Cả đời đam mê làm tượng Bác Hồ
Nhịp sống văn hóa 15/02/2020 10:39
Sinh năm 1946 trong một gia đình thuần nông tại xã Trung Lương, huyện Hồng Lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh, nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê sớm bộc lộ năng khiếu tạc tượng của mình. Năm 1968, ông thi đỗ vào trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam. Sau khi tốt nghiệp, ông về làm ở Công ty Mĩ thuật - Mĩ nghệ Quảng Ninh rồi chuyển sang công tác tại Sở Văn hóa và Thông tin tỉnh.
Nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê phác thảo chân dung tượng Bác bằng đất sét trước khi chuyển qua công đoạn đúc tượng bằng đồng. |
Ngay từ năm học cuối của trường Cao đẳng Mỹ thuật, ông đã làm tượng Bác Hồ và được mọi người đánh giá rất cao. Đó là bức tượng chân dung chỉ cao 43cm, chất liệu thạch cao nhưng được Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm chọn mua làm mẫu cho việc xây dựng bộ tượng chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh tại các hội trường.
Năm tháng qua đi, nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê vẫn mải miết đi tìm những chất liệu mới để sáng tác tượng Bác. Nguyên liệu để ông lựa chọn có lúc là thạch cao, đất sét, than đá, composite… nhưng ông rất ấn tượng chất liệu đồng để làm tượng Bác. Theo ông, đây là chất liệu dễ kiếm, bền và có hồn hơn so các chất liệu khác, nhưng mất nhiều thời gian, công sức hơn. Để làm được một bức tượng Bác, nhà điêu khắc phải nắm thần thái nhân vật rồi phác thảo bằng đất sét, sau đó tạo khuôn, đúc ra sản phẩm thứ nhất. Khuôn đúc lúc này có thể làm vật liệu composite hoặc thạch cao. Nếu kĩ thuật khuôn tốt, bám sát được với bản vẽ gốc thì sản phẩm sẽ ưng ý. Phiên bản thứ nhất này được đem đến cơ sở đúc đồng để người thợ tạo khuôn đúc riêng cho từng kích cỡ. Khuôn đúc đồng làm từ hỗn hợp bột trấu, tro bếp, cát chịu nhiệt, đất sét và một số phụ gia khác. Khi đổ đồng nóng chảy vào khuôn phải liên tục, giữ nhiệt đều, nếu không tượng sẽ co giãn không đều và bị nứt. Công phu và tốn kém như vậy nhưng bù lại tượng đồng rất sang trọng và bền vững với thời gian.
Hiện nay, dù tuổi đã cao, nhưng nhà điêu khắc vẫn “cặm cụi” tạo ra những bức tượng về Bác. Ông còn đọc nhiều mẩu chuyện, hình ảnh, tư liệu về Bác để làm phong phú bộ sưu tập hàng trăm bức tượng Bác trong gần 50 năm sáng tác của mình. Một số tác phẩm đã mang lại sự thành công cho ông như: “Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh” (thạch cao, cao 43cm, 1970) được Cục Mỹ thuật chọn làm mẫu để đặt thống nhất ở các hội trường trong cả nước; “Niềm tin chiến thắng” (composit, cao 81cm, 2000); “Cháu mãi khắc ghi lời căn dặn của Bác Hồ” (thạch cao, cao 120cm, 2008)… Riêng bức tượng “Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh” do ông sáng tác năm 1970 được đăng kí sở hữu trí tuệ và được một đơn vị đúc đồng ở Hà Nội kí hợp đồng để nhân bản rộng rãi.
Với những tác phẩm tượng về Bác, nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê được giới điêu khắc trong và ngoài tỉnh biết đến và ngợi khen. Qua đó, ông cũng góp phần bồi đắp, giáo dục cho thế hệ trẻ về tinh thần yêu nước, yêu dân tộc, tình cảm kính yêu Bác Hồ để xây dựng và phát triển đất nước. Những bức tượng về Bác của ông còn góp phần cổ vũ, động viên mọi người nỗ lực học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong cuộc sống hôm nay.