Ông tôi nay đã 93 và bà cũng gần 90 tuổi nên vài năm gần đây ông bà không được khỏe lắm, thế cũng là quý lắm rồi. Chúng tôi đang độ tuổi đi làm nên không thường xuyên gần gũi bên ông bà để chăm sóc.
Theo cuốn “Lịch sử làng Kim Bài”, do Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia in và phát hành tháng 1/2007 và cuốn hồi kí “Trên những chặng đường” của cụ Trần Quân Lập được Nhà xuất bản Hội Nhà văn in và phát hành ngày 17/2/2009, cụ Trần Quân Lập tên thật là Nguyễn Đình Triển, sinh năm 1926, tại thôn Kim Bài, thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, TP Hà Nội.
Những năm bao cấp, như bao gia đình khác, gia đình tôi cũng có những năm thiếu ăn vào những ngày giáp hạt. Đó là vào khoảng tháng Ba, tháng Tư âm lịch khi mà mùa vụ mới thì lúa chưa chín, mùa vụ thu hoạch trước thì đã xa. Bữa cơm độn khoai là chuyện thường tình.
Bố luôn muốn chị em tôi nên người. Nhưng cách dạy của bố lại rất khác. Không phải đao to búa lớn, cũng không phải khuôn mẫu, kiểu cách, áp đặt. Bố dạy chúng tôi nhẹ nhàng, xúc động và thấm thía từ những câu chuyện kể về ông nội đã khuất.
Ông ngoại tôi là cụ Đoàn Tiến Bồng, sinh ngày 20/2/1919, Xuân Giáp Thìn 2024, cụ đại thọ 105 tuổi, hiện ở thôn Kim Giang, xã Đại Cường, huyện Ứng Hòa, TP Hà Nội.
Bà Nội tôi kể: Khi sinh bố tôi, ông bà tôi đang dạy học tại một xã hẻo lánh của tỉnh miền núi Hà Giang, cách huyện lị gần 2 chục cây số đường đèo dốc, chỉ có một phương tiện duy nhất: Đi bộ, leo dốc, vượt ba con suối và lên đò qua sông Lô, nước chảy xiết quanh năm.
Cứ đến những ngày áp Tết, lòng tôi lại chộn rộn nhớ ông bà, cha mẹ, đặc biệt là nội. Nội tên là Nguyễn Đức Chương, quê ở làng Sòi, xã Phúc Khánh, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình.
Bà ngoại tôi mất năm 2002, thọ 97 tuổi. Dẫu đã xa bà hơn 20 năm, vậy mà tôi vẫn nhớ từ khuôn mặt đến lời nói, cử chỉ của bà. Bà như bếp lửa ngày Đông, để mỗi khi nghĩ về bà, lòng tôi lại cảm thấy thật ấm áp và hạnh phúc!
Bà nội tôi năm nay 80 tuổi, tuy tuổi cao nhưng bà vẫn khoẻ mạnh và minh mẫn.
Trước đây, cả làng có khi cả xã mới có một thợ cắt tóc, thế nên vào những ngày giáp Tết, thợ cắt tóc luôn bận tay.
Ông nội tôi nay đã trở thành người thiên cổ, nhưng những kỉ niệm về ông vẫn còn sống trong tôi. Ông nội tôi dáng người cao to, da ngăm ngăm đen, khoẻ mạnh, về già nước da nhăn nheo, hàm răng rụng gần hết theo năm tháng, chỉ còn tiếng nói của ông là còn trong trẻo. Ông bảo: “Ông đã sống qua bao chế độ, tham gia cách mạng thời chống Pháp, từ năm 1947”.
Hôm rồi, tôi điện về nhà, nghe mẹ bảo: Tết này, đại gia đình sẽ làm lễ thượng thượng thọ cho bà ngoại tròn 90 tuổi. Tết này, nếu có thể, các con các cháu ở xa thu xếp công việc, về tề tựu đông đủ chung vui với bà. Bà chỉ mong có vậy thôi.
Vai trò ông bà trong đại gia đình vô cùng quan trọng, sống vui tươi lành mạnh, dạy bảo con cháu. Ông bà thương yêu nhau trong cuộc sống, từ lúc con trẻ cho đến già, dù giàu hay nghèo đều thể hiện sống vui, sống khoẻ, sống yêu đời lạc quan để con cháu noi theo học tập ông bà.
Năm 1943, ông bà nội tôi sinh ra bố tôi, sau đó ông nội tôi đi bộ đội đánh Pháp. Tháng 8/1948, ông nội tôi hi sinh trong trận đánh sân bay Gia Lâm.
“Điều cơ bản và đơn giản nhất nhưng cũng quan trọng nhất là con cháu luôn thấy được cảm hứng sống từ ông bà”, đó cũng là điều mà người bà kính yêu của tôi luôn thực hiện.
