Văn hóa và Thông tin cấp huyện, thành phố, thực hiện tốt hoạt động miễn giảm phí tham quan đối với NCT (từ 60 tuổi trở lên) được giảm 50% phí tham quan. Việc thực hiện miễn giảm được đăng tải cụ thể trên các thông tiện thông tin đại chúng và được công khai trên bảng thông báo tại các di tích; khách du lịch là NCT khi đến thăm quan các di tích, danh thắng còn được ưu tiên, bố trí thuyết minh viên hướng dẫn trong giá vé miễn giảm (bao gồm cả bảo hiểm) góp phần tạo điều kiện cho NCT tham quan du lịch, động viên, khích lệ kịp thời về mặt tinh thần, đời sống tâm linh của NCT.

Tiết mục văn nghệ của NCT huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn

Trung tâm Văn hóa - Thể thao cấp xã, Nhà văn hóa - Khu thể thao thôn, khối phố là thiết chế văn hóa cơ sở giữ vai trò nòng cốt trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, là nơi sinh hoạt chung cho mọi người dân đến tham gia kể cả trẻ em và NCT. Toàn tỉnh hiện có 1.685 thôn, tổ dân phố có Nhà văn hóa (đạt 98,8%), trong đó 760 Nhà văn hóa thôn đạt nông thôn mới đã đáp ứng đáng kể nhu cầu sinh hoạt văn hóa văn nghệ, rèn luyện thể dục thể thao cho cộng đồng dân cư, trong đó có NCT. Tuy nhiên qua khảo sát nhiều hạng mục chưa đáp ứng đầy đủ, phù hợp với đặc điểm, nhu cầu sử dụng của NCT do đã được đầu tư từ nhiều năm trước, nhiều nơi thiếu sân chơi, bãi tập, nhà văn hóa, các dụng cụ... dành cho NCT.

Phong trào thể dục thể thao NCT phát triển nhanh cả về số lượng và chất lượng. Một số hoạt động thể dục thể thao của NCT thu hút đông đảo NCT tham gia là Thể dục dưỡng sinh, Bóng chuyền hơi, Đi bộ, Cầu lông, Bóng bàn... Cứ hai năm, tỉnh lại tổ chức Hội thi thể thao dành cho NCT; trong đó năm 2017 tổ chức Hội thi thể thao NCT tỉnh lần thứ VII và Giải bóng chuyền hơi NCT năm 2019, năm 2021.

Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các cấp Hội NCT xây dựng và hướng dẫn tổ chức hoạt động hàng trăm CLB thể dục dưỡng sinh, khiêu vũ, đi bộ, xe đạp, bóng chuyền hơi, cờ vua, cờ tướng, văn nghệ…, thu hút hàng vạn NCT tham gia hoạt động thường xuyên, góp phần làm sinh động đời sống tinh thần của NCT.

Hằng năm Sở Văn hóa quan tâm chỉ đạo Thư viện tỉnh bổ sung những sách có nội dung thiết thực cho độc giả NCT như sách hướng dẫn chăm sóc sức khỏe NCT, kiến thức khoa học phổ thông, sách pháp luật, sách nghiên cứu lịch sử… Tổ chức phục vụ đọc sách báo tại chỗ và lưu động cho NCT, qua đó góp phần nâng cao dân trí, đáp ứng nhu cầu văn hóa đọc cho NCT trên địa bàn tỉnh.

Các Chương trình phối hợp giữa Hội NCT tỉnh và ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lạng Sơn đã góp phần nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, các ngành, các đoàn thể và toàn xã hội về chăm sóc, phát huy vai trò NCT và lợi ích của hoạt động rèn luyện thể dục thể thao, giải trí, du lịch, nâng cao sức khỏe.