Hiếu đạo phải tròn với đấng song thân là truyền thống, đạo lí của con người, đặc biệt trong văn hóa Á Đông, văn hóa Việt Nam chữ hiếu luôn được đề cao. Bởi không có công lao nào to lớn bằng công lao cha mẹ…

Ấy vậy mà, thời gian gần đây xuất hiện những tình cảnh NCT bị ngược đãi, bạo hành. Đau lòng thay, người thực hiện hành vi ấy lại chính là những đứa mà họ đã dứt ruột sinh ra, chăm sóc, yêu thương cho đến khi khôn lớn, trưởng thành.

Ngày 27/4/2020, Tòa án Nhân dân huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang đã xét xử vụ án vợ chồng đánh đập dã man mẹ già 88 tuổi. Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Võ Quốc Tuấn (56 tuổi) 3 năm tù giam và Phạm Thị Loan (57 tuổi, vợ của Tuấn), cùng ngụ xã An Thạnh Thủy, huyện Chợ Gạo 2 năm 6 tháng tù giam về tội “hành hạ ngược đãi ông bà, cha mẹ hoặc người có công nuôi dưỡng”. Chưa hết, chỉ mới đây thôi dư luận lại thêm một lần nữa dậy sóng phần nộ khi xem clip một người phụ nữ ở huyện Cần Đước, tỉnh Long An nhẫn tâm đánh, chửi thô bạo chính mẹ ruột của mình chỉ vì “mẹ không để lại tài sản gì”.

Theo luật sư Phạm Thanh Bình, Đoàn luật sư TP Hà Nội: Trên phương diện xã hội, ngược đãi cha mẹ là hành vi vi phạm đạo đức xã hội nghiêm trọng, đáng lên án. Bởi việc phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ khi ở tuổi xế chiều không chỉ liên quan đến đạo đức xã hội, mà còn là trách nhiệm pháp lí. Từ thực trạng NCT bị ngược đãi, vấn đề đặt ra hiện nay chúng ta cần có cái nhìn tổng quan hơn về thực trạng đời sống NCT, từ đó xác định được nguyên nhân và đề xuất hướng tháo gỡ.

Thực tế cho thấy, NCT Việt Nam chủ yếu sống ở nông thôn, là nông dân, làm nông nghiệp, 72,3% sống với con cháu trong khi xu hướng cấu trúc gia đình đang thay đổi. Xuất hiện tình trạng “nữ hóa dân số cao tuổi” và ở tuổi già, nữ sẽ đối mặt với nhiều khó khăn hơn nam giới. Đời sống vật chất NCT còn nhiều khó khăn với 70% không có tích lũy vật chất, trong khi đó hệ thống bảo trợ, an sinh xã hội chưa đủ đáp ứng, chỉ có 30% NCT có lương hưu hoặc trợ cấp từ ngân sách nhà nước. Đồng thời tại nước ta chưa có hệ thống cung ứng việc làm cho NCT.

Theo BS Mai Xuân Phương, Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông - Giáo dục (Tổng cục Dân số - KHHGĐ): Sức khỏe NCT ở nước ta còn nhiều hạn chế, mắc nhiều bệnh và thường không có thói quen khám sức khỏe định kì. Tuy tuổi thọ trung bình cao (73,4 tuổi) nhưng gánh nặng bệnh tật của người Việt cũng cao. Gánh nặng bệnh tật kép với khoảng 95% NCT có bệnh, chủ yếu là bệnh mạn tính, bệnh không lây truyền; 27% khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày cần trợ giúp, trong đó vợ chồng, con cháu hỗ trợ là chủ yếu. Sức khỏe yếu, bệnh tật nhiều và cuộc sống khó khăn nhưng chi phí y tế cho NCT cao gấp 7 - 10 lần người trẻ. Đây thật sự là thách thức đối với vấn đề NCT hiện nay.

Trong điều kiện già hóa dân số hiện nay, nước ta cần có sự thích ứng về chính sách và điều kiện xã hội để đáp ứng. NCT rất cần được quan tâm đến nhu cầu sức khỏe, an sinh và độc lập. Vì vậy NCT có nhu cầu tiếp tục làm việc nhằm bảo đảm tài chính, nâng cao kiến thức, vui chơi giải trí, giao tiếp xã hội và bạn bè, hòa hợp với các thế hệ và có môi trường sống thân thiện.

Để đáp ứng nhu cầu đó, Nhà nước cần thực hiện các cuộc vận động về công tác dân số, toàn dân chăm sóc NCT, nâng cao chất lượng dân số; đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi về tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh tật thường gặp ở NCT; vận động NCT thường xuyên luyện tập thể dục, có lối sống lành mạnh và chế độ dinh dưỡng hợp lí…

Lão hóa là hiện tượng tự nhiên không thể tránh khỏi với mỗi người. Tuy nhiên, biết được những biến đổi do quá trình đó và các đặc điểm của NCT sẽ giúp họ tự chăm sóc mình, cũng như các thành viên trong gia đình có cách chăm sóc phù hợp, điều trị kịp thời một số bệnh mạn tính và phòng bệnh tốt hơn. Qua đó, giúp NCT sống lâu hơn, sống vui vẻ, lạc quan với gia đình và xã hội.