Thua vì đuối lý

Ngày 13/6/2020, TAND Cấp cao tại Hà Nội đã mở phiên xét xử phúc thẩm vụ án hành chính giữa bên khởi kiện là Tập đoàn bất động sản Đông Á (Tập đoàn Đông Á) và bên bị kiện là ông Ngô Đình Hùng, Cục trưởng Cục Thuế Thanh Hóa.

Khác với phiên sơ thẩm, lần này đích thân Cục trưởng Ngô Đình Hùng ngồi ghế bị đơn chứ không ủy quyền cho cấp phó. Tại phiên tòa ông Hùng cũng như đội ngũ luật sư bảo vệ quyền lợi của mình không cung cấp thêm được các chứng cứ và giải trình thuyết phục trước Hội đồng xét xử TAND Cấp cao.

Trước đó, ngày 24/9/2019, TAND tỉnh Thanh Hóa đã mở lại phiên toà xét xử sơ thẩm công khai vụ án khởi kiện hành chính nêu trên và phần thua thuộc về ông Hùng.

Trụ sở Cục Thuế tỉnh Thanh Hóa

Theo bản án của TAND tỉnh Thanh Hóa, Hội đồng xét xử chấp nhận yêu cầu của Tập đoàn Đông Á về việc hủy 1 phần Quyết định số 12 ngày 4/1/2019 của Cục trưởng Cục Thuế Thanh Hoá.

Huỷ việc phạt hành vi khai sai dẫn tới thiếu số tiền thuế giá trị gia tăng và thu nhập doanh nghiệp phải nộp là hơn 619 triệu đồng; truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp 1,62 tỷ đồng; số tiền chậm nộp thuế giá trị gia tăng hơn 500 triệu đồng, số tiền chậm nộp thuế thu nhập doanh nghiệp 314 triệu đồng...

Không đồng ý với bản án của TAND Thanh Hóa, Cục Thuế Thanh Hóa đã có đơn kháng cáo lên TAND Cấp cao tại Hà Nội.

Tại phiên phúc thẩm, ông Ngô Đình Hùng mặc dù không đồng tình với một số nội dung của bản án sơ thẩm, nhưng chính ông lại không cung cấp được các chứng cứ mới có tính thuyết phục trước Hội đồng xét xử.

Ông Hùng cho rằng, việc tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về thuế là việc làm thường xuyên và liên tục. Tuy nhiên, khi tòa hỏi ông là trước khi thanh tra và ra quyết định xử phạt doanh nghiệp, Cục Thuế Thanh Hóa có hướng dẫn cụ thể bằng văn bản đối với Tập đoàn Đông Á? Việc tách thành hai hoạt động trong cùng một dự án có tính chất đặc thù để thu thuế phần bất động sản hay không? Ông Hùng và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thuộc Cục Thuế Thanh Hóa không trả lời được và cũng không cung cấp được văn bản hướng dẫn cho doanh nghiệp trong một dự án đặc thù.

Tòa nhà của Tập đoàn BĐS Đông Á

Hội đồng xét xử nhận định, trước khi tiến hành thanh tra, xử phạt, Cục Thuế Thanh Hóa đã không có hướng dẫn đối với Tập đoàn BĐS Đông Á là thực hiện chưa đúng với tinh thần hỗ trợ doanh nghiệp phát triển của Chính phủ. Chính vì thế, phiên tòa không chấp nhận kháng cáo của Cục trưởng Cục Thuế Thanh Hóa, giữ nguyên bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Thanh Hóa tuyên năm 2019.

Cực chẳng đã mới khởi kiện

Bên hành lang phiên xét xử, đại diện Tập đoàn Đông Á cho biết, việc kiện cơ quan quản lý nhà nước mà cụ thể là Cục trưởng Cục Thuế Thanh Hóa chẳng qua do DN bị dồn vào thế đường cùng, chứ không lấy làm vui vẻ gì. Bởi sau khi phát hiện ra những việc làm không đúng của Cục Thuế Thanh Hóa, doanh nghiệp đã làm đơn kiến nghị và có giải thích rõ ràng theo đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, Cục Thuế vẫn “phớt lờ”, thậm chí còn chống lại chỉ đạo của chính cấp trên là Tổng Cục Thuế, tiếp tục bảo lưu quan điểm sai trái, trù dập doanh nghiệp.

Theo Tập đoàn Đông Á, sau bao năm theo đuổi, tâm huyết với dự án, năm 2010, Tập đoàn này được UBND tỉnh Thanh Hóa ra quyết định chấp thuận đầu tư và thực hiện Dự án Khu đô thị mới ven Sông Hạc, với tổng diện tích 370.900 m2, theo hình thức đổi công trình hạ tầng lấy đất.

Dự án là một chuỗi hoạt động bất động sản, toàn bộ chi phí phát sinh thực tế trong quá trình thực hiện được hoạch toán vào giá vốn bất động sản đầu tư. Đồng thời các chi phí được DN kê khai, khấu trừ và hoàn thuế GTGT đầu vào. Khi bán bất động sản, DN ghi nhận doanh thu từ chuyển quyền sử dụng đất và doanh thu xây dựng cơ sở hạ tầng.

Tuy nhiên, trong quá trình thanh tra Cục Thuế Thanh Hóa lại tách thành hai hoạt động trong cùng một dự án có tính chất đặc thù để thu thuế phần bất động sản, dẫn đến trùng lặp doanh thu chịu thuế VAT. Ngoài ra, chi phí phát sinh trong quá trình thực hiện dự án, Cục Thuế Thanh Hóa lại tính vào chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh, không chấp nhận cho DN đưa vào giá vốn bất động sản.

Từ những lý do không đúng thực tế trên, Tập đoàn Đông Á đã làm đơn khiếu nại gửi đến Cục Thuế Thanh Hóa, nhưng đơn vị này không công nhận nội dung khiếu nại.

Tập đoàn Đông Á tiếp tục có đơn khiếu nại tới Tổng cục Thuế. Ngày 24/5/2018 Tổng cục Thuế đã có Quyết định số 977/QĐ-TCT công nhận một phần nội dung đơn khiếu nại của Tập đoàn Đông Á. Theo đó, Tổng cục Thuế yêu cầu Cục Thuế Thanh Hóa có trách nhiệm điều chỉnh quyết định xử lý về thuế, xử phạt vi phạm hành chính đối với Tập đoàn Đông Á. Thế nhưng, Cục Thuế Thanh Hóa vẫn không điều chỉnh quyết định theo yêu cầu của Tổng cục Thuế.

Sau khi thẩm vấn, nghe các bên trình bày quan điểm tranh luận, đồng thời xem xét những chứng cứ, hồ sơ của các cơ quan chức năng quyết định cho Tập đoàn Đông Á làm Khu đô thị ven sông Hạc. TAND tỉnh Thanh Hóa khẳng định, ngày 6/9/2019 UBND tỉnh Thanh Hóa có Văn bản số 11857/UBND-NN trả lời Công văn số 4378/CV-TA của TAND tỉnh Thanh Hóa thể hiện:

“Đến thời điểm hiện tại dự án đang dở giang mà nhà đầu tư đã phải ứng vốn ra để thực hiện. Giữa Tập đoàn Đông Á và UBND tỉnh Thanh Hóa chưa có nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng nên việc xuất hóa đơn là chưa đúng thời điểm và phù hợp với quy định của pháp luật. Toàn bộ công trình hạ tầng vẫn do nhà đầu tư quản lý”.

Việc Cục Thuế Thanh Hóa yêu cầu Tập đoàn Đông Á lên doanh thu, xuất hóa đơn, nộp thuế GTGT cho những hạng mục chưa nghiệm thu bàn giao và truy thu, xử phạt, thu tiền chậm nộp thuế GTGT đối với Đông Á là chưa đúng quy định của pháp luật.

Từ những phân tích trên, Hội đồng xét xử TAND tỉnh Thanh Hóa đã tuyên chấp nhận yêu cầu của Tập đoàn Đông Á yêu cầu hủy một phần quyết định số 12/QĐ-CT ngày 04/01/2019 của Cục Thuế tỉnh Thanh Hóa liên quan đến nội dung thanh tra, truy thu, xử phạt, tiền chậm nộp thuế GTGT, thuế TNDN tại Dự án Khu đô thị ven sông Hạc của Tập đoàn Đông Á.

Không đồng tình với phán quyết của TAND tỉnh Thanh Hóa, Cục trưởng Cục Thuế Thanh Hóa đã kháng cáo lên TAND Cấp cao tại Hà Nội và tiếp tục thua kiện doanh nghiệp.