Nhạc sĩ Phạm Tuyên và ba bài ca về Đảng
Đời sống 15/02/2020 11:47
Ví như hồi “12 ngày đêm” năm 1972, tôi cùng ông Tuyên, ông Nguyễn An được Ban Văn nghệ phân công trực chiến ở Hà Nội. Khi sáng tác ca khúc “Hà Nội Điện Biên Phủ”, viết xong rồi, ông Tuyên còn phân vân mấy chữ “Đâu chỉ vì riêng nước non này”. Ông hỏi tôi nên dùng chữ “riêng nước non này” hay “non nước riêng này”? Thế là chúng tôi thống nhất như hơn 40 năm nay vẫn hát “riêng nước non này”. Những ngày trực chiến ấy, tôi cảm phục ông về sức làm việc và vai trò quản lí, tôi đã học được ông điều đó.
Nhạc sĩ Phạm Tuyên và nhạc sĩ Dân Huyền |
Những năm 1960, chúng tôi cùng ở khu tập thể của Đài tại 128C Đại La. Tôi ở tầng hai nhà 2 tầng, còn gia đình ông Tuyên ở nhà cấp 4 phía sau. Bà Ánh Tuyết (vợ ông Tuyên) là người cùng Khu 4 nên tôi hay qua lại trò chuyện và tập đánh đàn Piano ở nhà ông bà. Có lần tôi ngẫu hứng vừa đánh đàn vừa hát bài “Đảng đã cho tôi sáng mắt sáng lòng”. Bà Tuyết chê tôi giọng khàn quá, còn ông Tuyên khen tôi “tay chạy ngón được”, rồi ông thủ thỉ tâm sự...
“Tố Hữu không chỉ nổi tiếng với những áng thơ định hướng về tính lí tưởng, mà ông còn là dịch giả một số bài thơ rất hay như “Đợi anh về” của nhà thơ K.Simonov. Và đặc biệt là bài “Đảng đã cho tôi sáng mắt sáng lòng”, của nhà thơ - đảng viên Đảng Cộng sản Pháp L Aragon: Đảng đã cho tôi sáng mắt sáng lòng/ Trước như tuổi thơ, tôi nào biết được/ Máu tôi đỏ và tim tôi yêu nước/ Tôi chỉ biết là đêm tối mênh mông…/ Đảng đã cho tôi màu sắc nước non nhà/ Đảng tôi ơi, cảm ơn người dạy dỗ/ Từ đây lòng tôi sướng vui, đau khổ và tình yêu căm giận hóa lời ca….
Tôi đã phổ nhạc thành bài hát, với một giai điệu thành kính, tin tưởng, dễ hát dễ thuộc, được các nghệ sĩ Quý Dương, Trung Kiên hát rất hay, thể hiện được tình cảm của nội dung ca khúc, đó là vào năm 1959.
Năm 1960, đúng vào dịp kỉ niệm 30 năm thành lập Đảng, tôi lại sáng tác bài “Đảng đã cho ta một mùa Xuân” theo nhịp valse 3/4 trong sáng, nhịp nhàng: Đảng đã cho ta một mùa Xuân đầy ước vọng/ Một mùa Xuân tươi tràn ánh sáng khắp nơi nơi/ Đảng đã đem về tuổi Xuân cho nước non/ Vang tiếng hát ca chứa chan niềm yêu đời…/ Bạn ơi, mùa Xuân khắp nơi tươi đẹp quá/ Khi lí tưởng Đảng rực sáng trong tim chúng ta...”.
Sau ngày đất nước thống nhất, nhạc sĩ Phạm Tuyên chuyển sang phụ trách Ban Văn nghệ Đài Truyền hình Việt Nam. Từ đây, ông đã góp phần tạo sự khởi sắc trong các chương trình ca nhạc trên sóng truyền hình quốc gia. Những lần vào TP Hồ Chí Minh, ông viết thành công nhiều ca khúc hay như “Khi ta có mặt trời chân lí” (trong đó có những câu thơ của Tố Hữu); “Gửi nắng cho em”, “Con kênh ta đào” (thơ Bùi Văn Dung)… Đặc biệt, ca khúc “Màu cờ tôi yêu” (thơ Diệp Minh Tuyền) - một sáng tác về Đảng rất thành công nữa ra đời năm 1978: Hồng như màu của bình minh/ Đỏ như màu máu của mình tim ơi/ Búa liềm vàng rực giữa trời/ Là niềm hi vọng chói ngời tim ta… Và: Cờ bay màu của niềm tin/ Đỏ như lời hứa của mình em ơi/ Suốt đời lòng dặn giữ lời/ Đường dài muôn dặm chớ rời tay nhau…
70 năm tuổi Đảng, nhạc sĩ Phạm Tuyên, người con quê gốc Hải Dương, sinh ra ở Hà Nội và lớn lên ở Huế - đã cống hiến trọn đời cho âm nhạc. Ở tuổi 90, nhạc sĩ vẫn minh mẫn và luôn có mặt trong các cuộc họp bàn về âm nhạc của Đài TNVN cũng như của Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Và 3 ca khúc nêu trên đã góp phần làm nên một Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật cho riêng ông.