Bốn Danh nhân Văn hóa của Việt Nam đã được UNESCO vinh danh.

UNESCO đã từng vinh danh các danh nhân kiệt xuất của Việt Nam trước đây, nhân các dịp kỷ niệm 600 năm ngày sinh Nguyễn Trãi (1980); 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1990); 250 năm ngày sinh Nguyễn Du (2015) và 650 năm ngày mất của danh nhân Chu Văn An (2019). Đến nay, Việt Nam đã có bốn danh nhân kiệt xuất được UNESCO vinh danh.

Nguyễn Trãi là Danh nhân văn hóa kiệt xuất của Việt Nam đã được UNESCO vinh danh

Nữ sĩ Hồ Xuân Hương nhà thơ của thế kỉ XVIII-XIX, thuộc dòng thơ Cổ điển, được tôn vinh là “Bà chúa thơ Nôm, là nhà thơ nữ kiệt xuất của Việt Nam. Trong gia tài thi ca của Hồ Xuân Hương cũng như trong thi đàn văn chương thời ấy, cách đây hơn 200 năm dưới chế độ phong kiến, chỉ có bà là nhà thơ nữ Việt Nam, người đầu tiên dám lên tiếng đấu tranh mạnh mẽ cho nữ quyền qua tác phẩm thi ca. Những kiệt tác của bà để lại không chỉ được tôn vinh trong nước, mà có tầm ảnh hưởng thế giới, đến nay có hơn 10 quốc gia đã dịch và giới thiệu thơ của Hồ Xuân Hương.

“Bà chúa thơ Nôm” Hồ Xuân Hương là người con ưu tú của đại tộc họ Hồ. Đại tộc họ Hồ đã thành lập Ban vận động UNESCO vinh danh nữ sĩ. Ngày 25/4/2016, Ban vận động UNESCO vinh danh Hồ Xuân Hương, đã có văn bản gửi ông Chủ tịch, ông Tổng Thư kí Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam, đề xuất việc giới thiệu nữ sĩ là ứng viên trình UNESCO vinh danh nhân dịp kỉ niệm 250 năm ngày sinh (1773-2022) và 200 năm ngày mất (1822-2022) của bà.

Tượng nữ sĩ Hồ Xuân Hương (1773-1822)

Mặc dù được nhân dân tôn vinh là “Bà chúa thơ Nôm”, nhưng đã 250 năm, kể từ ngày sinh và 200 năm ngày mất của Hồ Xuân Hương, đến nay số công trình nghiên cứu khoa học về sự nghiệp của nữ sĩ rất nhiều, nhưng công trình nghiên cứu khoa học về thân thế của bà, lại quá ít. Không chỉ quá ít, mà còn thiếu những dữ liệu cơ bản để làm rõ con người nữ sĩ Hồ Xuân Hương là có thật, không phải là huyền thoại, bà có quê quán, gia tộc, tổ tiên, có cha mẹ, có hôn nhân gia đình, có ngày sinh, tháng đẻ, có ngày giờ hết mệnh về thế giới bên kia còn để lại cuộc đời nấm mồ hiện hữu.

Chính vì không có những dữ liệu cơ bản này, nên thân thế của nữ sĩ còn nhiều ý kiến bất đồng, chưa sáng tỏ, chưa đáp ứng tiêu chí của UNESCO, nên gần 10 năm qua, nữ sĩ Hồ Xuân Hương, chưa được vinh danh.

Đề tài nghiên cứu làm rõ thân thế của Hồ Xuân Hương được hội thảo đánh giá cao.

Xưa nay, người ta thuộc thơ Hồ Xuân Hương, biết chuyện tình của nữ sĩ qua bài thơ Khóc Tổng Cóc “Chàng Cóc ơi! Chàng Cóc ơi!/Thiếp bén duyên chàng có thế thôi/Nòng nọc đứt đuôi từ đây nhé/Nghìn vàng khôn chuộc dấu bôi vôi”; và bài thơ Khóc ông Phủ Vĩnh Tường “Trăm năm ông Phủ Vĩnh Tường ôi/Cái nợ ba sinh đã trả rồi/Chôn chặt văn chương ba tấc đất/Tung hê hồ phỉ bốn phương trời/ Cán cân tạo hóa rới đâu mất/ miện túi càn khôn khép lại rồi/ Hai bảy tháng trời đà mấy chốc/ Trăm năm ông phủ VĩnhTường ôi”... Còn cuộc đời của Hồ Xuân Hương ra sao, đã trải qua những nỗi bất hạnh nào để có duyên thơ, thì đến nay vẫn là huyền bí, cũng như chuyện người cha của nữ sĩ họ Hồ là Hồ Phi Diễn hay Hồ Sĩ Danh? Ông Phủ Vĩnh Tường, người chồng thứ hai của nữ sĩ là Trần Phúc Hiển hay Phạm Viết Ngạn, còn nhiều tranh cãi. Mộ nữ sĩ có còn trong những khu mộ cổ ven hồ, hay đã nằm sâu trong sóng nước Hồ Tây, hay đã được di về quê chồng “Theo ngọn nước Tam Kỳ chảy về đâu?” chưa được làm sáng tỏ.

Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia thì “Đến nay không có bất cứ tư liệu cổ điển nào, chép về lai lịch và hành trạng của Hồ Xuân Hương. Bà chỉ thực sự được hậu thế biết đến qua sách Giai nhân dị mặc (佳人遺墨) của học giả Đông Châu Nguyễn Hữu Tiến , ấn hành tại Hà Nội năm 1916. Cũng vì cớ đó, việc có hay không một nhân vật tên Hồ Xuân Hương hiện còn là câu hỏi ngỏ”.

Nghiên cứu để làm sáng tỏ thân thế của nữ sĩ, theo tôi các lĩnh vực khoa học ở đây, bao gồm cả nhân chứng, vật chứng và cả những giả thiết, minh chứng qua phương pháp truyền thống của những người có khả năng đặc biệt, thấu thị, thấu thính, (nhìn thấy, nghe thấy và cả những người có khả năng về kinh dịch, tử vi, phong thủy, trên tỏ thiên văn, dưới tường địa lý. Để chứng minh, luận giải, những gì còn là huyền bí trong cuộc đời, cuộc tình, trong dòng thơ của nữ sĩ để lại cho hậu thế. Kết quả nghiên cứu xác định rõ nữ sĩ Hồ Xuân Hương là con người thật, không phải là huyền thoại dân gian như Trạng Lợn, Trạng Quỳnh. Truyện Trạng Lợn, Trạng Quỳnh, là tập hợp hàng loạt những câu chuyện dân gian của nhân dân ta. không thể có trong gia phả của dòng họ, bởi gia phả là bộ sử của một dòng họ, chỉ ghi những chuyện có thật. Nữ sĩ Hồ Xuân Hương là có thật, do đó bà có quê quán, cha, mẹ, có hôn nhân gia đình và sự nghiệp văn thơ. Dưới chế độ phong kiến, gia phả của họ tộc không ghi chép về phụ nữ, việc in ấn, lưu truyền văn thơ của nữ sĩ ở thời điểm đó, chưa được chú trọng, còn khó khăn…

Chỉ tính từ đầu thế kỉ XX đến nay, đã có hàng trăm công trình sưu tầm, nghiên cứu, về con người cuộc đời của nữ sĩ Hồ Xuân Hương, nhưng chưa có công trình nào làm sáng tỏ thân thế của nữ sĩ. Bằng phương pháp truyền thống khảo cứu gia phả, lập tử vi luận giải vận mệnh, kết hợp với phương pháp hiện đại của các thuật toán học thống kê, so sánh, loại trừ, chúng tôi đã lập được lá số tử vi Hồ Xuân Hương, sinh giờ Mão (5 h30) ngày 13 tháng 7 năm Quý Tỵ (30/8/1773), tiệm cận được với đời sống thực của nữ sĩ.

Để lập được lá số tử vi này, chúng tôi đã căn cứ qua các phẩm thơ của nữ sĩ (thơ là nhân văn), thể hiện tính cách của bà là phụ nữ mạnh mẽ, khát khao trong tình yêu, nhiều đau khổ vì hôn nhân, đa sầu, đa cảm. Những tính cách này của Hồ Xuân Hương, trong tử vi thuộc vận sao Đào Hoa ở giờ Ngọ. Từ năm 1769-1773 chỉ có năm Quý Tỵ có sao Đào hoa ở chính Ngọ, đó là căn cứ xác định tử vi của nữ sĩ thuộc năm Quý Tỵ 1773. Vẫn theo phương pháp so sánh, loại trừ, chúng tôi tìm ra tháng ngày và giờ sinh phù hợp với lá số tử vi của nữ sĩ.

Đó là nhân duyên và cũng là duyên nợ của đời sau mà hôm qua, hôm nay, ngày mai… những người yêu mến, kính trọng “Bà chúa thơ Nôm” Hồ Xuân Hương, đang trả cho bà “duyên nợ” này.

Từ kết quả báo cáo trong hội thảo, thân thế và sự nghiệp của nữ sĩ được làm sáng tỏ, được các cơ quan có thẩm quyền trong nước thẩm định và công nhận nội dung của đề tài nghiên cứu khoa học “Làm sáng tỏ về thân thế sự nghiệp của nữ sĩ Hồ Xuân Hương bằng Tử vi và kinh dịch” là cơ sở đáp ứng đủ các tiêu chí của hồ sơ ứng viên, Việt Nam có thể trình UNESCO vinh danh cho nữ sĩ, nhân dịp kỷ niệm 250 năm ngày sinh và 200 năm ngày mất của Hồ Xuân Hương. Hồ sơ cũng đóng góp vào nâng cao vai trò của danh nhân văn hóa Việt Nam, đặc biệt là phụ nữ Việt Nam, đồng thời mở ra những đề tài nghiên cứu mới về Hồ Xuân Hương, những hướng liên kết du lịch về quê hương của nữ sĩ.