Những năm gần đây, việc cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, hay còn gọi là “tín dụng đen” đã khiến nhiều gia đình tan cửa, nát nhà; nhiều người lâm vào cảnh điêu đứng khi “lãi mẹ đẻ lãi con”, tiền làm ra không đủ trả nợ. Rất nhiều vụ án được đưa ra xét xử để làm gương, răn đe, cảnh tỉnh người cho vay và cả người vay. Tuy nhiên, tình trạng trên vẫn chưa thuyên giảm, do nhiều người nhẹ dạ cả tin, bọn cho vay nặng lãi hoạt động ngày càng tinh vi, xảo quyệt, trong khi một số vụ việc các cơ quan chức năng còn “nhẹ tay” đối với hành vi phạm pháp. Như việc TAND tỉnh Tuyên Quang vừa xét xử vụ án “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” và phạt tiền bị cáo đã khiến dư luận địa phương có những ý kiến trái chiều.

Theo đó, ngày 5/4/2022, TAND tỉnh Tuyên Quang đã ra Bản án số: 08/2022/HS-ST tuyên bị cáo Nguyễn Văn Hiểu, ở tổ 1, phường Hưng Thành, TP Tuyên Quang phạm tội: “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”. Căn cứ Khoản 2, Điều 201; các điểm b, s, Khoản 1, 2, Điều 51; điểm g, Khoản 1 Điều 52 và Điều 35 Bộ luật Hình sự phạt tiền bị cáo Nguyễn Văn Hiển 450 triệu đồng.

Bản án số 08/2022/HS-ST ngày 5/4/2022 của TAND tỉnh Tuyên Quang.

Ngay sau khi có bản án, ông Nguyễn Ngọc Hưng, ở phường Hưng Thành, TP Tuyên Quang đã có đơn kiến nghị gửi các cơ quan báo chí về việc TAND tỉnh Tuyên Quang xét xử vụ án “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” trên chưa khách quan, công tâm, khiến dư luận bức xúc.

Ông Hưng cho biết: “Tôi là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án xét xử trên rất bất bình khi nghe TAND tỉnh Tuyên Quang tuyên phạt tiền bị cáo Nguyễn Văn Hiểu. Việc TAND tỉnh Tuyên Quang căn cứ vào Khoản 2, Điều 201 Bộ luật Hình sự nhưng lại phạt tiền 450 triệu đồng mà không phạt bị cáo Hiểu phải chấp hành hình phạt tù khiến dư luận có quyền hoài nghi tính minh bạch về một bán án công tâm(?)”.

Ông Hưng cho biết thêm, không chỉ mình ông là nạn nhân của cho vay lãi nặng trên, mà còn nhiều người khác, điều đó chứng minh Nguyễn Văn Hiểu phạm tội nhiều lần và chuyên nghiệp. Thủ đoạn cho vay lãi nặng của Nguyễn Văn Hiểu hết sức tinh vi, lúc đầu cho vay lãi cao rồi cộng lãi thành gốc bắt ép người vay viết giấy vay mới, hủy giấy vay gốc cũ. Sau thời gian người vay mà không trả được thì sẽ đến bắt tài sản hoặc kiện ra Tòa án để cưỡng chế thu nhà và tài sản, nhiều gia đình tan cửa nát nhà, vợ chồng bỏ nhau, con cái trở nên hư hỏng. Với hành vi cho người khác vay tiền rồi tính lãi suất 3.000 đồng/1.000.000 đồng/ngày, thu lợi bất chính số tiền trong thời gian dài với nhiều người, nhiều năm có thể thấy được đây là vụ án nghiêm trọng, gây bất bình trong dư luận địa phương. Nhiều người cho rằng, cần có một bản án nghiêm minh, đủ sức răn đe để làm gương cho những người khác.

“Bị cáo Nguyễn Văn Hiểu đã hành nghề cho vay từ hơn chục năm nay, số lượng người Hiểu cho vay rất nhiều, trong đó, nhiều doanh nghiệp và hộ gia đình đã bị siết nợ dẫn đến phá sản, tan nát, gây hệ lụy xấu ảnh hưởng xã hội”, ông Hưng chia sẻ tiếp.

Trong bản án sơ thẩm có nêu: “Hành vi phạm tội của bị cáo Nguyễn Văn Hiểu là nguy hiểm cho xã hội, đã trực tiếp xâm phạm đến quản lí kinh tế, tiền tệ của Nhà nước trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng làm cho những người vay tiền lâm vào hoàn cảnh khó khăn, điêu đứng; không những xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân mà còn ảnh hưởng xấu đến trật tự an toàn xã hội. Bị cáo nhận thức được việc làm của mình là vi phạm pháp luật nhưng vẫn cố ý thực hiện. Do đó, cần phải xét xử bị cáo một mức án nghiêm minh, tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của bị cáo để nhằm răn đe, giáo dục bị cáo cũng như giáo dục ý thức pháp luật chung trong quần chúng Nhân dân”. Thế nhưng, TAND tỉnh Tuyên Quang chỉ phạt tiền bị cáo Nguyễn Văn Hiểu 450 triệu đồng liệu có đủ nghiêm minh, răn đe và làm gương những người khác?

Với số tiền mà TAND tỉnh Tuyên Quang phạt bị cáo Nguyễn Văn Hiểu, ông Hưng không đồng tình và cho rằng không tương xứng với hành vi phạm tội của bị cáo. Ông Hưng cho rằng: “Hành vi phạm tội của Nguyễn Văn Hiểu đã diễn ra nhiều lần, trong thời gian dài có tính chuyên nghiệp đã thể hiện đây là tội nghiêm trọng nên cần phải xử lí nghiêm minh. Việc TAND tỉnh Tuyên Quang tuyên Nguyễn Văn Hiểu chỉ bị phạt tiền mà không phạt tù là thiếu khách quan, nghiêm minh. Tôi đã làm đơn kháng cáo gửi TAND Cấp cao tại Hà Nội với hi vọng phúc thẩm lại bản án sơ thẩm sẽ được công tâm, khách quan hơn”.

Nhiều người mong rằng, những đối tượng cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự cần được xử lí nghiêm minh trước pháp luật, bởi những hành vi của chúng đã làm cho không biết bao gia đình lâm vào hoàn cảnh khó khăn, điêu đứng. Vụ xử bị cáo Nguyễn Văn Hiểu chỉ ở mức phạt tiền nêu trên khiến dư luận địa phương bất bình. Thiết nghĩ, TAND, Viện KSND các cấp, các cơ quan có thẩm quyền cần vào cuộc xem xét lại bản án trên để có hình phạt nghiêm minh, đúng pháp luật, góp phần ổn định an ninh trật tự địa phương.