Không ít học sinh cấp tiểu học, THCS tại các đô thị hiện nay có chung cảnh ngộ: Sáng bố mẹ đưa đến trường học hai buổi, chiều khi tan trường lại được đưa thẳng đến nơi học thêm, tối về sau khi ăn uống vệ sinh cá nhân xong lại ngồi ngay vào bàn học, vài tiếng sau mới được đi ngủ... Các em học sinh bị học thêm nhồi nhét như vậy làm sao có thời gian để “tiêu hóa” hàng đống kiến thức? Người độ tuổi lao động còn phấn đấu để được 8 giờ làm việc, 8 giờ vui chơi, 8 giờ nghỉ ngơi, vậy các em nhỏ phải học 10-12 giờ mỗi ngày liệu có công bằng và văn minh?

Một thời gian dài trước đây học sinh chỉ học một buổi, thời gian còn lại các em có thể tự sắp xếp ôn bài vào buổi chiều hoặc buổi tối. Nếu không quá ham chơi hoặc phải dành thời gian làm việc phụ giúp gia đình thì mọi học sinh vẫn có thể đáp ứng được yêu cầu ôn luyện, nắm lại bài cũ.

Một câu hỏi có lẽ chưa nhiều người đặt ra là tại sao ngày nay học sinh phải học thêm nhiều đến thế? Phải chăng chất lượng giảng dạy của giáo viên quá thấp nên trong phạm vi thời gian tại trường chưa đủ để truyền tải kiến thức theo mục tiêu, yêu cầu đề ra cho học sinh? Nếu quả thực do nguyên nhân này thì việc khắc phục trước hết phải là nâng cao chất lượng giảng dạy của người thầy chứ không chỉ bắt học sinh “tăng ca”. Và, có nên lấy tiêu chí số học sinh phải học thêm để đánh giá chính chất lượng, thành tích giảng dạy của mỗi giáo viên?

Trên thế giới, nhất là các nước tiên tiến liệu có nơi đâu việc dạy thêm, học thêm “phủ rộng” như Việt Nam? Nhìn sang nước láng giềng Trung Quốc ta có thể tham khảo. Nạn dạy thêm tại đây từng được coi là một “ngành công nghiệp” trị giá 100 tỉ đô la. Vậy mà cách đây vài năm nước này đã ban hành một quyết định lịch sử, đó là cấm tuyệt đối dạy thêm vì lợi nhuận và yêu cầu trường học giảm tải lượng bài tập cho học sinh. Điều này cho thấy nước bạn đã nhìn ra vấn đề “lợi nhuận” chính là yếu tố chi phối tới “nhu cầu” dạy thêm, học thêm!

Lợi nhuận dưới nền kinh tế thị trường là tất yếu, tuy nhiên ngay tại các nước tư bản thì nền giáo dục vẫn tiên tiến, văn minh, không bị yếu tố này chi phối. Việt Nam là nước đang phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa với mục tiêu xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Để hướng tới mục tiêu đó thì trước tiên môi trường giáo dục cần lành mạnh, không thể để yếu tố lợi nhuận chi phối.