Không ít bạn trẻ ngày nay có thể nhún vai khi nghe đến những giá trị công, dung, ngôn, hạnh, vì cách nhìn chủ quan và có phần định kiến của mình. Thực tế cho thấy, giá trị của những đức tính này vẫn là những chuẩn mực về nhân cách của phụ nữ trong cuộc sống hiện nay. Nếu nhìn một cách đích xác về những đức tính trên qua lăng kính hiện đại, chắc chắn mỗi chúng ta sẽ cảm nhận được điều mình cần phấn đấu. Hiểu một cách đơn giản thì Công là cái tài; Dung là sắc; Ngôn là lời ăn tiếng nói và Hạnh là đức hạnh, nết na…

Công và Dung

Những luận điểm khác nhau về công tác bình đẳng giới cho thấy, việc chăm sóc gia đình của phụ nữ ngày nay đang được cánh mày râu quan tâm, nhưng chắc chắn rằng nữ công gia chánh là một trong những khả năng đặc biệt của phụ nữ. Điều gì sẽ xảy ra nếu như bếp nhà luôn luôn lạnh? Chắc chắn đó sẽ là sự nguội lạnh của quan hệ yêu đương, của tình cảm vợ chồng. Hạnh phúc thật sự khi người đàn ông có người vợ khéo quán xuyến việc nhà. Những buổi mời bạn bè đến nhà dùng cơm, những món ăn ngon và sáng tạo sẽ làm cho mỗi thành viên sung sướng khôn tả… Tất nhiên, phụ nữ không nhất thiết phải ngày qua ngày gắn chặt cuộc đời mình trong bếp.

Cuộc sống hiện đại cũng luôn luôn hướng đến cái đẹp và nhu cầu của mỗi con người cũng không ngoại lệ. Vẻ bề ngoài của người phụ nữ hay nhan sắc của người phụ nữ thường được hiểu là “dung” nhưng thiết nghĩ cách hiểu này chưa hoàn toàn phù hợp. Trong vẻ đẹp của con người khó có thể tách vẻ đẹp hình thể và vẻ đẹp của thế giới nội tâm một cách riêng biệt vì vốn dĩ nó luôn quyện chặt vào nhau. Hơn thế nữa, chính “dung mạo” của người phụ nữ đẹp như hoa chưa chắc là hoa đẹp nếu hoa đó không hương, không biết hé nở đúng lúc. Thế nhưng, trong nhịp sống hiện đại, chữ Dung sẽ được nhìn nhận ở một góc độ rất mới. Không chỉ là có khuôn mặt đẹp, làn da mịn màng, cái răng, cái tóc…, mà dung còn được quan tâm đến vóc dáng, trang phục, sức khỏe. Những yêu cầu mới đòi hỏi người phụ nữ phải có sức khỏe, khỏe để làm việc, khỏe để sống và khỏe để chinh phục cuộc đời. Yêu cầu của cuộc sống mới cũng đòi hỏi chữ Dung của người phụ nữ không phải là đôi mắt ngấn lệ, cũng không phải liễu yếu đào tơ, nương tựa bóng tùng, càng không phải là cái đẹp ấy có thể thích nghi với môi trường làm việc.

Ngôn và Hạnh

“Ngôn” là người - quả thật không sai khi nhìn nhận và đánh giá về cái duyên ăn nói của người phụ nữ. Chính cách ăn nói của một cá nhân thể hiện khá nhiều văn hóa mà họ đang có. Từ lâu, vốn dĩ phụ nữ được xem là những người ăn nói khá mềm mỏng nhưng cũng không kém phần sắc sảo. Học ăn - học nói - học gói - học mở là những điều thường được ông bà răn dạy và ngay trong điều đó, thì học nói đã chiếm một vị trí cực kì quan trọng. Không chỉ quan tâm đến lời ăn - tiếng nói vì đó là yếu tố bên ngoài của con người, mà chính nó lại là yếu tố thực sự bên trong - làm bật lên nét đẹp tâm hồn của mỗi cá nhân. Cuộc sống dù có hiện đại đến đâu, phụ nữ cũng cần chú ý đến cách thức giao tiếp của mình. Giao tiếp không chỉ với chồng theo kiểu “phu xướng - phụ tùy” thời xưa, mà đó là một kiểu giao tiếp với những chuẩn mực mới. Phụ nữ có thể chủ động trò chuyện - giao tiếp, có thể tự tin, thẳng thắn nhìn vào người đối diện khi gửi trao thông tin, có thể mạnh dạn chất vấn, tích cực sẻ chia, có thể phản biện, tranh luận… Người phụ nữ phải làm những công việc không kém phần thách thức và quảng giao, nên chắc chắn ngôn ngữ của người phụ nữ phải thường xuyên được rèn luyện.

Nhã nhặn, lịch sự, sâu sắc, tinh tế, văn hóa… sẽ làm cho ngôn của phụ nữ đạt tầm cao mới trong xã giao và ứng xử với gia đình cũng như xã hội…

Phần “Hạnh” được xem như một trong những phẩm chất cực kì quan trọng của người phụ nữ, dù ở thời đại nào đi nữa. Hiểu theo nghĩa rộng, hạnh không chỉ là hạnh kiểm, mà đó còn là nết người. Nết người được thể hiện qua sự cư xử, quan hệ với mọi người xung quanh, trong các quan hệ xã hội cũng như trong quan hệ tình cảm. Sự thủy chung, sự đoan chính, sự kiên định, sự nghiêm túc trong từng tình huống, từng mối quan hệ chính là những cơ hội để chữ hạnh được bộc lộ hết. Cuộc sống hiện đại không chỉ đẩy chữ hạnh vào góc của “tiết hạnh”, mà đó là “đức hạnh” theo nghĩa thủy chung nhưng biết suy nghĩ, cân nhắc. Không chỉ chữ hạnh tồn tại trong tình yêu, trong đời sống vợ chồng, mà nếu phẩm hạnh được đẩy lên một tầm cao mới thì chữ hạnh trở thành ánh sáng để mỗi phụ nữ tìm ra phương thức ứng xử hợp lí - hợp tình trong tình huống thường nhật, trong công việc và trong bất kì ngã rẽ nào của cuộc sống… Có thể nói rằng, khi hình ảnh của chữ hạnh được vẽ lên một cách rất “sống động” thì chính lúc này đây những nét đẹp khác của người phụ nữ được “sáng” hơn lúc nào hết. Chính cái đẹp của chữ hạnh ở người phụ nữ mới thực sự là “thanh công cụ” cực kì quý báu chinh phục phái mạnh, chinh phục con người và chinh phục cuộc đời.

Thước đo giá trị luôn luôn có sự biến chuẩn. Không thể ép một chuẩn mực đã cũ cho hoàn cảnh mới, cuộc sống mới. Thế nhưng giá trị làm người mãi mãi là những giá trị bất biến nếu chúng ta tiếp cận sâu vào tầng bậc của nhân cách, của giá trị đích thực. Người phụ nữ được tôn vinh vì những giá trị của họ. Và “công, dung, ngôn, hạnh” vẫn là những đức tính thực sự không thể thiếu ở hình ảnh đích thực của người phụ nữ. Cuộc sống hiện đại có “phả” vào lối sống của con người những luồng gió mới nhưng chắc chắn rằng, những giá trị cốt lõi của “công, dung, ngôn, hạnh” vẫn còn nguyên