Dân ca ví, giặm nối dài theo năm tháng

Từ thuở nhỏ, bà Đặng Thị Minh Nguyệt được theo mẹ hòa mình vào những câu hò, điệu ví. Cứ thế, tình yêu với những khúc hát dân ca được nuôi dưỡng trong tâm hồn.

Nghĩ về cuộc đời “bén duyên” với sự nghiệp của mình, bà Nguyệt nhớ lại: “Ngày xưa, tôi nghe mẹ hát ru, hát dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh rồi yêu, rồi nhớ và trở thành niềm đam mê mãnh liệt, ăn sâu vào tiềm thức. Tốt nghiệp trường y, tôi về công tác tại Bệnh viện Y học cổ truyền Hà Tĩnh, một thời gian sau được điều lên làm việc tại Sở Y tế. Công việc chuyên môn chiếm nhiều thời gian và đầy áp lực, tôi tìm đến niềm vui với những câu hò, điệu ví sau những giờ làm việc mệt nhọc”.

Hằng ngày nghệ nhân Đặng Thị Minh Nguyệt vẫn luôn say mê sáng tác những giai điệu dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh

Từ những ngày đầu hoạt động văn hóa, văn nghệ tại địa phương và cơ quan ngành Y tế, cho đến bây giờ là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Dân ca ví, giặm phường Tân Giang, bà Nguyệt đã dành trọn đời mình cho hoạt động nghệ thuật không chuyên này, lặn lội khắp nơi để sưu tầm các làn điệu dân ca từ các bậc cao niên ở quê nội, quê ngoại của mình.

Khi niềm đam mê ngấm vào máu thịt, dành giụm được đồng nào hầu như đều đầu tư hết cho việc ghi âm, làm đĩa, in ấn tác phẩm. Ngoài ra, phần còn lại bà để giúp câu lạc bộ khi gặp khó khăn hoặc không có nguồn thu để hoạt động.

Hàng chục năm gắn bó với dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh bằng sự nỗ lực, bà Nguyệt đã trở nên gần gũi, thân quen với khán, thính giả và đã để lại dấu ấn tốt đẹp tới mọi người qua nhiều chương trình hát dân ca trên sóng phát thanh, truyền hình Hà Tĩnh và tại nhiều hội thi, hội diễn nghệ thuật quần chúng.

Bà Nguyệt được Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ nhân dân gian và Huy chương Vì sự nghiệp bảo tồn Văn nghệ dân gian

Với những đóng góp tích cực của mình trong năm 2014, bà Nguyệt được Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ nhân dân gian và Huy chương Vì sự nghiệp bảo tồn Văn nghệ dân gian. Ngoài ra, được Sở VH-TT&DL tặng Giấy khen cùng nhiều phần thưởng khác của cấp ủy, chính quyền địa phương .

Đam mê, tận tụy trao truyền dân ca ví, giặm

Những năm gần đây, ngôi nhà nhỏ của nghệ nhân ưu tú Đặng Thị Minh Nguyệt đã trở thành nơi để các thành viên trong Câu lạc bộ Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh phường Tân Giang đến sinh hoạt và giao lưu. Sự tâm huyết, trách nhiệm và cách cư xử tinh tế của bà khiến số lượng thành viên đăng ký tham gia câu lạc bộ ngày càng đông.

“Dân ca ví, giặm là cuộc sống của tôi, ngày nào còn có sức khỏe thì tôi còn hát, còn sáng tác. Và điều tôi luôn trăn trở nhất chính là làm thế nào có thể trao truyền tình yêu dân ca ví, giặm cho thế hệ trẻ. Để những làn điệu dân ca không bị mai một, theo thời gian sẽ khoác thêm những chiếc áo mới, hòa nhập với đời sống hiện đại”, bà Nguyệt tâm sự.

Từ khi mới thành lập với vài thành viên, hiện câu lạc bộ đã có 24 thành viên, với đủ mọi lứa tuổi, trong đó có 15 cháu đang là học sinh đang theo học các trường tiểu học, trường trung học cơ sở.

Bên cạnh việc sưu tầm các làn điệu dân ca lời cổ, bà Nguyệt còn rất chú trọng việc cải biên, sáng tác lời mới, cải biên dân ca Nghệ Tĩnh. Đến nay, bà đã biên soạn hơn 30 tổ khúc dân ca, phản ánh đa dạng mọi mặt của cuộc sống như ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quê hương, đất nước, nếp sống văn minh, đô thị hóa…

Nhờ chất giọng truyền cảm và những kinh nghiệm của mình bà đã thổi hồn và truyền lửa đam mê dân ca ví, giặm cho các thành viên câu lạc bộ. Đồng thời, giữ gìn, phát huy giá trị di sản văn hoá dân ca Nghệ Tĩnh.

Bà Nguyệt (người cầm hoa) cùng các thành viên câu lạc bộ dân ca

Các thành viên trong câu lạc bộ luôn xem người chủ nhiệm này như một người bà, mẹ tần tảo, hết lòng chăm sóc các thành viên như con đẻ của mình. Ai ốm đau, bà đến tận nơi thăm hỏi, bắt mạch, kê dơn, bốc thuốc, ai có việc gia đình gặp khó khăn, bà đến nhà ân cần động viên giúp đỡ.

Em Nguyễn Thị Linh, học viên của Câu lạc bộ Dân ca ví, giặm chia sẻ: “Em học hát dân ca ví, giặm ở Câu lạc bộ Dân ca ví, giặm phường Tân Giang đã khá lâu rồi. Đây là loại hình nghệ thuật khó học, nhất là đối với những người trẻ tuổi như em nhưng nhờ sự dạy bảo tận tình của bà Nguyệt đã giúp em thêm yêu dân ca ví, giặm hơn. Không chỉ học hát, bà còn dạy em sáng tác các đoạn ví, giặm để đưa vào những tiết mục mới của câu lạc bộ. Đó là niềm động lực để em nuôi dưỡng niềm đam mê của mình”.

Trao đổi với phóng viên, ông Lê Viết Dũng, Phó Chủ tịch UBND phường Tân Giang cho biết: “Nghệ nhân ưu tú Đặng Thị Minh Nguyệt đã có nhiều đóng góp to lớn trong các hoạt động văn nghệ của phường. Ở cái tuổi xưa nay hiếm nhưng với dân ca, lúc nào cũng căng tràn sức sống, nhiều tiếng hát của bà đã đi sâu vào lòng người. Ngày ngày bà vẫn tiếp tục đem vốn kiến thức về dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh trao truyền cho các thế hệ trẻ, góp phần giữ gìn di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại”.