Thông tin từ người dân cho biết, năm 1988, gia đình bà Trần Kim San và ông Nguyễn Văn Khái nhận khoán ruộng đất theo chính sách Nhà nước, gia đình dồn toàn bộ đất quỹ I về khu vực sau Trạm Y tế xã, khu vực trên ruộng trũng, mồ mả, khó canh tác và được xác nhận của ông Vũ Văn Vỏ, Đội trưởng đội 1, HTX Nông nghiệp. Đến năm 1993, thực hiện Nghị định 64 của Chính phủ, gia đình vẫn được giao đất nông nghiệp tại khu vực trên, sử dụng ổn định, lâu dài. Ngày 5/7/1994, ông Nguyễn Văn Khái và bà Trần Kim San có Tờ trình Dự án phát triển kinh tế gửi UBND tỉnh Hà Tây (cũ), UBND huyện Phú Xuyên và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), để tạo điều kiện cho việc phát triển kinh tế gia đình và thu hút sức lao động nhàn rỗi trong Nhân dân, nên gia đình xây dựng phương án và được xác nhận của UBND xã Sơn Hà, gia đình vẫn đang thực hiện theo đề án trên. Tuy nhiên, đến nay UBND xã Sơn Hà cho rằng gia đình tự ý chuyển đổi.

UBND xã Sơn Hà

Tương tự, hộ gia đình ông Vũ Văn Hùng, ngày 13/12/1999, ông Bùi Thanh Bình (bố vợ ông Vũ Văn Hùng) có đơn xin chuyển đổi đất sản xuất gửi UBND xã Sơn Hà về việc gia đình có một số ruộng phần trăm và ruộng canh tác quỹ đất tại khu Đầu Cầu và Đồng Bãi tại thôn Sơn Thanh. Gia đình dồn, đổi được một số ruộng của các hộ dân liền thửa với gia đình, tổng diện tích 17 sào (5 miếng). Do khu vực này canh tác không hiệu quả, thu nhập thấp, lại phù hợp với việc chuyển đổi cơ cấu sản xuất. Do đó, ông Bình làm đơn gửi UBND xã Sơn Hà cho phép cải tạo khu ruộng trên thành khu “vườn- ao- chuồng”, thả cá đào 50% chỗ thấp đắp lên chỗ cao và làm nền, chuồng trại chăn nuôi lợn. UBND xã Sơn Hà xác nhận và nhất trí theo đơn đề nghị của ông Bùi Thanh Bình. Đến ngày 8/5/2023, ông Bùi Thanh Bình tiếp tục có đơn đề nghị gửi Ban chỉ huy đội sản xuất Sơn Thanh (HTX Nông nghiệp) về việc gia đình được chia ruộng canh tác theo Nghị định 64/NĐ-CP của Chính phủ diện tích 2,4 sào (864m2) tại khu vực Nống Mó ngoài, giáp mương Đầu Cầu. HTX Nông nghiệp xác nhận ông Bình được giao 864m2 đất tại khu vực Nống Mó. Hiện nay ông Vũ Văn Hùng và vợ là Bùi Thị Hà (con gái và con rể ông Bình) đang sử dụng, nằm trong tổng diện tích đất giao cho hộ ông Bình ở khu Nống Mó là 4 sào 6 miếng chín (4,69 sào).

Theo hộ gia đình bà Trần Kim San và hộ ông Vũ Văn Hùng thì họ đều có đơn gửi UBND xã Sơn Hà và UBND huyện Phú Xuyên xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khu vực trên vì đã được giao từ năm 1993 và giữ nguyên không nằm trong phương án DĐĐT, nhưng Tiểu ban DĐĐT, UBND xã Sơn Hà không chấp nhận, mà tự ý áp thăm và bốc thăm cho hộ dân không đồng ý.

Ngày 14/5/2012, Sở NN&PTNT TP Hà Nội ra Văn bản số: 29/HD-SNN hướng dẫn Quy trình thực hiện công tác dồn điền đổi thửa đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn TP Hà Nội. Mục đích và yêu cầu là khắc phục tình trạng manh mún và phân tán ruộng đất, tạo điều kiện quy hoạch vùng sản xuất tập trung, thuận lợi cho việc áp dụng các tiến bộ khoa học kĩ thuật… phải gắn với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch sản xuất nông nghiệp của thành phố. Tiến hành DĐĐT ở những vùng sản xuất nông nghiệp ổn định, những diện tích đất đai đã quy hoạch ngoài mục đích sản xuất nông nghiệp thì giữ nguyên hiện trạng không thực hiện dồn điền đổi thửa. Sau DĐĐT, mỗi hộ gia đình chỉ còn 1,2 thửa đất sản xuất nông nghiệp để tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất. Bảo đảm công khai dân chủ, đoàn kết giúp đỡ giữa các hộ. Tôn trọng quyền lợi của các hộ nhận ruộng khoán theo Nghị định số: 64/1993/NĐ-CP ngày 27/9/1993 của Chính phủ gắn chuyển đổi việc cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân.

Anh Nguyễn Văn Thắng, con trai bà Trần Kim San đang chỉ cho phóng viên khu đất “đẹp” của gia đình bám mặt đường gần trụ sở UBND xã Sơn Hà bị đưa vào phương án DĐĐT

Nguyên tắc của việc DĐĐT là để khắc phục những hạn chế tình trạng ruộng đất manh mún, nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp, bảo đảm đúng quy định của phát luật đất đai hiện hành, không làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người sử dụng đất, giữ vững ổn định tình hình an ninh chính trị tại địa phương.

Trên cơ sở hướng dẫn của Sở NN&PTNT, ngày 30/8/2012, UBND huyện Phú Xuyên ban hành Kế hoạch số: 1008/KH-UBND thực hiện DĐĐT đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Xuyên năm 2012. Tuy nhiên, từ đó đến năm 2023, thì việc DĐĐT tại thôn Sơn Thanh, xã Sơn Hà mới được thực hiện.

Tháng 12/2023, Ban DĐĐT xã Sơn Hà đưa ra dự thảo phương án DĐĐT cho thôn Sơn Thanh. Đến tháng 5/2024, Ban DĐĐT ban hành quy chế, trong suốt quá trình xây dựng phương án DĐĐT, Ban và Tiểu ban DĐĐT không thông qua họp dân công khai (chỉ phát cho người dân phiếu lấy ý kiến), không tôn trọng ý kiến và nguyện vọng của nhiều người dân. Trong quá trình thực hiện có nhiều điểm không minh bạch như: ưu tiên hộ gia đình có công trình vi phạm được nhận về vị trí vi phạm và nhận mở rộng thêm diện tích xung quanh công trình vi phạm, không cần bốc thăm, các hộ tuân thủ pháp luật thì không được quyền nhận hoặc chỉ được 1 phần…

Công tác DĐĐT tại thôn Sơn Thanh đang bất cập ở nhiều điểm như: Chia nhỏ phần diện tích đất đã thực hiện DĐĐT từ trước năm 1993. Các hộ gia đình đã và đang làm trên 1 vị trí đúng theo hướng dẫn của Sở NN&PTNT và kế hoạch của UBND huyện Phú Xuyên, nhưng hiện nay Tiểu ban DĐĐT thôn Sơn Thanh và UBND xã Sơn Hà lại yêu cầu các hộ ra bốc thăm ra các vị trí khác, gây khó khăn cho công tác sản xuất nông nghiệp và không phù hợp chủ trương của Nhà nước.

Cũng theo người dân, trong quá trình thực hiện DĐĐT, Ban và Tiểu ban đã đổi nguồn gốc đất cho một số hộ từ đất lấn chiếm trên diện tích đất công, đất thùng đào ao rãnh của tập thể thành đất nông nghiệp của các hộ này, để được nhận về diện tích vi phạm. Điển hình như hộ ông Bùi Văn Lợi, Bùi Văn Kiểm lấn chiếm đất dự phòng khu Mũi Dùi, đã bị tháo dỡ tháng 4/2024, nhưng nay tiếp tục được nhận về. Tại khu vực Nống Mó, gia đình bà Phạm Thị Thắm có đất 5%, sử dụng trên 30 năm nay, nhưng lại không được nhận vị trí đang sử dụng mà hộ xung quanh liền kề cũng một thửa ruộng tách ra 2 mảnh (ruộng gia đình ông Tiền Phượng) lại được nhận về…

Theo phương án, thăm 1 diện tích gồm đất 5%=72m2, chiều dài bám trục đường khoảng 1,44m, sâu 50m; đất được giao theo Nghị định 64 của Chính phủ = 125m2, chiều dài bám trục đường 2,5m, sâu 50m. Nhưng hiện nay nhiều hộ dân đang phản ánh được chia không đủ 1,44 hay 2,5m chiều dài bám trục đường. Chiều sâu được giao vượt quá 50m không theo phương án. Có những hộ bị “ép” nhận mảnh ruộng dài 1,3m, chiều sâu lên gần 70, 80m. Nhiều hộ dân không đồng ý nhận, nên đã làm đơn yêu cầu Tiểu ban DĐĐT giao đúng như phương án đã thông báo.

Ông Nguyễn Văn Phóng, Trưởng thôn Sơn Thanh cho biết: Từ năm 2012 đến nay chưa thực hiện được công tác DĐĐT là do bị Nhân dân phát hiện gian lận khi bốc thăm, nên từ đó đến nay không thực hiện được. Việc triển khai công tác DĐĐT không tổ chức họp dân, Ban chỉ đạo chỉ phát phiếu lấy ý kiến, tôi đã có ý kiến với hội nghị (Ban và Tiểu ban DĐĐT) là nên tổ chức buổi họp Nhân dân để đối thoại, ông Chủ tịch MTTQ cũng có ý kiến, nhưng không được hội nghị chấp nhận.

Ông Lê Tiến Xuân, Trưởng phòng Kinh tế huyện Phú Xuyên cho biết: Do nhiều vấn đề, nên phương án DĐĐT từ năm 2012 đến nay mới thực hiện được. Phòng Kinh tế được UBND huyện giao tham mưu, đề xuất và thẩm định phương án DĐĐT của xã Sơn Hà, thực hiện đúng theo quy định.

Ông Nguyễn Ngọc Anh, Bí thư xã Sơn Hà cho rằng: Hiện nay người dân đang có đơn thư, chúng tôi đang xem xét giải quyết, khi nào người dân thấy không thỏa đáng thì sẽ cung cấp tài liệu cho cơ quan báo chí sau.