Sống chung trên đất là di sản chưa chia

Hồ sơ thể hiện, vợ chồng 2 cụ Lý Văn Hơn và Hoàng Thị Chúc để lại di sản là phần đất hơn 9.000m2 và căn nhà hương hỏa thờ cúng tổ tiên, địa chỉ: 3k/10 đường Hoàng Minh Chánh, ấp Đồng Nai, phường Hóa An, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Cụ Lý Văn Hơn có 13 năm công tác trong quân đội. Tháng 12/1969, cụ Hơn nghỉ chế độ mất sức. Ngày 30/12/1975, cụ Hơn được trao Huân chương Chiến sĩ giải phóng hạng Hai (Quyết định số: 340QĐ-BCP ngày 30/12/1975).

Cụ Hơn, cụ Chúc có các con: bà Lý Lệ Tuyết 67 tuổi, bà Lý Lệ Nhung (SN: 1945), bà Lý Lệ Mai (SN: 1960), ông Lý Nghĩa Thanh (SN: 1961), bà Lý Lệ Hoa (SN: 1962), ông Lý Nghĩa Cao (SN: 1963), bà Lý Lệ Lan (SN: 1964), bà Lý Lệ Hương (SN: 1968), Phạm Thị Ngọc Huệ (SN: 1968), Phạm Thị Ngọc Yến (SN: 1973), Phạm Thị Ngọc Thuý (SN: 1975), Phạm Thị Ngọc Ánh (SN: 1972). Đặc biệt, tất cả hộ gia đình các ông bà này đều sống trên phần đất hơn 9.000m2 nói trên ổn định từ lâu.

Bà Tuyết bên ngôi nhà trên mảnh đất của cha mẹ bà để lại cho các hộ gia đình anh chị em.

Cần hợp lí, hợp tình

UBND TP Biên Hòa ra quyết định thu hồi phần lớn diện tích đất trong phần đất hơn 9.000m2 nói trên, để thực hiện một dự án trường học.

Bà Lý Lệ Tuyết, đại diện theo ủy quyền của những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo pháp luật của cụ Hơn, cụ Chúc có đơn đề nghị chính quyền địa phương xem xét lại việc thu hồi phần lớn diện tích đất do cha mẹ bà để lại cũng là nơi đang sinh sống ổn định lâu dài của 8 hộ gia đình có hàng chục nhân khẩu.

Theo tờ trình nguồn gốc các thửa đất ngày 16/11/1999, cụ Lý Văn Hơn có đăng kí khai nhận đất thổ cư 9.213,4m2. Ngày 18/12/2003, UBND TP Biên Hòa cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) diện tích này cho gia đình và kèm thông tin quy hoạch là khu nhà ở thấp tầng.

UBND TP Biên Hòa ra quyết định thu hồi 7.219,1m2/9.213,4m2 đất trên, gồm: 86,2m2 đất thuộc một phần thửa đất sổ 96; 2.606m2 đất thuộc một thừa đất sổ 97 và 4.526,9m2 đất thuộc một phần thửa đất số 253, tờ bản đồ địa chính số 24 phường Hóa An, TP Biên Hòa.

Theo bà Tuyết, chủ trương xây dựng các công trình phục vụ cộng đồng, gia đình luôn đồng ý. Tuy nhiên, việc áp giá bồi thường chưa thỏa đáng và gia đình có nguyện vọng được giữ lại căn nhà hương hỏa để thờ cúng tổ tiên và cha mẹ. Ngoài ra phần đất bị thu hồi chiếm gần hết phần diện tích tiếp giáp mặt đường Hoàng Minh Chánh, chiều sâu khoảng 60m, các phần còn lại bị chia thành nhiều hình tam giác nhỏ, khiến việc sử dụng đất của các hộ gia đình sẽ rất khó khăn.

Về giá bồi thường, gia đình nhận thấy chưa sát với giá thị trường theo tinh thần quy định của pháp luật về đất đai hiện nay. Theo đó, gia đình bà chỉ được bồi thường hơn 3.000.000 đồng/m2 đất nông nghiệp ở vị trí 1 đường Hoàng Minh Chánh. Trong khi giá đất thổ cư cùng vị trí này đang áp dụng là 20 triệu đồng/m2 và giá thị trường giao dịch khoảng từ 35 triệu đồng/m2 - 40 triệu đồng/m2.

Sau khi đại diện gia đình khiếu nại, UBND TP Biên Hòa ban hành Quyết định số: 4085 để sửa đổi bổ sung Quyết định số: 1091 ngày 26/5/2021 về việc bồi thường, hỗ trợ cho hộ cụ Lý Văn Hơn (đã chết) theo hướng tăng thêm tiền và chi trả thêm.

Tuy nhiên, trong khi hai bên chưa thống nhất mọi việc, thì ngày 24/10/2024,UBND TP Biên Hòa có Quyết định số: 5003/QĐ về việc cưỡng chế thu hồi đất với những người thừa kế của cụ Hơn (tức 12 hộ gia đình). Ngoài ra, theo yêu cầu Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Biên Hoà, gia đình bà Tuyết có nộp hồ sơ kêu cứu theo biên lai tiếp nhận hồ sơ ngày 7/11/2024, nhưng khi chưa được giải quyết, thì chỉ 4 ngày sau đó cơ quan này lại tiếp tục ra thông báo thực hiện cưỡng chế. Hiện gia đình bà Tuyết đang rất lo lắng, nhất là các cháu của bà đang trong tuổi đi học, không biết tá túc ở đâu.

Bà Tuyết cho rằng từ trước đến nay gia đình luôn chấp hành các chủ trương, quy định của Nhà nước, nay cần tạo điều kiện để gia đình an cư, lạc nghiệp, ổn định cuộc sống. Do đó, bà Tuyết đề nghị tạm dừng thi hành Quyết định cưỡng chế số: 5003 nói trên để gia đình bà có cơ hội đối thoại với chính quyền trình bày nguyện vọng: Quyết định số 4085 nêu trên của UBND TP Biên Hòa về việc bồi thường, hỗ trợ thêm và các Quyết định trước đó liên quan việc thu hồi đất, cũng nên xem xét lại một cách thỏa đáng.

Phát sinh vụ kiện hành chính

Liên quan đến vụ việc trên, mới đây TAND tỉnh Đồng Nai ra Thông báo thụ lí sơ thẩm vụ án hành chính số: 114/2024/TLST-HC ngày 30/7/2024.

Người khởi kiện là bà Lý Lệ Mai (SN:1960, em ruột bà Tuyết) khởi kiện yêu cầu hủy Quyết định giải quyết khiếu nại số: 1497 ngày 6/6/2023 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường và hủy Quyết định số: 2097 ngày 7/8/2000 của Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai về việc giải quyết khiếu nại của bà. Vụ án hành chính này đang được tòa thụ lí giải quyết theo trình tự thủ tục chung.