Xây dựng môi trường thân thiện cho NCT

Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 cũng đặt ra những mục tiêu giải pháp chủ yếu: Ít nhất 50% số xã phường đạt chỉ tiêu môi trường thân thiện với NCT; khoảng 70% NCT trực tiếp sản xuất kinh doanh tăng thu nhập, giảm nghèo có nhu cầu hỗ trợ được hướng dẫn về sản xuất kinh doanh, hỗ trợ phương tiện sản xuất, chuyển giao công nghệ, hướng dẫn dạy nghề và việc làm cho NCT, tiêu thụ sản phẩm, vay vốn và phát triển sản xuất; 100% NCT có thẻ bảo hiểm y tế, được quản lí sức khỏe, khám chữa bệnh, chăm sóc tại gia đình, cộng đồng, cơ sở tập trung.

GS.TS Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội (ĐH Kinh tế quốc dân) cho rằng, môi trường thân thiện với NCT là môi trường hỗ trợ đáp ứng nhu cầu của NCT nhằm đạt được "già hóa năng động", tức là NCT khỏe mạnh, tham gia các hoạt động, an sinh xã hội...

Công việc gia công đồ thủ công tại nhà rất phù hợp cho người già

Muốn xây dựng được môi trường thân thiện với NCT, cần phát huy vai trò của gia đình (chăm sóc phụng dưỡng NCT), cộng đồng (tuyên truyền hỗ trợ nguồn lực), doanh nghiệp (sản xuất hàng hóa và dịch vụ thích hợp với NCT...), nhà nước (ban hành các chính sách, pháp luật và bố trí nguồn lực) và bản thân NCT (phấn đấu để tự bảo đảm về chi phí cho cuộc sống của mình, nêu cao tinh thần tự phục vụ,...).

Để thích ứng với già hóa dân số, cần phát triển và tăng cường quản lí dịch vụ chăm sóc xã hội, có cơ chế phối hợp công - tư trong cung ứng dịch vụ chăm sóc xã hội. Đặc biệt là khuyến khích khu vực tư nhân tham gia vào cung cấp dịch vụ chăm sóc NCT cũng như gắn kết giữa chăm sóc y tế tại cộng đồng với dịch vụ chăm sóc xã hội. Nghĩa là, để già hóa chủ động và khỏe mạnh, chúng ta phải: "Lo cho tuổi già ngay từ khi còn trẻ".

ThS.BS Trần Văn Lực, Bệnh viện Lão khoa Trung ương nhấn mạnh, trước hết, bản thân NCT phải có những kiến thức y tế cơ bản và phải chủ động tham gia mua BHYT cho chính mình, cho gia đình của mình để phòng những lúc bệnh tật ập đến. NCT cũng cần tự chuẩn bị những khoản tiền dự phòng để chủ động chi tiêu khi cần thiết. Hằng năm, NCT nên đi khám bệnh định kì từ 1-2 lần/năm để phòng ngừa, phát hiện kịp thời nếu có bệnh.

Dịch vụ chăm sóc y tế cho NCT

Người thân trong gia đình có NCT cần quan tâm về mặt tinh thần, sức khỏe làm sao để NCT trong gia đình sống vui vẻ, khỏe mạnh và hạnh phúc. Chuẩn bị tốt những điều kiện chăm sóc về cơ sở vật chất, vệ sinh sao cho phù hợp với tâm sinh lí của NCT...

Kiến nghị trong tạo sinh kế đối với NCT

Tại Việt Nam, một trong những vấn đề chính mà NCT Việt Nam đang gặp phải là an ninh tài chính. Đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả trong công tác tạo sinh kế, nâng cao thu nhập cho NCT hiện nay như: Thiết lập các trung tâm giới thiệu việc làm cho lao động cao tuổi để họ tiếp cận và nhận được sự hỗ trợ tìm việc làm. Bảo đảm môi trường làm việc thuận lợi và bình đẳng cho NCT. Tạo thuận lợi cho NCT tiếp cận vốn tín dụng để phục vụ kinh doanh.

Cung cấp cơ hội đào tạo lại cho NCT để họ được nâng cao tay nghề và kĩ năng mới, giúp họ có khả năng cạnh tranh trong tìm việc làm ở thị trường lao động mới. Thực hiện lộ trình nâng tuổi nghỉ hưu bắt buộc đối với cả nam và nữ. Thực hiện vận động xã hội ủng hộ việc chống kì thị dựa vào tuổi trong việc làm và ban hành quy định pháp lí cụ thể để chống lại sự phân biệt theo tuổi. Phát triển hệ thống chăm sóc sức khoẻ, bảo đảm cho NCT được tiếp cận với các dịch vụ về sức khoẻ, bảo vệ sức khỏe từ đó tạo nền tảng vững chắc để NCT có thể tiếp tục lao động, bảo đảm sinh kế và nâng cao thu nhập cho bản thân và gia đình.

Tuy nhiên, để NCT tìm được công việc phù hợp không phải dễ dàng, trong khi các quy định về lao động lớn tuổi ở nước ta vẫn khá hạn chế và thị trường lao động dành riêng cho đối tượng này chưa được hình thành. Đa số NCT có nhu cầu làm việc không biết tìm việc làm ở đâu, chỉ qua giới thiệu của người quen, bạn bè, nên cơ hội tìm kiếm việc làm phù hợp với sức khỏe không nhiều.

Nhà nước có trách nhiệm tạo điều kiện để NCT được bày tỏ ý kiến, nguyện vọng, kiến nghị với cơ quan, tổ chức về những vấn đề mà NCT quan tâm; tạo điều kiện để NCT là nhà khoa học, nghệ nhân và những NCT khác có kĩ năng, kinh nghiệm đặc biệt, có nguyện vọng được tiếp tục cống hiến.