Khi nhiều địa phương phải giãn cách xã hội, “ai ở đâu ở yên đó”, chợ búa không đông hoặc vào chợ phải có phiếu đi chợ, còn cửa hàng, siêu thị đóng cửa, nhân viên ai về nhà nấy tránh dịch thì nhu cầu mua hàng online trên mạng càng… tới tấp. Từ gói mì, hộp cá, bó rau, chai nước mắm, xì dầu đến bao gạo 5 -10 kg… ai cần có ngay, nhanh và luôn! Đặt hàng online xong sẽ có người mang tới với thời gian sớm nhất. Những nhân viên giao nhận hàng nhanh gọi là shipper… có mặt trên từng cây số. Trong số những đối tượng ưu tiên chích vaccine ngừa covid cũng có đội ngũ những người này.

Nhiều địa phương khi bùng phát dịch thì đường phố vắng tanh. Bên cạnh các đoàn xe của ngành Y tế, ngành Giao thông vận tải tham gia công tác chống dịch, gần như chỉ thấy có những shipper xuôi ngược trên đường không kể ngày đêm. Có shipper nhận từ 100 đến 120 đơn hàng/ngày. Họ chạy đua với thời gian, không kể nắng hay mưa, đêm hay ngày giúp cho hàng hóa lưu thông, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Từ ngoài mặt tiền đường phố đến mọi ngõ ngách đều thấy bóng dáng của shipper! Trong khi dịch bệnh nhiều người thất nghiệp, nằm nhà chèo queo thì đội ngũ shipper có việc làm, thu nhập thật quá hạnh phúc. Họ đúng là những “vị cứu tinh” khi mang đến lương thực, thực phẩm cho người tiêu dùng đang tránh dịch rất kịp thời. Tất nhiên được trả công sòng phẳng có khi được “boa” thêm. Chuyện shipper gặp… ác mộng “bùng” hàng cũng có khi xảy ra.

Đến những “hung thần”!

Giai đoạn dịch bùng phát đường phố thì vắng, cột đèn tín hiệu giao thông tắt ngúm nên các shipper cứ phóng thật nhanh cho kịp giao hàng để còn quay đầu giao đơn hàng khác! Có phải vì quen vậy không mà dịch vơi rồi thói quen phóng nhanh, lấn làn đường, vượt đèn đỏ không bỏ?

Thêm áp lực càng nhiều đơn hàng càng tăng thu nhập nên các shipper bị cuốn vào vòng xoáy công việc. Nhiều shipper cứ dán mắt vào màn hình đọc đơn, dò đường tìm địa chỉ. Không ít shipper phóng nhanh vượt ẩu, coi chung quanh như… chẳng còn ai! Ông Đ.V.Q ở đường Phan Châu Trinh, Đà Nẵng, ngán ngẩm: “Trước đây ra đường sợ xe công nông chừ ra đường sợ mấy cậu shipper đến khiếp! Họ chạy xe bạt mạng. Tôi bị mấy lần xe của shipper tạt đầu ô tô. May mình chạy chậm nên tránh được!”.

Hình như nhiều shipper “dị ứng” với đèn đỏ ở các ngã tư, ngã năm! Đèn đỏ chưa kịp chuyển đèn xanh họ đã phóng cái ào! Chưa kể vượt luôn đèn đỏ. Có shipper chở hàng cồng kềnh, treo đồ lắc lẻo sau xe mô tô dễ va vào người đi đường. Thông cảm cho công việc vất vả của shipper nhưng bất bình, bức xúc cũng không ít… Nhất là trong các con hẻm, đông người đi lại mà xe shipper chở hàng cồng kềnh lại không giảm tốc độ. Họ lấn hết đường khiến không ít người ngán ngẩm! Cách họ chạy xe, bóp còi, nháy đèn xin đường khiến người chạy xe cùng chiều trở tay không kịp! Tôi từng chứng kiến cảnh một bà mẹ trẻ chở đứa con nhỏ bị xe của một shipper nam có biển số Quảng Nam quệt phải hôm 29/9/2022. Rất may người mẹ chống chân gượng được, xe không ngã nhào. Anh shipper chỉ xin lỗi rồi phóng tiếp như bay! Một shipper nam vượt xe tải bị ép té trên đường Ngũ Hành Sơn sáng 4/10. Lỗi do shipper thiếu quan sát. Hàng hóa trong thùng văng ra tung tóe. Một phen hết hồn!

Đây đó shipper bị tai nạn do phóng nhanh, tông phải xe ngược chiều khiến hai bên thương vong mà phần lỗi đều từ shipper! Thấy các Slogan “Giao hàng nhanh!”, “Giao hàng thần tốc!”, “Bác tài xịn trong làng xế” mà lo đến phát sợ khi phải ra đường. Giáp Tết Quý Mão vừa rồi thì các shipper hoạt động tối đa công suất luôn! Đơn hàng tới tấp, giao nhận ngược xuôi.

Cần giải pháp đem lại an toàn

Các công ty, dịch vụ giao nhận hàng có tuyên truyền, giáo dục shipper khi tham gia giao thông? Có trang bị giỏ đựng hàng, thùng đựng hàng gọn gàng tránh gây nguy hiểm cho người đi đường? Công ty có quy định trong một ngày mỗi shipper giao bao nhiêu đơn hàng để tránh áp lực cho họ? Bản thân các shipper có ý thức bảo vệ mình và người xung quanh khi chạy xe giao hàng?

Giảm bán kính giao hàng cũng là cách bảo vệ sức khỏe shipper. Có shipper giao hàng ở cự li xa gần 12 cây số thì quá căng thẳng! Một shipper giao một hộp cơm gà từ đường Hải Phòng lên tận một chung cư trên đường Lê Hy, quận Cẩm Lệ. Quãng đường gần 10 cây số. “Thấy tội, con bồi dưỡng thêm 30 nghìn đồng cho cậu shipper. Tổng cộng dĩa cơm gà 80 nghìn đồng!”, chị K.Th. kể với tôi. Đường xa, mưa gió, nắng nóng vẫn cứ gồng mình ra… thách thức, bất chấp tai ương rình rập!

Có dịp sang Đức và Ba Lan, tôi thấy các shipper sử dụng xe đạp chân hoặc xe đạp điện đi giao nhận hàng. Ở Berlin, shipper chỉ giao hàng trong vùng bán kính 4km. Vừa bảo đảm an toàn, sức khỏe cho shipper vừa bảo vệ môi trường, tiết kiệm được nhiên liệu… Shipper có đồ bảo hộ lao động bên cạnh đồng phục và được đào tạo kĩ năng lái xe an toàn là yêu cầu không thể thiếu. Điều đặc biệt quan trọng là các shipper phải được kí hợp đồng lao động. Lỡ khi bị tai nạn lao động, tai nạn giao thông còn có được sự hỗ trợ từ chế độ chính sách. Nếu có sự cố gì, người sử dụng lao động phủi bỏ trách nhiệm thì các shipper chẳng biết bám víu vào đâu. Năm 2021, thành phố Đà Nẵng có khoảng 1.000 shipper nam và nữ! Khá nhiều dịch vụ chuyển hàng nhanh như: Giaoghangtietkiem, Proship, Shipper Đà Nẵng, Đà Nẵng Ship,… dịch vụ chuyển đồ ăn nhanh như Grab Food, DeliveryNow, Shiphangnhanh.net, Shipdoantaidanang.net… hoạt động.

Công an các quận huyện cần tăng cường công tác tuần tra, xử lí các shipper chạy xe quá tốc độ, lạng lách, vượt đèn đỏ, vừa chạy xe vừa sử dụng điện thoại di động… là góp phần thiết thực vào việc bảo đảm an toàn giao thông, đem lại sự bình yên cho mọi người. Các công ty, dịch vụ giao nhận hàng đã giải quyết được việc làm cho nhiều người lao động song cái cần và quan trọng vẫn là an toàn lao động. Shipper lưu ý bảo đảm an toàn cho mình và cả những người chung quanh khi tham gia giao thông!