Gần 17 năm chưa thi hành xong bản án

Như game bài đổi thưởng tiền that đã thông tin, Bản án số 39/2006/DSPT của TAND tỉnh Thái Bình tuyên có hiệu lực pháp luật từ ngày 29/8/2006. Sau đó, Cục THADS tỉnh Thái Bình đã ra quyết định giao Chi cục THADS huyện Kiến Xương thi hành. Thế nhưng, đã gần 17 năm qua, gia đình cụ Nguyễn Độ vẫn chưa được thi hành án theo quy định. Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp, dù tuổi cao sức yếu, cụ Độ vẫn phải đi khắp nơi, cầu cứu các cơ quan chức năng và báo chí giải quyết.

Bản án số 03/2006/DS-ST ngày 6/4/2006 của TAND huyện Kiến Xương, Bản án phúc thẩm số 39/2006/DS-PT ngày 29/8/2006 của TAND tỉnh Thái Bình, đều tuyên buộc bà Nguyễn Thị Ruyên, ông Bùi Văn Hiệp (bị đơn) phải tháo dỡ ngôi nhà xây trái pháp luật trên nền móng từ đường, trả lại cho nguyên đơn là gia đình cụ Nguyễn Độ quản lí, sử dụng kể từ ngày 2/11/2006.

Chi cục THADS huyện Kiến Xương

Ngày 2/11/2006, Chi cục THADS huyện Kiến Xương có Công văn số 23/QĐ-THA gửi đến các đương sự. Tuy nhiên, bà Ruyên, ông Hiệp không chấp hành. Đến ngày 7/3/2007, Chi cục THADS huyện Kiến Xương ban hành kế hoạch tổ chức cưỡng chế thi hành án, nhưng đến nay vẫn… nằm trên giấy (!?).

Cụ Độ liên tục gửi đơn kiến nghị, phản ánh sự việc. Sau đó, Chi cục THADS huyện Kiến Xương ra quyết định cưỡng chế, chuyển giao quyền sử dụng đất số 02/QĐ-CCTHADS ngày 24/12/2018, đồng thời xây dựng kế hoạch cưỡng chế gửi cho các cơ quan chức năng liên quan. Nhưng … vẫn chưa được thực hiện.

Năm 2021, cụ Độ có đơn tố cáo ông Đỗ Minh Tiến, Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Kiến Xương có dấu hiệu cố ý chậm trễ không thi hành án. Các cơ quan có thẩm quyền không trả lời, chính người bị tố cáo là ông Đỗ Minh Tiến, lại tự giải trình, tự kí kết luận trả lời cụ Độ. Việc làm này vi phạm nghiêm trọng Luật Tố cáo. Theo đó, tại Văn bản số 407/Kl-CCTHADS ngày 9/8/2022, do ông Tiến kí gửi cụ Độ, phủ nhận hoàn toàn việc Chi cục THADS không thực hiện quyết định thi hành án, mà đưa ra lí do: “Năm 2020 và 6 tháng đầu năm 2021 phục vụ yêu cầu chính trị của địa phương (Đại hội Đảng, bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp); công việc rà phá bom mìn chưa kí được hợp đồng với đơn vị có đầy đủ chức năng pháp lí; các khoản dự trù kinh phí phục vụ tổ chức cưỡng chế rất cao...”.

Biên bản làm việc giữa Chi cục THADS huyện Kiến Xương với cụ Nguyễn Độ.

Những lí do không thuyết phục

Ngày 9/6/2022, cụ Độ có đơn gửi Bộ Tư pháp, Tổng cục THADS và Cục THADS, đề nghị hỗ trợ tư pháp và giúp đỡ để được thi hành án. Ngày 26/10/2022, cụ Độ được Chi cục THADS huyện Kiến Xương mời dự cuộc họp bàn giải pháp tổ chức thi hành án, cùng Kế hoạch cưỡng chế thi hành án số 02/KH-CCTHADS ngày 28/12/2018.

Tại buổi họp ngày 26/10/2022, gồm ông Đỗ Minh Tiến, Chi cục Trưởng Chi cục THADS huyện Kiến Xương; ông Phạm Thế Hoành, Phó Chi cục Trưởng Chi cục THADS Kiến Xương… ông Tiến cho rằng: việc rà phá bom mìn Chi cục đã có ý kiến với Công an huyện là có cần thiết hay không, nhưng Công an huyện vẫn có ý kiến cần thiết phải rà phá bom mìn. Thứ hai, về nhân lực tháo dỡ tìm rất khó khăn, chưa có đơn vị nào kí hợp đồng.

Trái với ý kiến của ông Đỗ Minh Tiến, ông Phí Văn Tuyến, Phó Phòng PC10, Công an tỉnh Thái Bình cho rằng: Theo Thông tư số 31/2022/TT-BCA ngày 10/8/2022 của Bộ Công an, quy định về bảo vệ cưỡng chế thi hành án dân sự, việc xây dựng phương án là của bên thi hành án, còn Công an huyện chỉ xây dựng, duyệt phương án bảo đảm an ninh trật tự, an toàn cho các lực lượng tham gia cưỡng chế. Ông Tô Xuân Trường, Phó Trưởng Công an huyện Kiến Xương cho rằng: Đến nay phía Chi cục THADS huyện chưa gửi kế hoạch cưỡng chế sang Công an huyện, mới chỉ trao đổi trong các cuộc họp về phương án cưỡng chế thi hành án…

Trước đó, ngày 8/4/2019, Chi cục THADS huyện Kiến Xương có văn bản (không số) gửi Cục THADS tỉnh Thái Bình, Phòng Giải quyết khiếu nại tố cáo Cục THADS tỉnh Thái Bình, về việc giải quyết thi hành án, đơn đề nghị hỗ trợ thi hành án của cụ Độ, cho rằng: “… Đã tống đạt cho các bên đương sự và gửi đến các cơ quan: Công an và Viện KSND huyện Kiến Xương, UBND xã Quang Bình, thôn Hoa Thám, các quyết định và kế hoạch cưỡng chế trên (Quyết định cưỡng chế Thi hành án số 02/QĐ-CCTHADS ngày 24/12/2018, Kế hoạch cưỡng chế thi hành án số 02/KH-CCTHADS ngày 28/12/2018), để triển khai việc cưỡng chế thi hành án. Sau khi Công an huyện xây dựng kế hoạch bảo vệ, được Giám đốc Công an tỉnh Thái Bình phê duyệt, Chi cục THADS huyện sẽ triển khai và tổ chức thực hiện”.

Việc Chi cục THADS huyện Kiến Xương có văn bản như trên là không bảo đảm, bởi Công an tỉnh Thái Bình không duyệt kế hoạch cưỡng chế vụ án dân sự, mà sau khi Chi cục THADS xây dựng kế hoạch, Công an huyện căn cứ vào đó duyệt phương án bảo vệ, theo Thông tư liên tịch số 03/2012/TTLT-BTP-BCA ngày 30/3/2012 của Bộ Tư pháp và Bộ Công an, về phối hợp trong việc xây dựng kế hoạch và phương án bảo vệ cưỡng chế; Thông tư số 31/2022/TT-BCA ngày 10/8/2022 của Bộ Công an, về bảo vệ cưỡng chế thi hành án dân sự.

Ý kiến của luật sư

Luật sư Hoàng Văn Tùng, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng: Pháp lệnh THADS số 13/2004/PL-UBTVQH11 ngày 14/1/2004 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội có quy định: Việc ra quyết định cưỡng chế thi hành án được quy định tại Điều 7: Sau khi hết thời hạn tự nguyện thi hành án là không quá 30 ngày, kể từ ngày ra quyết định thi hành án. Người phải thi hành án có điều kiện thi hành, mà không tự nguyện thi hành án, thì cơ quan thi hành án phải ra quyết định cưỡng chế. Tại Điều 12 quy định: Chấp hành viên là người được giao trách nhiệm thi hành bản án, có các quyền và nghĩa vụ theo Điều 14. Theo Điều 46 Luật Thi hành án năm 2008, sửa đổi bổ sung năm 2014 quy định, cưỡng chế thi hành án khi hết thời hạn tự nguyện thi hành án là 10 ngày, kể từ ngày người phải thi hành án nhận được quyết định thi hành án, hoặc thông báo hợp lệ quyết định thi hành án.

Căn cứ hồ sơ gia đình cụ Độ cung cấp, thì bản án có hiệu lực pháp luật từ năm 2006, nhưng đến nay Chi cục THADS huyện Kiến Xương và chấp hành viên chưa tiến hành xong các thủ tục, cùng tổ chức cưỡng chế thi hành án dân sự là chậm, cần được Cục THADS tỉnh Thái Bình vào cuộc làm rõ, xử lí trách nhiệm. Việc Chi cục có biên bản làm việc với cụ Độ, cho rằng phía Công an huyện đề nghị phải rà phá bom mìn, nhưng khi báo chí làm việc, phía Công an huyện cho rằng không có việc đó, thì Cục THADS tỉnh cũng cần vào cuộc làm rõ, chứ không thể để Chi cục trưởng nói một cách tùy tiện, gây khó khăn cho người được thi hành án.