Vậy lòng tham là gì? Tùy theo góc nhìn, có nhiều định nghĩa khác nhau, nhưng đều có một điểm chung, muốn vơ hết về phần mình, lấy cả phần của người khác…

Cốt lõi của lòng tham nằm ở năm nhu cầu của con người, đó là: Tiền tài (tài sản và tiền bạc); sắc (sắc đẹp, hình thức bên ngoài); danh (danh thơm, tiếng tốt); thực (ăn uống); thùy (ngủ nghỉ). Khi ham muốn lên cao hơn mức bình thường, con người sẽ nảy sinh lòng tham. Trong đó có ba thứ được xếp hàng đầu. Đó là: Tham tiền của, tham quyền lực và tham gái đẹp.

Ảnh minh họa

Lòng tham thường đi liền với gian dối. Ông cha ta xưa đặt chữ gian bên cạnh chữ tham, bởi lẽ, khi máu tham bốc lên sẽ không từ một thủ đoạn nào, khi đó giả dối là công cụ hữu hiệu nhất để thực hiện lòng tham. Lòng tham được người xưa ví là bờ vực “vô đáy”.

Lòng tham biểu hiện bằng sự tham lam vô độ, muốn vơ hết cái lợi về mình và bao giờ cũng đặt quyền lợi cá nhân, gia đình lên trên cộng đồng, xã hội. Tham cái không thuộc của mình, tìm mọi cách để chiếm đoạt cho bằng được. Nói tóm lại, nhu cầu càng cao, lòng tham càng lớn. Những người có chức, có quyền, vì lòng tham mà bớt xén của công, ăn của hối lộ, tham nhũng… cuối cùng sa vào vòng lao lí thân bại, danh liệt. Còn một số khác không có chức, có quyền, vì lòng tham mà lao vào những cuộc đỏ đen, cá độ, lô đề, dẫn đến tan gia, bại sản…

Lòng tham càng nhiều tai họa càng lớn. Minh chứng cho thấy, kẻ tham nhũng, dù có quyền cao, chức trọng, cuối cùng chẳng còn được gì, gia đình bất hòa, xã hội bất dung, bản thân vào vòng lao lí.

Để kiểm soát lòng tham, trước hết là bằng các cơ chế về pháp luật. Pháp luật nghiêm minh, rõ ràng, mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật, đó là yếu tố đầu tiên giúp xã hội ổn định và có thể kiểm soát được lòng tham của con người. Giáo dục ý thức cho mỗi cá nhân, học tập đạo đức của Bác Hồ là: “Làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước… Mọi người sống trong sạch, không tham lam, không ham tiền tài, danh vọng, không lợi dụng chức quyền để mưu lợi cá nhân”. Có như vậy mới kiểm soát được lòng tham của con người.