Cụ Nguyễn Độ, hơn 80 tuổi, trú tại phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội phản ánh, Bản án số 39/2006/DSPT của TAND tỉnh Thái Bình tuyên có hiệu lực pháp luật từ ngày 29/8/2006. Sau đó, Cục THADS tỉnh Thái Bình đã ra quyết định THA, giao cho Chi cục THADS huyện Kiến Xương thi hành. Thế nhưng, đến nay đã 16 năm, gia đình cụ Độ vẫn chưa được THA theo quy định. Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp, dù tuổi cao, sức yếu, cụ Độ vẫn phải cắp đơn đi khắp nơi cầu cứu các cơ quan chức năng và báo chí, nhằm làm rõ dấu hiệu vi phạm, cố ý không THA của Chi cục THADS huyện Kiến Xương.

Bản án số 03/2006/DS-ST ngày 6/4/2006 của TAND huyện Kiến Xương, Bản án phúc thẩm số 39/2006/DS-PT ngày 29/8/2006 của TAND tỉnh Thái Bình đều tuyên, buộc bị đơn là bà Nguyễn Thị Ruyên và ông Bùi Văn Hiệp phải tháo dỡ ngôi nhà xây trái pháp luật, trên nền móng từ đường, trả lại cho nguyên đơn là gia đình cụ Nguyễn Độ quản lí, sử dụng kể từ ngày 2/11/2006.

Ngôi nhà phải THA (bên trái) và ngôi nhà xây thô bỏ hoang (bên phải) của gia đình ông Hiệp.

Ngày 2/11/2006, Chi cục THADS huyện Kiến Xương có Công văn số 23/QĐ-THA, về việc quyết định THA gửi đến các đương sự. Tuy nhiên, phía bị đơn không chấp hành. Đến ngày 7/3/2007, Chi cục THADS huyện Kiến Xương có kế hoạch tổ chức cưỡng chế THA, nhưng đến nay kế hoạch này vẫn nằm... trên giấy.

Chờ đợi nhiều năm không được giải quyết, các năm 2017, 2018, cụ Độ liên tục gửi đơn kiến nghị, phản ánh việc Cục và Chi cục THADS không chịu THA. Sau đó, Chi cục THADS huyện Kiến Xương ra quyết định cưỡng chế, chuyển giao quyền sử dụng đất số 02/QĐ-CCTHADS ngày 24/12/2018, đồng thời xây dựng kế hoạch cưỡng chế gửi cho các cơ quan chức năng liên quan. Tuy nhiên, đến nay, Chi cục THADS huyện Kiến Xương vẫn chưa thực hiện được bất kì nội dung gì.

Đến năm 2021, cụ Nguyễn Độ có đơn tố cáo ông Đỗ Minh Tiến, Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Kiến Xương có dấu hiệu cố ý chậm trễ không THA. Điều đặc biệt, chính người bị tố cáo (ông Đỗ Minh Tiến) lại tự giải trình, tự kí kết luận trả lời nội dung tố cáo gửi cho cụ Độ. Việc làm này vi phạm nghiêm trọng Luật Tố cáo, bởi người bị tố cáo không có quyền tự giải quyết tố cáo. Việc ông Tiến là người bị tố cáo, nhưng lại tự ra văn bản trả lời, là “vừa đá bóng vừa thổi còi”, thể hiện coi thường pháp luật, coi thường công dân.

Tại Văn bản số 407/Kl-CCTHADS ngày 9/8/2022, do ông Đỗ Minh Tiến, Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Kiến Xương kí, gửi cụ Độ, phủ nhận hoàn toàn việc Chi cục THADS không thực hiện quyết định THA. Mà đưa ra lí do: “Năm 2020 và 6 tháng đầu năm 2021 phục vụ yêu cầu chính trị của địa phương (Đại hội Đảng, bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp); công việc rà phá bom mìn chưa kí được hợp đồng với đơn vị có đầy đủ chức năng pháp lí; các khoản dự trù kinh phí phục vụ tổ chức cưỡng chế rất cao...”.

Bà Trần Thị Thùy Giang, Phó Cục trưởng Cục THADS tỉnh Thái Bình cho biết: Đơn vị đang tiếp tục chỉ đạo Chi Cục THADS huyện Kiến Xương nhanh chóng thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Lí giải về việc 16 năm không thi hành nổi một bản án, bà Giang khẳng định, tất cả đều do lí do khách quan, không phải cố tình trì hoãn. Đồng thời, bà Giang cũng đưa ra các lí do cụ thể như sau:

Một là: Gia đình ông Bùi Văn Hiệp là hộ cận nghèo, hoàn cảnh gia đình khó khăn, là đối tượng yếu thế, nhận thức về pháp luật hạn chế. Hai là: Dư luận tại địa phương làng, xã không ủng hộ việc THA giao đất cho phía nguyên đơn. Ba là: Kế hoạch thực hiện cưỡng chế gặp một số vướng mắc như nhà phải cưỡng chế nằm trong ngõ nhỏ, không đưa máy móc vào được, cần huy động lực lượng liên ngành đông đảo, nhưng thời điểm 2020 - 2021 không huy động được do dịch Covid-19. Bốn là: Do chưa thuê được đơn vị rà phá bom mìn để bảo đảm an toàn cho lực lượng cưỡng chế, nên chưa thực hiện được.

Quá trình tác nghiệp, phóng viên ghi nhận thực tế hoàn cảnh gia đình ông Hiệp. Theo ghi nhận, đường ngõ dẫn vào nhà ông Hiệp không nhỏ như lời vị đại diện Cục THADS tỉnh Thái bình nói, ô tô con, ô tô tải... có thể ra vào bình thường. Gia cảnh của ông Hiệp có khó khăn, nhưng lại không trú tâm làm ăn, mà suốt ngày uống “rượu”, chửi bới người dân xung quanh.

Quyết định thi hành án số 23/QĐ-THA

Được biết, phía nguyên đơn (cụ Nguyễn Độ) có hỗ trợ cho ông Hiệp hơn 100 triệu đồng để tu sửa căn nhà của gia đình ông Hiệp đã xây thô, chưa có mái để gia đình ông Hiệp chuyển ra. Căn nhà xây thô này nằm trên đất của gia đình ông Hiệp, sát ngay bên cạnh căn nhà phải cưỡng chế THA. Tuy nhiên, gia đình ông Hiệp nhất quyết không đồng ý.

Lấy lí do rà phá bom mìn tại khu vực này là không thuyết phục. Bởi theo quyết định của bán án, thì chỉ dỡ bỏ phần diện tích đã xây dựng trái pháp luật và trả lại quyền sử dụng đất, hầu như rất ít tác động đến hiện trạng đất. Thêm nữa, khu vực thôn Hoa Thám, xã Quang Bình là khu vực ít có khả năng tồn tại bom mìn.

Nói về tính cần thiết, xác đáng của việc rà phá bom mìn, đại diện Cục THADS tỉnh Thái Bình cũng thừa nhận, không phải vụ cưỡng chế THA nào cũng phải rà phá bom mìn.

Một số ý kiến cho rằng, việc chậm trễ thi hành án suốt 16 năm trời là quá lâu, khiến bị hại chịu nhiều thiệt thòi, các lí do đưa ra để bao biện cho việc chậm trễ THA là không chính đáng. Việc không THA theo quy định, khiến dư luận nghi ngờ quyết định của Toà án và tính nghiêm minh của pháp luật.

Để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, game bài đổi thưởng tiền that đề nghị Tổng cục THADS vào cuộc, kiểm tra làm rõ các “lí do khách quan” của Cục THADS tỉnh Thái Bình, cũng như Chi cục THADS huyện Kiến Xương nêu trên có hợp tình, hợp lí không. Đồng thời cần thanh tra, kiểm tra việc thụ lí, giải quyết đơn tố cáo của ông Đỗ Minh Tiến; nhanh chóng thi hành bản án đã có hiệu lực 16 năm.