Cụ Ngô Thị Tràng nhận Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng đợt 3/2 năm 2017

Lạ kỳ … phiên toà vắng mặt tất cả các đương sự (!)

Theo hồ sơ vụ án, bà Trịnh Thị Minh Phương, ngụ quận 1, TP Hồ Chí Minh ký Hợp đồng thế chấp nhà đất số 75 Nguyễn Trãi, phường 2, quận 5 cho Sacombank để vay 18 tỉ đồng, theo Hợp đồng tín dụng dư nợ giảm dần ký ngày 15/12/2015. Thời hạn vay là 180 tháng, trả hết nợ vào ngày 15/12/2030. Cho rằng bà Phương không trả được nợ vay, nên Sacombank chuyển toàn bộ sang nợ quá hạn rồi bán khoản nợ này cho Công ty TNHH MTV Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (gọi tắt VAMC).

Sau khi bà Phương qua đời vào ngày 22/8/2016, VAMC đã khởi kiện tại TAND quận 1, yêu cầu ông Phạm Trịnh Sơn Tùng (con trai bà Phương, SN 1988, ngụ quận 1) phải trả nợ vay cho mẹ và vốn lãi hơn 24,43 tỉ đồng.

Trong suốt quá trình tố tụng và tại phiên tòa ngày 30/11/2018, ông Tùng cùng những người được toà xác định có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đều vắng mặt do không được tống đạt hợp lệ. Trong đó có cụ Ngô Thị Tràng, sinh 1934, là cán bộ lão thành, hơn 50 năm tuổi Đảng, được tặng Huân chương Kháng chiến hạng Nhất và con trai Phan Bá Trung, sinh 1961, cùng ngụ tại nhà số 75 Nguyễn Trãi.

Xét xử vắng mặt tất cả nguyên đơn lẫn bị đơn và những người có có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, TAND quận 1 do thẩm phán Nguyễn Quang Huynh làm chủ toạ, tuyên Bản án số 706/2018/DS-ST ngày 30/11/2018 (Bản án 706), buộc ông Tùng thanh toán cho VAMC hơn 24,42 tỉ đồng. Nếu bị đơn không thực hiện đúng nghĩa vụ thì bán đấu giá nhà đất số 75 Nguyễn Trãi để thi hành án.

Ngày 29/5/2020, Viện trưởng Viện KSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh ký Quyết định kháng nghị, đề nghị hủy Bản án số 706 vì có quá nhiều vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Quyết định của Bản án không phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án và có sai lầm trong việc áp dụng pháp luật, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự. Quyết định kháng nghị nêu rõ: Tạm đình chỉ thi hành Bản án số 706.

Bản án sơ thẩm sai đến ngán ngẩm (!)

Tại phiên toà giám đốc thẩm ngày 13/7/2020, TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh chấp nhận kháng nghị, tuyên hủy toàn bộ Bản án số 706, bởi những lý do sau:

Về thủ tục tố tụng, có 5 điểm vi phạm: 1. Tòa cấp sơ thẩm chưa làm rõ người thừa kế của bà Phương là những ai, để buộc những người này chịu trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ mà chỉ buộc một mình ông Tùng là không đúng quy định pháp luật. 2. Bà Nguyễn Thị An, ông Phan Bá Tiến không liên quan gì đến vụ án, nhưng Tòa lại đưa những người này vào tham gia tố tụng là không có căn cứ. 3. Các ông bà Phan Bá Thanh, Phan Thị Phương Thảo, Phan Bá Tín, Nguyễn Thị Em ở chung với cụ Tràng tại nhà số 75 Nguyễn Trãi và Văn phòng Công chứng Sài Gòn là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan nhưng Tòa không đưa vào tham gia tố tụng làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ. 4. Về giám hộ, cụ Tràng, ông Thanh, bà Thảo là những người thừa kế nhà 75 Nguyễn Trãi. Toà xác định ông Thanh và bà Thảo bị mất năng lực hành vi dân sự; còn cụ Tràng già yếu, hạn chế nhận thức hành vi. Vậy mà toà lại đưa cụ Tràng làm người giám hộ cho ông Thanh, bà Thảo. Theo quy định, người giám hộ hợp pháp cho ông Thanh phải là vợ của ông. Đối với cụ Tràng, cần làm rõ cụ có còn minh mẫn không, để đưa người giám hộ hợp pháp cho cụ và bà Thảo. 5. Toà cấp sơ thẩm còn vi phạm về tống đạt các văn bản tố tụng…

Về nội dung, có 4 điểm sai:

1. Hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ (có tài sản gắn liền với đất) ngày 5/12/2015 được thực hiện tại Văn phòng Công chứng Sài Gòn. Hai bên thỏa thuận về phương thức thanh toán tại khoản 2 Điều 2 của Hợp đồng:“Bên B (bà Phương) thanh toán cho bên A (ông Trung làm đại diện) một lần ngay sau khi hoàn tất thủ tục công chứng”. Tuy nhiên, đến ngày 17/12/2015, bà Phương mới thanh toán 6,37 tỉ đồng. Cùng ngày 17/12, bà Phương cam kết thanh toán hết các khoản tiền còn lại trong bốn lần nhưng đến nay, vẫn chưa thanh toán. Bà Phương đã vi phạm về cam kết thực hiện nghĩa vụ, nên ông Trung yêu cầu hủy bỏ Hợp đồng là có căn cứ. Phía cụ Tràng đã khởi kiện yêu cầu hủy Hợp đồng nêu trên, được TAND quận 5 thụ lý ngày 16/12/2019 và đang tiến hành thu thập chứng cứ.

2. Văn phòng Công chứng Sài Gòn xác định người giám sát việc giám hộ và người giám hộ không đúng quy định của pháp luật. Hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ nêu trên không có chữ ký của ông Thanh, bà Thảo. Việc công chứng Hợp đồng vi phạm pháp luật nên Hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ không có giá trị pháp lý.

3. Đối với Hợp đồng tín dụng ngày 15/12/2015 giữa bà Phương và Sacombank thể hiện thời hạn vay 180 tháng, kỳ hạn trả nợ vào ngày 16 hàng tháng. Sau khi ký Hợp đồng, bà Phương đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thanh toán theo kỳ hạn bắt đầu từ ngày 16/12/2015 đến ngày 16/6/2016. Do bà Phương trễ kỳ hạn thanh toán ngày 16/7, nên ngày 16/8/2016 Sacombank đã chuyển toàn bộ dư nợ 17,3 tỉ đồng sang nợ quá hạn. Cần phải tiến hành thu thập tài liệu để xác định việc Sacombank chuyển sang nợ quá hạn và thu hồi nợ trước hạn có đúng theo điều khoản thoả thuận trong Hợp đồng hay không?

4. Về việc tính lãi suất: Căn cứ quy định tại khoản 3 Điều 424 của Bộ Luật dân sự năm 2005, Hợp đồng tín dụng giữa bà Phương và Sacombank đã chấm dứt từ ngày 22/8/2016 khi bà Phương qua đời, nên các bên không phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ của mình. Các bên cũng không thoả thuận tại Hợp đồng tín dụng về người thừa kế của bà Phương sẽ tiếp tục kế thừa nghĩa vụ thực hiện Hợp đồng. Vì vậy, nghĩa vụ trả nợ gốc và lãi của bà Phương chỉ được tính đến ngày 22/8/2016. Toà sơ thẩm tính lãi đến ngày 28/11/2018 là trái quy định của pháp luật. Sacombank có quyền khởi kiện yêu cầu người thừa kế của bà Phương thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại trong phạm vi di sản thừa kế. Trường hợp ông Tùng chậm thực hiện nghĩa vụ do bà Phương để lại thì phải chịu lãi đối với số tiền chậm trả theo quy định.

Vì các lẽ trên, TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh tuyên hủy toàn bộ Bản án số 706; giao hồ sơ vụ án cho TAND quận 1 giải quyết sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Mặt tiền nhà 75 Nguyễn Trãi, phường 2, quận 5, TP Hồ Chí Minh

Bên trong nhà 75 Nguyễn Trãi, phường 2, quận 5, TP Hồ Chí Minh

Từ dấu hiệu án oan đến … chấp hành viên “làm càn”?

Chi cục THADS quận 1 ủy thác cho Chi cục THADS quận 5 thi hành Bản án 706. Ngày 11/6/2019, Chi cục trưởng Chi cục THADS quận 5 Vũ Thanh Xuân ký Quyết định thi hành án số 1341/QĐ-CCTHADS. Lấy lý do người phải thi hành án không tự nguyện thi hành nên Chấp hành viên Phạm Thi Kim Anh (Chi cục phó Chi cục THADS quận 5) đã kê biên, xử lý tài sản là nhà và đất số 75 Nguyễn Trãi. Sau đó, Chấp hành viên Kim Anh đã ký Hợp đồng với Công ty đấu giá Hợp danh Nam Việt chi nhánh TP Hồ Chí Minh, bán đấu giá nhà đất số 75 Nguyễn Trãi.

Kết quả, ngày 20/9/2019, Công ty Đấu giá Hợp danh Nam Việt đã bán đấu giá thành nhà đất số 75 Nguyễn Trãi cho bà Nguyễn Thị Phi Thu với giá 23,13 tỉ đồng.

Ngày 4/10/2019, Viện trưởng Viện KSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh ký Văn bản số 53/YC-VKS-DS nội dung:“Yêu cầu Thủ trưởng cơ quan THADS quận 5 ra quyết định hoãn thi hành án đối với Bản án 706 trong thời 3 tháng kể từ ngày ra văn bản yêu cầu hoãn thi hành án số 53/YC-VKS-DS”.

Căn cứ Văn số 53/YC-VKS-DS, Chi cục trưởng Chi cục THADS quận 5 ông Vũ Thanh Xuân ký ban hành Quyết định hoãn thi hành án số 05/QĐ-CCTHADS ngày 4/10/2019 “kể từ ngày 4/10/2019 đến hết ngày 4/1/2020”. Lạ thay, chỉ 10 ngày sau, Chi cục trưởng ông Vũ Thanh Xuân bất ngờ ký ban hành Quyết định số 08/QĐ-CCTHADS ngày 14/10/2019, về việc “Thu hồi toàn bộ Quyết định hoãn thi hành án số 05/QĐ-CCTHADS ngày 4/10/2019 theo điểm b khoản 1 Điều 37 Luật Thi hành án dân sự”.

Ngày 27/10/2019, chấp hành viên Kim Anh tiến hành giao tài sản cho bà Phi Thu (người mua được tại sản) nhưng không thực hiện được do phản ứng gay gắt của ông Phan Bá Trung cùng các thành viên trong gia đình đang ở trong căn nhà số 75 Nguyễn Trãi.

Ông Phan Bá Trung có đơn tố cáo Chi cục trưởng Vũ Thanh Xuân vi phạm pháp luật trong việc tổ chức thi hành Bản án số 706 cụ thể: Chi cục trưởng Vũ Thanh Xuân ký Ban hành Quyết định số 08/QĐ-CCTHADS ngày 14/10/2019 về việc thu hồi Quyết định thi hành án số 05/QĐ-CCTHADS ngày 4/10/2019 là không đúng quy định của pháp luật, do Viện trưởng Viện KSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã có Văn bản yêu cầu hoãn thi hành án số 53/YC-VKS-DS ngày 4/10/2019”.

Ngày 19/5/2020, Phó Cục trưởng Cục THADS TP Hồ Chí Minh Lê Hữu Hoà, ký Văn bản số 7901/TB-CTHADS, kết luận nội dung tố cáo. Theo đó, Phó Cục trưởng Lê Hữu Hoà khẳng định: Chi cục trưởng Vũ Thanh Xuân ký ban hành Quyết định thi hành án số 05/QĐ-CCTHADS ngày 4/10/2019 là đúng quy định về hoãn thi hành án. Việc Chi cục trưởng Xuân ký ban hành Quyết định số 08/QĐ-CCTHADS 14/10/2019 là không phù hợp với quy định tại khoản 3 Điều 48 Luật Thi hành án dân sự do thời hạn yêu cầu hoãn của Viện trưởng VKSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh vẫn còn.

Phó Cục trưởng Lê Hữu Hoà kết luận:“Nội dung tố cáo của ông Phan Bá Trung là đúng sự thật”.

Lập luận “lấp liếm” để tiếp tục “làm càn” (?!)

Chi cục trưởng Vũ Thanh Xuân đã bị lãnh đạo Cục THADS TP Hồ Chí Minh “tuýt còi” khi kí ban hành quyết định số 08/QĐ-CCTHADS 14/10/2019 trái quy định pháp luật. Thay vì khắc phục hậu quả thì ngày 20/8/2020, Chi cục trưởng Vũ Thanh Xuân kí văn bản báo cáo “không số” gửi TAND Cấp cao, VKSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh, Cục THADS TP Hồ Chí Minh…

Chi cục trưởng Xuân lập luận: Do đương sự không tự nguyên thi hành, ngày 4/7/2019, Chấp hành viên Chi cục THADS quận 5 kí Quyết định cưỡng chế, kê biên xử lý nhà đất số 75 Nguyễn Trãi, để thi hành án. Ngày 19/7/2019, chấp hành viên ra thông báo cho những người đang ở trong nhà số 75 Nguyễn Trãi biết quyền khởi kiện hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đối với căn nhà trong vòng 30 ngày. Vì không phát sinh tranh chấp, chấp hành viên đã thực hiện thủ tục thẩm định giá và bán đấu giá thành vào ngày 20/9/2019 và người mua đã nộp đủ tiền. Ngày 4/10/2019, Viện KSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã có văn bản yêu cầu hoãn thi hành án. Từ kiến nghị của Chi cục THADS quận 5, Viện KSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh tại đã ra Văn bản số 319/VC3-V2 ngày 12/11/2019 có nội dung: “Xét thấy không cần thiết tiếp tục yêu cầu hoãn việc thi hành án”.

Ngày 29/5/2020, Viện KSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh ra Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm và tạm đình chỉ thi hành Bản án số 706. Ngày 5/6/2020, Chi cục THADS quận 5 đã ra thông báo tạm đình chỉ thi hành án.

Chi cục trưởng Xuân cho rằng, việc kê biên, bán đấu giá căn nhà số 75 Nguyễn Trãi đã xong. Căn cứ Điều 103 Luật Thi hành án dân sự, chấp hành viên có trách nhiệm giao tài sản cho người mua trúng đấu giá. Rồi Chi cục trưởng Xuân “phán” nhà đất số 75 Nguyễn Trãi thuộc quyền sở hữu của người mua trúng đấu giá (?!).

Giấy triệu tập để giải quyết việc thi hành án

Quyết định giao tài sản cho bà Nguyễn Thị Phi Thu

Thông báo giao tài sản cho bà Nguyễn Thị Phi Thu

Tiếp ngày 29/9/2020, chấp hành viên Kim Anh kí liền 3 văn bản, gồm “Giấy triệu tập”, Quyết định cưỡng chế, và Thông báo giao tài sản cho bà Phi Thu, đồng nghĩa với việc đẩy cả cụ Tràng cùng hai con nhiễm chất độc da cam và nhiều người khác đang ở trong số 75 Nguyễn Trãi ra đường.

Lập luận của Chi cục trưởng Vũ Thanh Xuân và hành vi của chấp hành viên cũng là Chi cục phó Phạm Thị Kim Anh là không thể chấp nhận được. Quyết định tạm đình chỉ thi hành Bản án số 706 của Viện KSND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh hiện vẫn còn nguyên giá trị pháp lý. Lãnh đạo Cục THADS TP Hồ Chí Minh cũng đã khẳng định việc hoãn thi hành án là đúng; Chi cục trưởng Xuân thu hồi quyết định hoãn thi hành án là sai. Hành vi tiếp tục thi hành án Bản án số 706 của Chi cục trưởng Xuân và Chi cục phó Kim Anh chống lại Viện KSND cấp cao và TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh là thể hiện làm trái pháp luật, mang tính cố ý, gây đau thương cho gia đình cụ Tràng là nạn nhân của bản án oan sai ngút trời, có thể dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng không thể khắc phục được.

Cụ Tràng trình bày trong nước mắt: “Ông Xuân, Chi cục trưởng và bà Kim Anh chấp hành viên, thấy sai mà không sửa sai, lại bất chấp pháp luật tìm mọi cách cưỡng chế bắt buộc gia đình tôi giao nhà. Hành vi của hai “sếp” Xuân - Anh thể hiện trái đạo đức, thiếu lương tâm, xem thường pháp luật, đẩy 6 thành viên trong gia đình, bao gồm cụ bà già yếu trên 86 tuổi, hơn 50 tuổi Đảng và hai con nhiễm chất độc da cam, mất năng lực hành vi dân sự ra đường”…

Luật sư Lê Hà Gia Thanh (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh) nêu quan điểm: Đây là vụ việc rất phức tạp, có dấu hiệu oan sai, gây thiệt hại cho gia đình cụ Tràng. Cụ Tràng là đảng viên 50 tuổi Đảng, bị tai biến, 2 người con là nạn nhân chất độc da cam, bị toà án tuyên mất năng lực hành vi. Suốt quá trình xét xử và phát mãi tài sản, gia đình cụ không được thông báo đầy đủ, để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Việc Chi cục THADS quận 5 tiếp tục thi hành Bản án 706 bằng một loạt văn bản được ban hành, tiến tới để cưỡng chế giao nhà là trái với Quyết định hoãn thi hành án của Viện KSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh và Quyết định Gíám đốc thẩm của TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh. Việc này sẽ dẫn đến hậu quả khó lường, gây ảnh hưởng không nhỏ đến an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương…