Lực sĩ trẻ “Sao La” đấu gục cựu lực sĩ “Trâu vàng”

Đã qua 9 kỳ SEA Games kể từ SEA Games lần thứ 22 năm 2003, được tổ chức lần đầu tại Việt Nam, đến SEA Games lần thứ 31, sẽ diễn ra vào tháng 11/2021, Việt Nam lại vinh dự được đăng cai tổ chức. Tại SEA Games lần thứ 22 hình ảnh linh vật “Trâu Vàng” của họa sĩ Nguyễn Thái Hùng, đáp ứng các tiêu chí: Gắn với nền văn minh lúa nước vốn rất phổ biến ở Đông Nam Á và gần gũi, mềm mại, đã được chọn làm biểu tượng của SEA Games.

Trước khi các vận động viên thi đấu tranh tài tại SEA Games 31, đã có cuộc thi đấu hình ảnh các linh vật, diễn ra trong gần 2 năm, sôi nổi và quyết liệt. Cuộc thi này đã kết thúc vào tháng 11/2020 với 557 mẫu biểu tượng linh vật vui gửi về dự giải.

Nhà báo Nguyễn Lưu - một trong những người đưa ra ý tưởng Trâu Vàng tại SEA Games 2003, tiếp tục ủng hộ việc chọn trâu là biểu tượng vui của SEA Games 31. Ông Lưu đưa ra minh chứng biểu tượng vui về linh vật Mèo Thái Lan đã sử dụng qua các kỳ SEA Games 1995, 2007 còn Singapore cũng sử dụng hình ảnh linh vật sư tử ở SEA Games 1993 và 2015. Thế nên ở SEA Games 31 Việt Nam hoàn toàn có thể sử dụng hình ảnh linh vật con trâu làm biểu tượng.

Cuộc thi chọn hình ảnh linh vật biểu tượng cho SEA Games lần thứ 31, cũng chính là cuộc thi đấu mà các đấu sĩ chính là hình ảnh các linh vật gửi đến dự thi trong đó có hình ảnh linh vật Sao La .

Từ vẻ đẹp kiêu hãnh, sự bí ẩn và cổ đại, Sao La được mệnh danh là “Kỳ Lân Châu Á”, họa sỹ Ngô Xuân Khôi còn phát hiện cặp sừng thẳng của Sao La, thuôn dài, tạo thành hình chữ V - là biểu tượng chiến thắng (Victory), biểu tượng của sức mạnh Việt Nam, đó là bí ẩn tạo nên sự kỳ diệu đại diện cho quốc gia Việt Nam qua hình tượng chữ V”.

Hình ảnh linh vậtSao La biểu tượng của SEA Games 31

Đáp ứng được các tiêu chí về bố cục, tính thẩm mỹ và ý nghĩa cao, biểu tượng linh vật Sao La “lực sĩ trẻ”, đã thách đấu cùng biểu tượng linh vật Trâu Vàng “cựu lực sĩ” và đã dành chiến thắng. Sao La đã chiến thắng, sức sống mãnh liệt của loài thú quý hiếm trước nguy cơ tuyệt chủng, đã phát đi thông điệp gửi tới toàn thế giới, hãy chung tay bảo vệ môi trường sống, bảo vệ sự trường tồn của loài thú quý hiếm Sao La.

Đại ngàn rừng Trường Sơn quê hương của Sao La

Hình ảnh linh vật Sao La đã trở thành biểu tượng của SEAGames lần thứ 31, nhưng quê hương của Sao La ở đâu, loài thú này thuộc dòng họ nào trong thế giới động vật?

Khám phá quê hương của Sao La, đã đưa chúng tôi về với rừng Quốc gia Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh. Cách đây 29 năm, vào tháng 5/1992, trong một chuyến khảo sát của Bộ Lâm nghiệp Việt Nam và Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) tiến hành trong Vườn quốc gia Vũ Quang, đã phát hiện Sao La… Sự kiện này đã gây chấn động thế giới lần đầu tiên phát hiện loài thú lớn quý hiếm tại Việt Nam và tranh cãi trong giới khoa học cũng xẩy ra. Có hay không việc tìm thấy Sao La một loài thú lớn quý hiếm vào cuối thế kỷ 20 này, vì trong suốt 100 năm trước đó chỉ có tổng cộng 5 loài thú lớn được phát hiện. Cùng năm 1992 các nhà khoa học còn phát hiện thêm 20 con Sao La ở Việt Nam.

Theo dấu vết của Sao La trên đại ngàn rừng Trường Sơn biên giới Việt- Lào, 4 năm sau, năm 1996, người ta mới bắt và chụp ảnh được một con Sao La còn sống tại Lào. Lặp lại 4 năm sau, vào tháng 10/1998, một lần nữa các nhà khoa học Việt Nam đã chụp ảnh được Sao La trong tự nhiên, tại Vườn quốc gia Pù Mát, Nghệ An. Tháng 8/2010 một con Sao La đực đã bị người dân tỉnh Borikhamxay của Lào bắt được và chụp ảnh. Ở Việt Nam thông tin về Sao La dừng lại vào tháng 10/1998, sau 15 năm vắng bóng, hình ảnh Sao La trong tự nhiên lại được ghi nhận tại Quảng Nam, thông qua máy ảnh của WWF và Chi cục Kiểm lâm tỉnh vào ngày 7 /9/2013.

Sao La phát hiện ở rừng Trường Sơn Việt Nam

Quê hương của Sao La đã được khám phá, nhưng còn bí ẩn Sao La thuộc họ nào trong thế giới động vật? Pháp danh khoa học của Sao La là Pseudoryx nghetinhensis, hay còn được gọi là "Kỳ Lân Châu Á", là một trong những loài thú lớn và hiếm nhất trên thế giới. Sao La thường dài khoảng 1,3 đến 1,5 m, cao 90 cm và có trọng lượng khoảng 100 kg. Da màu nâu sẫm, trên mỗi móng có một đốm trắng. Sừng Sao La dài và mảnh dẻ, hướng thẳng về phía sau và có thể dài đến 51 cm.

Kết quả nghiên cứu ADN năm 1999, cho thấy Sao La thật sự thuộc về Phân họ Trâu, Bò (Bovinae) mà nếu nhìn thoáng qua thì rất ít có điểm giống nhau. Họ hàng gần của Sao La là Chi Bò (Bos) và bò rừng Bison. Hóa ra Sao La là họ hàng gần của bò rừng Bison. Bò rừng Bison có sức mạnh thế nào thì muông thú của rừng xanh đều biết, thế nên “cuộc đấu” của Sao La tranh vương miện biểu tượng linh vật của SEA Games lần thứ 31, ngẫu nguyên hay là linh ứng, mà Ban tổ chức đã chọn được hai đấu sĩ Sao La “lực sĩ trẻ” lần đầu xuất hiện, đấu với “cựu lực sĩ” Trâu Vàng, (đã chiến thắng được chọn là linh vật biểu tượng của SEA Games lần thứ 22 năm 2003), là cuộc đấu ngang sức ngang tài đầy gay cấn.

Sự bí ẩn, quý hiếm và độc đáo của Sao La được WWF đã cùng Chính phủ Việt Nam phát hiện đồng thời cũng phát hiện và xếp Sao La ở hạng mức “Cực kỳ nguy cấp” (có nguy cơ tuyệt chủng trong tự nhiên rất cao) trong Sách Đỏ của Liên minh Bảo tồn Thế giới (IUCN) và trong Sách Đỏ Việt Nam

Sao La trở thành một trong những loài thú lớn được chú trọng bảo tồn nhất trên thế giới, không chỉ đối với WWF mà còn của nhiều tổ chức bảo tồn Quốc tế (trong đó tổ chức WWF đã và đang tập trung nỗ lực với sự ưu tiên cao nhất của Chính phủ hai nước Việt Nam và Lào bảo tồn loài thú này).

Sự kiện hình ảnh linh vật Sao La trở thành biểu tượng của SEA Gamess lần thứ 31, đã phát đi thông điệp về sức sống kiên cường của Sao La, cần được toàn thế giới chú trọng bảo tồn… Thông điệp này vang lên, chính là xứ mệnh của WWF một trong những tổ chức phi Chính phủ Quốc tế đầu tiên hoạt động tại Việt Nam với những chương trình hành động bảo tồn giải cứu Sao La…