Quang cảnh Hội nghị triển khai Kết luận 58 của Ban Bí thư tại điểm cầu chính Thủ đô Hà Nội

Năm 2023, kỉ niệm lần thứ 33 Ngày Quốc tế NCT (1/10/1991 - 1/10/2023) theo cách tính của Liên Hợp Quốc. Ngày 14/12/1990, tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (theo Nghị quyết 45/106) đã chỉ định ngày 1/10 là Ngày Quốc tế NCT. Việt Nam là một trong số các nước đã hưởng ứng ngay từ những ngày đầu. Đảng, Nhà nước và toàn xã hội đã quan tâm đến Ngày Quốc tế NCT (1/10) hằng năm bằng những việc làm thiết thực; ngày 25/4/2015 Chính phủ đã ban hành Quyết định số 544/QĐ-TTg, lấy tháng 10 hằng năm là “Tháng hành động vì NCT Việt Nam”.

Các đại biểu tham dự cuộc họp do Hội NCT Việt Nam và Tổ chức Hỗ trợ NCT Quốc tế (HAI) phối hợp tổ chức

Liên Hợp Quốc đã sớm chú ý tới các vấn đề liên quan đến NCT, đã tổ chức Đại hội đồng thế giới lần đầu tiên vào tháng 10/1982, tại TP. Viên, Thủ đô nước Cộng hòa Áo. Tham dự Đại hội có hơn 3.000 đại biểu các nước và các tổ chức phi chính phủ. Đại hội đã phân tích sâu sắc mọi khía cạnh về NCT; chỉ ra tiềm năng quý giá của NCT; khẳng định tuổi thọ tăng và NCT là nhân tố quan trọng của sự phát triển. Đại hội trịnh trọng tuyên bố: “Cần bảo đảm không một hạn chế nào, mọi quyền lợi của NCT theo đúng Tuyên ngôn về Quyền con người của Liên Hợp Quốc”. Đại hội lịch sử này đã thông qua Chương trình Hành động Quốc tế dài hạn về NCT (Nghị quyết số 37/51); Phát động Năm Quốc tế NCT (1982). Trước đó, vào năm 1991, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã thông qua Nghị quyết 46/91 về “Những nguyên tắc cho NCT” làm cơ sở để xây dựng các chương trình hành động quốc tế và từng quốc gia về NCT; đồng thời căn cứ vào Nghị quyết số 45/106 năm 1990, lấy ngày 1/10 hằng năm là Ngày Quốc tế NCT, bắt đầu từ năm 1991 và đã chính thức thông báo cho tất cả các quốc gia trên thế giới.

Các đại biểu tham dự Hội thảo về NCT do Hội NCT Việt Nam phối hợp với Tổ chức Hỗ trợ NCT Quốc tế (HAI) phối hợp tổ chức tại tỉnh Thừa Thiên Huế

Bằng việc đề ra Ngày Quốc tế NCT, Liên Hợp Quốc mong muốn mọi người nhận thức rõ hơn về một thực tế về NCT, thấy rõ khả năng to lớn của NCT đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng xã hội. Đồng thời cũng lưu ý cho cộng đồng trên toàn thế giới về một hiện tượng rất mới mẻ, đó là sự hóa già của dân số và trong tương lai không xa về “Kỉ nguyên của NCT”.

Nội dung của Ngày Quốc tế NCT được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc nhấn mạnh: Các cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc, các nước thành viên Liên Hợp Quốc, các tổ chức phi chính phủ đang chuẩn bị kế hoạch hoạt động sâu rộng để đánh dấu Ngày Quốc tế có ý nghĩa trọng đại này. Nội dung và lĩnh vực hoạt động nhân Ngày Quốc tế NCT, tùy theo điều kiện của mỗi quốc gia, có thể đề cập đến các lĩnh vực cụ thể đó là: Sự cống hiến của NCT trong khoa học; văn học, nghệ thuật; thể thao và phát triển xã hội; những hoạt động hữu ích trong phạm vi gia đình, cộng đồng, học đường và thương mại. Liên Hợp Quốc cũng lưu ý, bên cạnh việc biểu dương những đóng góp trong nhiều lĩnh vực đối với cộng đồng, cũng cần đề cập đến nghĩa vụ của xã hội của cộng đồng đối với NCT, nhất là những người đang gặp khó khăn trong đời sống do tuổi cao, sức yếu.

Tiết mục văn nghệ của NCT tỉnh Bắc Ninh

Ngày Quốc tế NCT là một quyết định có tầm quốc tế quan trọng, biểu hiện sự quan tâm sâu sắc của cả nhân loại đến là sự gia tăng nhanh chóng của dân số NCT, cần thống nhất hành động vì quyền lợi của NCT và vì sự tiến bộ chung của cả nhân loại.

Năm 2002, Đại hội đồng thế giới lần thứ 2 được tổ chức tại TP Madrid, Tây Ban Nha. Tại Đại hội đã thông qua Kế hoạch Hành động Quốc tế Madrid về NCT (MIPPA) nhằm ứng phó với già hóa dân số, chỉ ra những cơ hội và thách thức của già hóa dân số trong thế kỉ XXI. Hướng tới sự phát triển của xã hội cho mọi lứa tuổi. Kế hoạch tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên: NCT và sự phát triển; Nâng cao sức khỏe và hạnh phúc khi về già; Đảm bảo môi trường hỗ trợ cho NCT. Tại Điều 17 của MIPAA công nhận và nhấn mạnh vai trò của các cấp, các chính phủ và cách tiếp cận toàn của xã hội đối với việc thực hiện, đánh giá với vấn đề già hóa dân số.

NCT làm kinh tế giỏi TP Hà Nội tặng quà tri ân các gia đình chính sách

Năm 2022, Liên Hợp Quốc đã tổ chức đánh giá lần thứ tư Kế hoạch Hành động Quốc tế Madrid về NCT; kêu gọi tất cả mọi người ở tất cả các quốc gia, thuộc bất cứ lĩnh vực nào của xã hội, cá nhân và tập thể, tham gia cống hiến cho mục tiêu bình đẳng cho con người ở mọi lứa tuổi. Theo đó, Liên Hợp Quốc đánh giá cao sự tăng thêm tuổi thọ ở nhiều vùng trên thế giới như là một thành tựu quan trọng của loài người... Sự chuyển đổi nhân khẩu học đang buộc tất cả các quốc gia phải mở rộng cơ hội, đặc biệt là các cơ hội cho NCT phát huy tiềm năng để tham gia vào mọi lĩnh vực của đời sống. Cam kết loại bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử bao gồm phân biệt vì lí do tuổi già. Thừa nhận NCT cũng phải được hưởng một cuộc sống đầy đủ, có sức khỏe, được an toàn và tham gia tích cực vào đời sống kinh tế, xã hội, văn hóa và chính trị của xã hội.

Thế giới hiện đại đã đạt được sự giàu có và năng lực công nghệ phát triển đang tạo ra nhiều cơ hội bảo đảm để đạt được tuổi già mạnh khỏe hơn, cuộc sống đầy đủ hơn. NCT có thể tham gia vào các hoạt động xã hội, đóng góp hiệu quả hơn cho cộng đồng và sự phát triển của xã hội. Tiềm năng của NCT là cơ sở vững chắc cho sự phát triển tương lai. Xã hội có thể tin cậy vào các kĩ năng, kinh nghiệm và trí tuệ của NCT, không chỉ giúp họ có cuộc sống tốt hơn mà còn tham gia tích cực vào việc nâng cao cuộc sống của toàn xã hội.

NCT tỉnh Hà Tĩnh góp phần bảo tồn, phát huy làn điệu ca trù ca trù

Trên cơ sở đề ra nội dung, chương trình hành động cụ thể qua từng giai đoạn phát triển của xã hội, chủ đề hành động cho từng năm với Ngày Quốc tế NCT, các cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc, các nước thành viên, các tổ chức phi chính phủ đã nỗ lực, kiên trì bền bỉ hoạt động đóng góp cho sự phát triển của xã hội loài người. Từ năm 2001 đến nay, Ngày Quốc tế NCT luôn được gắn từng năm với các chủ đề khác nhau, nhưng đều gắn NCT tới một xã hội tương lai, bình đẳng, cống hiến, phát triển…

Năm 2023, kỉ niệm lần thứ 33 Ngày Quốc tế NCT (1/10) để ghi nhận cột mốc quan trọng này và hướng tới một tương lai thực hiện các cam kết đảm bảo rằng tất cả mọi người trong đó có NCT được hưởng đầy đủ các quyền con người và tự do cơ bản cho bản thân.

Quang cảnh Hội nghị triển khai Kết luận 58 của Ban Bí thư tại điểm cầu chính Thủ đô Hà Nội

Liên Hợp Quốc đưa ra chủ đề về Ngày Quốc tế NCT: “Fulfilling the Promises of the Universal Declaration of Human Rights for Older Persons: Across Generations”, tạm dịch: “Thực hiện các lời hứa trong Tuyên bố chung về bảo vệ quyền và lợi ích cho NCT xuyên suốt qua các thế hệ”. Đây là sự kiện làm nổi bật tính đặc thù của NCT trên toàn thế giới, tăng cường tình đoàn kết thông qua sự công bằng giữa các thế hệ nhằm đưa ra các giải pháp bền vững để thực hiện các cam kết trong Mục tiêu phát triển bền vững do Liên Hợp Quốc đề ra.

(Còn nữa)