Năm 2003, UBND TP Nha Trang có chủ trương lấy 12,6 ha để mở rộng nghĩa trang Đồng Bò về phía Tây. Tuy nhiên, chủ trương đó không được UBND tỉnh chấp nhận. Năm 2005, UBND tỉnh quy hoạch diện tích nói trên thành khu công nghiệp vừa và nhỏ. Năm 2010, thôn Phước Thượng, được tách thành hai thôn Phước Sơn và Phước Thượng, có khoảng 80 hộ dân, với vài trăm nhân khẩu nằm trong khu quy hoạch. Do là quy hoạch treo nên các hộ dân vẫn được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), có điều họ không được thực hiện bất cứ quyền nào trong số những quyền mà Luật Đất đai cho phép như: Tặng, cho, chuyển nhượng, tách thửa, chuyên đổi mục đích sử dụng, vay, góp vốn, xin giấy phép xây dựng nhà cửa…

Năm 2016, UBND tỉnh Khánh Hòa đưa vào khu quy hoạch này bằng một dự án thuộc diện đầu tư công là “Khu giết mổ gia súc, gia cầm tập trung”. Vì là dự án đầu tư công nên xóm dưới, nhà trên ai nấy đều phải chấp hành, kê khai đất đai, nhà cửa, tài sản để được đền bù, tái định cư, giao mặt bằng cho TP Nha Trang để thực hiện đầu tư dự án. Tuy nhiên, khi công việc kê khai đã xong, hàng chục hộ dân phải bàn giao giai đoạn 1 nằm trong 3,2 ha đã nhận xong tiền đền bù và đất tái định cư, thì nhận được chủ trương phải dừng lại, bởi theo quy định của Bộ Y tế, khu giết mổ tập trung không được nằm trong bán kính 500m của nghĩa trang. Hơn chục hộ dân nằm trong 3,2ha đã đền bù, giải tỏa phải khăn gói ra đi, nhưng số còn lại, không phải đi đâu nữa. Bà con vui mừng phấn khởi vì từ nay họ chắc chắn có cuộc sống ổn định. Bà con đua nhau đi xin cấp lại sổ đỏ, xin tách thửa, chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất trồng cây lâu năm sang đất ở để chia cho con cái, xin giấy phép làm nhà, chuyển nhượng, thế chấp... Nhưng… thật đáng buồn, lại một lần nữa họ bị mắc kẹt. Các hộ dân có nhu cầu xin cấp đổi sổ đỏ đã bị từ chối vì trong khu vực đất của họ lại xuất hiện Quy hoạch cây xanh.

Quy hoạch cây xanh là gì?. Không ai giải thích được. Bà con làm đơn thắc mắc, nhờ báo chí can thiệp. Chúng tôi đã nhiều lần làm việc với lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa, TP Nha Trang và một số ngành chức năng như: Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, thậm chí cả Bí thư Tỉnh ủy, nhưng đều chưa có sự giải thích thống nhất và hướng quy hoạch cũng chưa thật rõ ràng. Còn người dân? Sau khi dự án Khu giết mổ gia súc, gia cầm bị hủy, chưa đổi được sổ đỏ, nhiều hộ không chịu đựng được cảnh quy hoạch treo, đã “tự cứu mình, trước khi trời cứu”. Một số hộ dân, trong đó có cả cán bộ thôn, cán bộ xã tự quy hoạch, đầu tư đúc đường bê tông, kéo điện, phân lô,... để rồi phân chia cho con cái và chuyển nhượng lo toan cuộc sống tuổi già. Bởi vậy, mới chỉ 2 năm, kể từ ngày dự án Khu giết mổ gia súc, gia cầm tập trung bị hủy bỏ, thực trạng cư dân ở đây đã hình thành những con phố nhỏ. Bà con cho rằng, đã 40 năm họ phải sống tạm bợ, nay không còn lí do gì bắt họ tiếp tục sống tạm bợ nữa. Nếu còn quy hoạch khu công nghiệp vừa và nhỏ thì cách hai thôn này khoảng 3 km đang có khu công nghiệp vừa và nhỏ của Khatoco đã xây dựng xong cơ sở hạ tầng nhưng đến giờ vẫn chưa có nhà đầu tư nào nhòm ngó (!?).

Nhân dân hai thôn Phước Sơn, Phước Thượng, xã Phước Đồng không muốn mình vi phạm pháp luật, đã gửi đơn đến ba cấp chính quyền: Xã Phước Đồng, TP Nha Trang và tỉnh Khánh Hòa với lời trình bày chân chất mộc mạc: Chúng tôi những người tứ xứ đến đây làm ăn sinh sống đã gần 50 năm, nay các gia đình đã có đủ từ 3 đến 4 thế hệ: Ông bà, cha mẹ, con cái và cháu chắt. Nhiều người trong chúng tôi đã chết già ở khu đất này. Những người cha, người mẹ sinh ra con, nay con trưởng thành dựng vợ, gả chồng muốn cắt cho chúng miếng đất làm nhà cũng không được vì chưa thể tách thửa. Ông A, bà B muốn chuyển nhượng một phần đất đai, thành quả lao động để hưởng tuổi già, nhưng chỉ chuyển lụi, mua bán “giấy tay”, giá trị kinh tế bị tụt giảm và cũng rủi ro cho người nhận chuyển nhượng. Một số người có điều kiện kinh tế khá hơn, nay muốn thay căn nhà ọp ẹp đã tồn tại hàng chục năm bằng căn nhà mới to hơn, khang trang hơn, vững chắc hơn nhưng vì đất chưa chuyển đổi mục dích, nên không thể xin giấy phép xây dựng (!). Vân vân và vân vân...

Thực tiễn cuộc sống cho thấy: Cuộc sống vẫn cứ diễn ra và đời người trở nên ngắn ngủi. Con cái lớn lên phải dựng vợ, gả chồng, phải có đất làm nhà để ở... Bởi vậy, muốn hay không thì nhà cửa vẫn cứ mọc lên, mua bán chuyển nhượng vẫn cứ diễn ra. Chính vì vậy, nay chúng tôi tha thiết kính đề nghị UBND tỉnh ban hành Quyết định hủy quy hoạch Khu công nghiệp vừa và nhỏ tại thôn Phước Thượng (nay là thôn Phước Thượng và Phước Sơn) xã Phước Đồng, TP Nha Trang. Công nhận khu vực nói trên thuộc khu dân cư nông thôn để người dân được thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật.

Nguyện vọng của gần 150 hộ dân ở 2 thôn Phước Thượng, Phước Sơn, đang chịu ảnh hưởng bởi quy hoạch treo khu công nghiệp vừa và nhỏ đã tồn tại 15 năm nay thực sự thiết tha và chính đáng. Hi vọng lãnh đạo xã Phước Đồng, TP Nha Trang và tỉnh Khánh Hòa xem xét, quyết định sớm để an dân.