Am Tiên nằm trên đỉnh Núi Nưa thuộc làng Cổ Định, xã Tân Ninh (nay là thị trấn Nưa), Triệu Sơn, Thanh Hóa. Quần thể bao gồm: Núi Nưa - Đền Nưa - Am Tiên, với tổng diện tích 100 ha, riêng khu vực Am Tiên là 4 ha. Là nơi gắn với sự tích cuộc khởi nghĩa của Bà Triệu. Câu nói "Na Sơn nhất phiến nhất hộ thiên hạ biến " nghĩa là: “Một tiếng hô ở Núi Nưa đã chuyển biến ở thiên hạ”, chính là sự đề cao sự nghiệp anh hùng bất tử của Bà Triệu.

Đường lên núi Nưa, Am Tiên

Núi Nưa là ngọn núi cao nhất ở vùng đồng bằng châu thổ phía nam Thanh Hoá, dãy núi chạy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam được bắt đầu từ các huyện Như Thanh, Nông Cống đổ về Nghệ An. Núi có chiều dài gần 20 km, làm nên bức trường thành Đông Nam tự nhiên, với một thung lũng rộng lớn, phía đông núi Nưa là đồng bằng châu thổ, đất đai màu mỡ. Do vị trí, địa hình ở thế đặc biệt Núi Nưa được xem là ngọn núi chủ của đồng bằng xứ Thanh, được sử sách ghi chép và là đề tài sáng tác thơ văn của biết bao tao nhân mặc khách như Nguyễn Dữ, Nguyễn Thượng Hiền, Phan Huy Ôn...

Hiện nay nơi đây đã được tu sửa từ năm 2018 cho các hạng mục Sân đền, Chính Điện và một phần của cổng Đền Nưa. Sở dĩ cổng Đền Nưa chỉ tu sửa một phần bởi các hoa văn trên cổng được xây trạm khắc từ thời vua Lê Thánh Tông, rất có giá trị về lịch sử và văn hóa. Tại di tích Đền Nưa còn có hàng cây tính đến nay đã được hàng trăm tuổi, trồng thẳng hàng ngay trước đường vào Đền. Dù đã đổi thay nhiều, nhưng không gian của núi thiêng dường như vẫn vẹn nguyên vẻ hoang sơ, mờ ảo như chính những câu chuyện kỳ bí được lưu truyền qua bao đời ở vùng đất này.

Hàng cây cổ thụ trồng thẳng hàng ngay trước đường vào Đền

Đỉnh Núi Nưa, nơi có động Am Tiên là một khu đất rộng và khá bằng phẳng. Tuy ở độ cao 585m so vơi mực nước biển nhưng ở đấy vẫn có mạch nước ngầm chảy ra trong vắt đã tạo thành một cái giếng tự nhiên rất đặc biệt mà dân gian đặt tên là Giếng Tiên, nước nơi đây không bao giờ vơi cạn, múc bao nhiêu đầy bấy nhiêu, tương truyền là giếng dành riêng cho Bà Triệu lấy nước rửa mặt mỗi khi xung trận, phía dưới vài trăm mét có một hố nước rộng gọi là Ao Hóp, tương truyền là nơi cung cấp nước sinh hoạt cho nghĩa quân Bà Triệu. Trên đỉnh Núi Nưa ngoài động Am Tiên còn có bàn cờ Tiên, vườn thuốc Tiên và vườn Đào Tiên mà sử sách và truyền thuyết đã nhắc đến như một trung tâm của sự tu tiên đắc đạo. Dưới chân Núi Nưa có đền Nưa, tên chữ là Na Sơn Từ. Vì là nơi thờ Bà Triệu nên dân gian còn gọi là Đền Đức Vua Bà.

Từ cổng đền Am Tiên đi vào sâu bên trong khoảng hơn 100m sẽ thấy huyệt thiêng, hay gọi là huyệt khí dương. Theo cách gọi của các nhà phong thủy thì nơi đây là điểm hội tụ giao hòa của đất và trời (hay cổng trời), tất cả linh khí của trời đất sẽ được hội tụ tại huyệt đạo thiêng này. Huyệt đạo thiêng ở đây là một khoảng đất rộng, được rào chắn kỹ lưỡng, bán kính khoảng 21m, thu hút hàng vạn lượt khách tham quan đến chiêm bái, thưởng ngoạn vào dịp đầu năm.

Huyệt đạo thiêng những năm chưa có dịch

Hằng năm, cứ đến ngày mùng 9 tháng Giêng, từng dòng người lại đổ về nơi này để khai hội Đền Nưa - Am Tiên và tham gia lễ mở “cổng trời”, xin lộc, cầu an. Người dân quan niệm, khi lên đến huyệt đạo, nữ nên đi 9 vòng, nam thì 7 vòng xung quanh huyệt. Khi đi thì mọi suy nghĩ, lo toan hãy gạt bỏ sau lưng, vừa đi vừa cầu khấn cho mình được bình an, may mắn, sẽ giúp tinh thần sảng khoái, thư thái.

2 năm nay do dịch bùng phát, người dân cũng hạn chế tập trung nơi đông người

Đền Nưa Am Tiên được ví như chốn bồng lai tiên cảnh

Theo đại diện của Ban quản lý di tích lễ hội Đền Nưa – Am Tiên, để đảm bảo an toàn cho nhân dân và du khách thập phương đến tham quan, vãn cảnh, dâng hương hành lễ tại khu di tích Đền Nưa – Am Tiên, người dân và du khách phải thực hiện nghiêm các quy định về phòng chống dịch Covid-19. Thực hiện đúng khuyến cáo 5 k của bộ y tế, không tập trung quá 20 người trong cùng một thời điểm. Du khách phải tiêm đủ 2 liều vắcxin từ 14 ngày trở lên, hoặc đã khỏi bệnh Covid 19 và có xét nghiệm âm tính trong vòng 72 giờ. Những người thuộc diện cách ly y tế hoặc theo dõi sức khỏe tại nhà, hoặc có dấu hiệu sốt ho, khó thở thì không tham gia tín ngưỡng, thờ tự tại khu di tích.