Bài 1: Người lao động thiệt đơn thiệt kép

Năm 2014, khi Công ty TNHH TS Vina đi vào hoạt động, người dân trong vùng ai nấy đều phấn khởi. Nhiều nông dân trong vùng hy vọng họ "ly nông" nhưng không phải "ly hương", đời sống sẽ đổi khác vì các dịch vụ thương mại cũng phát triển theo. Quả thực, Công ty đã giải quyết công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương, có lúc lên tới hàng nghìn người, đời sống được nâng lên. Nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang, cho đến khi Công ty bắt đầu nợ tiền lương, nợ BHXH người lao động, thậm chí nợ cả người vận chuyển hàng hóa, người nấu ăn…

Doanh nghiệp chây ỳ

Công ty TNHH TS Vina là doanh nghiệp FDI được thành lập năm 2013, chủ sử dụng là người Hàn Quốc, hoạt động trong ngành may công nghiệp. Công ty thuê nhà xưởng của Tổng Công ty Tiên Sơn để hoạt động. Trong quá trình hoạt động, Công ty thường xuyên chậm trả lương cho người lao động, nợ đọng BHXH, nợ chế độ ốm đau, thai sản của người lao động, nợ kinh phí công đoàn…. Do đó, thường xuyên diễn ra tình trạng người lao động ngừng việc tập thể, đình công. Các cơ quan chức năng, các đoàn liên ngành của tỉnh, trung ương đã tiến hành kiểm tra và xử phạt nhiều lần, nhưng Công ty vẫn chây ỳ, dẫn đến tình trạng tồn đọng “nợ khủng”, khiến người lao động lao đao.

Trụ sở Công ty TNHH TS Vina, nơi ông chủ đang có dấu hiệu trốn nợ

Ông Nguyễn Ngọc Khang, Giám đốc BHXH huyện Yên Định cho biết: CÔNG ty TS Vina nợ chúng tôi từ tháng 4/2017. Đã có nhiều đoàn liên ngành của tỉnh, trung ương về kiểm tra nhiều lần và có lần xử phạt đối với Công ty hàng trăm triệu đồng. Công ty đã nộp phạt và vạch ra kế hoạch trả nợ, nhưng thực tế lại không thực hiện. Hiện số nợ đã lên đến hơn 18 tỷ đồng. Tôi khẳng định đây là sự chây ỳ của ông chủ doanh nghiệp. Tình trạng doanh nghiệp nước ngoài nếu cứ làm ăn thua lỗ thì bỏ đi, để lại hậu quả là mất trật tự an ninh trên địa bàn, dân mất quyền lợi, ai sẽ chịu trách nhiệm? Tôi đề nghị công an vào cuộc làm rõ các công nợ để có biện pháp giải quyết. Lẽ nào Nhà nước ta lại phải gánh chịu hậu quả?”.

Ông Nguyễn Văn Bình, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Định cho biết: "Sau một thời gian hoạt động Công ty TS Vina nảy sinh một số sai phạm, không tuân thủ quy định pháp luật dẫn đến xảy ra các vụ nghỉ việc tập thể, ảnh hưởng tới môi trường đầu tư của địa phương. Tính đến ngày 31/1/2020, Công ty TS Vina còn lương của công nhân, riêng nợ bảo hiểm trên 18 tỷ. Hiện giờ chúng tôi liên lạc với ông chủ người Hàn cũng không được, Huyện đã nhiều lần gửi giấy mời yêu cầu họ tới làm việc nhưng đều không có mặt. UBND huyện Yên Định cũng đã làm báo cáo UBND tỉnh về việc này".

Quyền lợi người lao động bị xâm hại nghiêm trọng

Trước sự “biến mất” khó hiểu của "ông chủ" người Hàn Quốc cõng thêm số “nợ khủng”, khiến người lao động trong Công ty TS Vina trở nên vô cùng bức xúc. Họ đã kéo nhau đến “gõ cửa” các cơ quan chức năng để cầu cứu. Cụ thể hàng trăm công nhân đã lên UBND huyện đề nghị can thiệp, để Công ty trả lại các quyền lợi chính đáng cho họ, đồng thời làm đơn gửi TAND huyện Yên Định.

Anh Nguyễn Văn Hải, Tổ trưởng tổ Cơ điện của Công ty TS Vina cho biết: "Tôi là một trong những công nhân đầu tiên làm việc tại công ty từ năm 2014. Nhưng đến hết tháng 4/2017, công ty không đóng BHXH cho công nhân nữa. Hàng tháng chúng tôi vẫn bị trừ tiền lương vào khoản bảo hiểm. Vì quá bức xúc nên chúng tôi có lên huyện đình công, thì đại diện Công ty hứa sẽ cố gắng giải quyết nhưng hứa mãi mà không làm. Vợ tôi cũng là công nhân của Công ty này và cũng bị nợ bảo hiểm. Gia đình tôi còn bị thiệt đơn thiệt kép, bởi vợ tôi sinh con tháng 11/2017, trong khi tiền bảo hiểm nợ từ tháng 5 nên không được hưởng tiền thai sản".

Công nhân của Công ty TS Vina đã nhiều lần đình công, nghỉ việc tập thể

Tương tự gia đình anh Hải, trong đơn chị Trịnh Thị Hạnh, công nhân của Công ty TS Vina cho biết, chị làm việc tại Công ty từ ngày 6/1/2015 đến nay nhưng Công ty mới đóng BHXH đến tháng 4/2017. Chị đã nhiều lần gặp gỡ và trao đổi với ban Giám đốc điều hành Công ty. Ban giám đốc có hứa sẽ đóng BHXH cho người lao động. Nhưng đến nay vẫn không đóng, thậm chí chị còn chưa được nhận lương tháng 11 và 12/2019 và tiền thai sản cũng không được hưởng, với lí do chị sinh con vào tháng 2/2018 mà trong thời gian này Công ty không đóng bảo hiểm cho chị.

Không những chỉ công nhân công nhân chịu thiệt thòi, việc “biến mất” một cách khó hiểu của Giám đốc Công ty này còn làm cho nhiều người lo lắng, hoang mang như người nấu ăn cho công nhân, người vận chuyển hàng hóa... Bà Trịnh Thị Liên, người nhận nấu ăn cho công nhân của Công ty cho biết: "Tôi nấu ăn cho Công ty từ năm 2014, ban đầu suôn sẻ. Sang năm 2015, Công ty không thanh toán đủ tiền nấu ăn tập thể cho tôi, đến tháng lại trả 1 phần rồi tiếp tục nợ chồng lên. Công ty nợ tôi có lúc cao nhất lên tới gần 3 tỷ và hiện tại là gần 1,5 tỷ đồng".

Mặc dù số nợ đó với bà Liên là cả gia sản, nhưng bà vẫn cố nấu vì nghĩ rằng, Công ty trong lúc khó khăn mỗi người đều phải chia sẻ, bản thân cũng có việc làm thường xuyên, đồng thời giúp cho cho công nhân được ăn uống thuận tiện, họ sẽ không bỏ việc mà gắn bó và giúp Công ty có doanh thu. Như vậy cũng mới có hi vọng họ có tiền trả nợ cho mình. Lần lữa mãi nợ vẫn hoàn nợ nên năm 2018, bà buộc phải ngừng nấu ăn cho Công ty, khi đó công nhân phải tự lo ăn uống ở ngoài. Về phía Công ty cũng có hẳn một văn bản nhận lỗi và vạch ra lộ trình trả nợ rất cụ thể, kể cả sang năm 2020, mỗi tháng Công ty cam kết trả nợ cho bà 100 triệu cho đến hết nợ. Tuy nhiên từ cuối năm 2019, bà đã không liên lạc được với chủ doanh nghiệp này nữa.

Bà Trịnh Thị Liên trình bày với phóng viên Báo điện tử Ngày mới

Còn anh Trịnh Văn Ngọc, làm hợp đồng vận chuyển công nhân, hàng hóa với Công ty TS Vina từ năm 2015 cũng vậy. Anh Ngọc thở dài ngao ngán: "Từ năm 2017, Công ty bắt đầu nợ tiền của tôi, thời điểm cao nhất lên đến 800 triệu đồng. Lúc này, tôi ép nên họ dần mới trả dần theo kiểu nhỏ giọt và khất lần, hiện món nợ là gần 500 triệu. Trước Tết Nguyên đán vừa rồi, tôi không chạy xe cho họ nữa và giờ tôi cũng không biết Giám đốc Công ty đang ở đâu. Tiền đầu tư mua xe tôi phải vay ngân hàng, giờ xoay sở cũng chỉ đủ trả lãi hàng tháng, không biết khi nào tôi mới đòi được nợ".

Việc Giám đốc Công ty TNHH TS Vina có dấu hiệu bỏ trốn, để lại đống nợ BHXH “khổng lồ” là có thật. Hàng trăm công nhân đang lo lắng, không biết phải tìm ai để đòi quyền lợi chính đáng cho mình. (Còn tiếp)