Đơn gửi cơ quan chức năng và tài liệu từ người dân cho biết: Năm 2003, UBND tỉnh Kiên Giang chấp thuận cho Công ty CP Tập đoàn tư vấn đầu tư xây dựng Kiên Giang (CIC Group) triển khai Dự án Khu du lịch nghỉ dưỡng Bà Kèo, trên diện tích hơn 4,3ha, tại thị trấn Dương Đông (nay là khu phố 7, phường Dương Đông, TP Phú Quốc). Thời điểm triển khai dự án, khu vực này có khoảng 35 hộ dân sinh sống và 3 diện tích đất của: Quân khu 9, Văn phòng Tỉnh ủy Kiên Giang và đất Nhà nước quản lí khác.

Khách sạn Sao Mai đã bị thu hồi.

Ngày 20/11/2007, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang ban hành Quyết định số: 2654/QĐ-UBND, về việc phê duyệt phương án tổng thể bồi thường tại khu vực quy hoạch Dự án Khu nghỉ dưỡng Bà Kèo. Sau khi Chủ tịch tỉnh Kiên Giang ban hành Quyết định số: 2654/QĐ-UBND, thì 22 ngày sau (ngày 12/12/2007) mới có Tờ trình của tổ chức thẩm định dự án. Căn cứ Quyết định số: 2654/QĐ-UBND của Chủ tịch UBND tỉnh, UBND huyện Phú Quốc (nay là thành phố) ban hành nhiều quyết định thu hồi đất của các hộ dân, để giao cho CIC Group thực hiện dự án. Có 2 hộ dân, gồm: ông Vũ Trọng Tấn, 71 tuổi, và vợ chồng bà Trần Mỹ Lệ, 64 tuổi, ông Lê Ngọc Minh, 65 tuổi khởi kiện vụ án hành chính ra Tòa án.

Bản án hành chính số: 03/2015/HC-ST của TAND huyện Phú Quốc và Bản án hành chính số: 15/2015/HC-ST của TAND tỉnh Kiên Giang đều có nhận định, Quyết định số: 2654/QĐ-UBND ban hành không đúng trình tự, không đúng thẩm quyền nên không có giá trị pháp lí. Từ nhận định này cùng các căn cứ pháp luật khác, các quyết định thu hồi đất của UBND huyện Phú Quốc (nay là thành phố) cũng được nhận định là ban hành không đúng trình tự, trái quy định của pháp luật, do căn cứ vào phương án tổng thể phê duyệt trái pháp luật. Cả hai bản án đều tuyên xử hủy các quyết định thu hồi đất của UBND huyện Phú Quốc.

Đại diện các hộ dân cho rằng: “Đáng lí ra, chính quyền TP Phú Quốc và tỉnh Kiên Giang phải làm lại trình tự, thủ tục ở dự án này, vì không những ban hành các quyết định trái pháp luật, mà dự án đã bị “treo” 21 năm, cần phải thu hồi, hủy bỏ. Nếu các cấp chính quyền làm đúng pháp luật, dân chúng tôi sẵn sàng bàn giao đất cho dự án, mà không cần phải cưỡng chế thu hồi đất”.

Ngoài ra, theo các hộ dân, dự án này từ Khu du lịch nghỉ dưỡng Bà Kèo chuyển đổi thành Biệt thự cao cấp Bà Kèo, là dự án kinh doanh thương mại, căn cứ Khoản 2, Điều 40 Luật Đất đai năm 2003, nhà đầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê hoặc nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất, mà không phải thực hiện thủ tục thu hồi đất. Do đó, việc huyện Phú Quốc (nay là thành phố) ban hành các quyết định thu hồi đất, cũng không phù hợp quy định của pháp luật.

Ông Lê Văn Cảnh bên ngôi nhà bị cưỡng chế khi đang làm việc tại TAND tỉnh Kiên Giang.

Tuy nhiên, tỉnh Kiên Giang và TP Phú Quốc không thu hồi, hủy bỏ các quyết định để làm lại dự án cho đúng luật, mà vẫn thu hồi đất của người dân. Ngày 14/4/2021, Ban Quản lí đầu tư phát triển đảo Phú Quốc (nay là Ban Quản lí khu kinh tế Phú Quốc) quyết định giao cho CIC Group gần 2.000m2 đất, với nội dung giao đất cho nhà đầu tư thực hiện Dự án Khu du lịch nghỉ dưỡng Bà Kèo (giai đoạn 2). Sau đó cũng Ban này tiếp tục giao hơn 16.400m2 đất cho CIC Group, nội dung nói là để thực hiện Dự án Khu biệt thự cao cấp Bà Kèo. Mới đây nhất, TP Phú Quốc thực hiện quy trình ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, rồi quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với một số hộ dân, trong đó có các hộ: ông Lê Văn Cảnh, ông Hà Văn Hải và ông Ngô Minh Phụng (riêng gia đình ông Phụng không có quyết định cưỡng chế, mà chỉ có thông báo cưỡng chế).

Ông Cảnh khởi kiện hành chính ra TAND tỉnh Kiên Giang, đối với quyết định cưỡng chế hành chính, được Tòa án thụ lí giải quyết. Ngày 14/8/2024, trong khi ông Cảnh đang được Tòa triệu tập và đang có mặt tại Tòa để giải quyết vụ kiện, thì Cơ quan chức năng TP Phú Quốc tổ chức cưỡng chế đối với căn nhà của gia đình ông tại tổ 5, khu phố 7, phường Dương Đông, TP Phú Quốc. Ông Hà Văn Hải cũng khởi kiện quyết định cưỡng chế. Cũng trong ngày 14/8/2024, trong khi ông Hải đang có mặt tại Tòa, để dự phiên sơ thẩm, nhưng người bị kiện là Chủ tịch UBND TP Phú Quốc vắng mặt, nên phiên tòa hoãn xử. Trong thời gian đó, căn nhà của gia đình ông Hải bị cưỡng chế hành chính.

Tại một diễn biến liên quan, ngày 3/11/2021, ông Nguyễn Thanh Tùng, Trưởng Ban Quản lí khu kinh tế Phú Quốc kí ban hành Quyết định số: 256/QĐ-BQLKKTPQ, về chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư, có nội dung chuyển pháp nhân nhà đầu tư từ CIC Group thành Công ty TNHH Dương Đông Landmark, tên dự án đổi là Khu căn hộ cao cấp Landmark Phú Quốc, với quy mô cho nhu cầu khoảng 2.000 hộ dân sinh sống. Quyết định này quy định tiến độ dự án: “Đến cuối năm 2022 đầu tư xây dựng hoàn chỉnh toàn bộ dự án theo quy hoạch, thiết kế được duyệt và đưa dự án vào hoạt động. (Nhà đầu tư thực hiện không đúng các cam kết… thì Ban Quản lí khu kinh tế Phú Quốc trình UBND tỉnh thu hồi chủ trương đầu tư)”. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa thấy “bóng dáng” căn hộ nào, mà chỉ có 2 căn biệt thự mẫu, theo dư luận người dân địa phương là xây dựng khi chưa có phép.

Ngoài đất thu hồi của hơn 30 hộ dân, còn 2 khu đất của Quân khu 9 và đất của Văn phòng Tỉnh ủy Kiên Giang, đó là nhà nghỉ Quân khu 9, khách sạn Sao Mai, gần 1,3ha đất Nhà nước quản lí khác. Người dân cho biết, các diện tích đất này đã thu hồi giao cho nhà đầu tư, nhưng không biết có qua đấu giá tài sản công không? Liệu đây có phải là hình thức “tư nhân hóa” tài sản của Nhà nước, đặc biệt có đất quốc phòng, gây thất thoát không nhỏ cho ngân sách Nhà nước? Riêng nhà nghỉ Quân khu 9, được biết giá bồi thường là 4,5 tỉ đồng, nhưng số liệu về diện tích đất là “bí mật”, không thể hiện trong Bảng tổng hợp đất đai, hoa màu… của Dự án (!?).

Liên quan đến sự việc, ông Nguyễn Thanh Tùng, Trưởng Ban Quản lí khu kinh tế Phú Quốc cho biết: “Đất chưa giao cho Nhà nước, Nhà nước chưa giao cho nhà đầu tư. Thành phố phải giao đất cho Ban Quản lí khu kinh tế Phú Quốc, chúng tôi mới có đất giao cho nhà đầu tư. Thành phố chưa làm xong đầu vào, đầu ra sao mà làm được? Khi nào thành phố giao đất cho Ban rồi, Ban giao cho nhà đầu tư, mà nhà đầu tư không thực hiện dự án, thì mới là “dự án treo”. Việc bồi thường và thu hồi đất là việc của thành phố…”. Khi được hỏi về việc thay đổi tên Dự án thành Khu căn hộ cao cấp Landmak Phú Quốc, ông Tùng giải thích đó là dự án khác. Phóng viên gửi nội dung và đăng kí trao đổi thông tin với UBND TP Phú Quốc, thì được hứa sẽ giao cho chuyên môn tham mưu, trả lời cơ quan báo chí bằng văn bản.

Trong đơn gửi các cơ quan chức năng, người dân kiến nghị: Bộ Tài nguyên và Môi trường, cũng như Thanh tra Chính phủ cần vào cuộc thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ pháp luật tại dự án này, đồng thời cam kết: “Nếu sau khi thanh tra toàn bộ dự án Khu nghỉ dưỡng Bà Kèo, Khu biệt thự cao cấp Bà Kèo, Khu căn hộ cao cấp Landmark Phú Quốc, mà cơ quan chức năng khẳng định dự án thực hiện đúng pháp luật, thì các hộ dân chúng tôi tự nguyện bàn giao đất, không cần chính quyền cưỡng chế, làm thay cho chủ đầu tư”.

Từ kiến nghị của các hộ dân, nên chăng các cơ quan chức năng xem xét giải quyết, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho các hộ gia đình, trong đó có nhiều người cao tuổi.