Theo trình bày của cụ Dương Như Phấn, thửa đất có diện tích 237,4m2, tờ bản đồ số 19, địa chỉ tại thôn Liên Trì Đồng Sơn, xã Tuyết Nghĩa, do ông cha để lại, trước năm 1960, gia đình cụ đã trồng tre quanh bờ. Ao của gia đình cụ Phấn liền kề với ao của thôn Liên Trì Đồng Sơn, chỉ ngăn cách bằng bờ ao, đã được cụ Phấn trồng tre.

Năm 1968, cụ Phấn đi bộ đội chống Mỹ cứu nước. Năm 1970, HTX địa phương cuốc bỏ cống dẫn nước. Sau năm 1970, gia đình cụ Phấn vẫn sử dụng ao và bờ ao trồng tre và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế với Nhà nước. Gia đình cụ Phấn không hề biết rằng, ao của gia đình bị quy chủ sử dụng là HTX từ bao giờ. Năm 2017, cụ Phấn thấy các gia đình liền kề đào bỏ một phần bụi tre để làm nhà, cụ mới biết UBND xã Tuyết Nghĩa đã hoàn thiện hồ sơ, cấp GCNQSDĐ cho các hộ đã lấn chiếm bờ ao. Cuối năm 2017, thôn Liên Trì Đồng Sơn chở đất lấp ao, đổ bê tông làm sân chơi thể thao, cụ Phấn mới biết ao của gia đình bị quy bản đồ là do UBND xã quản lí.

Thửa đất có bụi tre tồn tại từ lâu đời của nhà cụ Dương Như Phấn, nhưng khi đo đạc thì bị quy là đất công.

Sau đó, cụ Phấn làm đơn xin cấp GCNQSDĐ thì UBND xã Tuyết Nghĩa không công nhận diện tích đã trồng tre là của cụ Phấn, tại thửa số 427, tờ bản đồ số 19. Ngày 26/11/2022, Công ty CP trích đo số 1 Quốc Oai thực hiện trích đo thửa đất, bao hết phần diện tích các bụi tre, do cụ Phấn trồng từ trước khi cụ đi bộ đội, với tổng diện tích 427,8m2, nhưng UBND xã vẫn không công nhận diện tích trồng tre là của gia đình cụ Phấn.

Diễn biến quá trình sử dụng đất

Cụ Phấn cho biết: “Tôi sử dụng đất hằng năm có đóng thuế, sử dụng đúng mục đích, bảo đảm vệ sinh môi trường, chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của Nhà nước. Trong quá trình sử dụng đất, gia đình không cho tặng, chuyển nhượng cho ai, cũng chưa bao giờ kí một loại giấy tờ nào về việc nhập đất ao, bờ rào vào HTX”.

Đối với thửa đất bờ ao (theo như trong đơn trình bày của cụ Phấn), trên bản đồ hiện nay là thửa số 127, tờ bản đồ số 19, diện tích 237,4m2. Nguồn gốc, quá trình sử dụng như sau: Bản đồ đo đạc, sổ dã ngoại năm 1985 thể hiện là thửa số 265, diện tích 310m2; đất bờ ao chủ sử dụng: ông Phấn. Bản đồ đo năm 2001; không có riêng từng thửa, trên bản đồ thể hiện là ao, thửa số 488, diện tích 5.582,4m2. Bản đồ, sổ mục kê năm 2011 thể hiện thửa số 127, tờ bản đồ số 19, diện tích 237,4m2, loại đất LNK, chủ sử dụng: Dương Như Phấn. Hiện trạng sử dụng đất: Trên thửa đất hiện đã được trồng tre và một phần đổ đất, không có hoa màu, tài sản trên đất. Thửa đất một phần giáp ao, không có lối đi, diện tích thay đổi so với bản đồ Vlap.

Quá trình giải quyết đơn của công dân, UBND xã Tuyết Nghĩa căn cứ vào hồ sơ địa chính qua các thời kì, để cho rằng thửa đất số 139, tờ bản đồ số 19, diện tích 596,2m2 là đất công, do UBND xã quản lí, không phải thửa đất của gia đình cụ Phấn, nên UBND xã không có cơ sở để lập hồ sơ cấp GCNQSDĐ. UBND xã cũng cho rằng, việc thôn Liên Trì Đồng Sơn đổ đất làm sân thể thao trên thửa đất này, là việc sử dụng đất công.

Đối với thửa đất số 427, tờ bản đồ số 19, diện tích 237,4m2 đủ điều kiện cấp GCNQSDĐ nông nghiệp, nếu phù hợp với quy hoạch, không có tranh chấp và có đường đi. Hiện nay, UBND xã Tuyết Nghĩa đang tiến hành triển khai thực hiện công trình kè ao Sen, sau khi hoàn thành sẽ có đường đi phía ngoài. Đến thời điểm đó, nếu đủ điều kiện, UBND xã sẽ hướng dẫn gia đình hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận, cấp GCNQSDĐ nông nghiệp đối với thửa đất trên.

Liên quan đến sự việc, ông Nguyễn Văn Hạnh, Chủ tịch UBND xã Tuyết Nghĩa cho biết: “Chúng tôi là thế hệ lãnh đạo về sau, nên khi giải quyết vụ việc đất đai của gia đình cụ Phấn nói riêng, các việc khác liên quan đến đất đai của xã nói chung, chúng tôi căn cứ vào các tài liệu còn hiệu lực pháp luật hiện đang lưu hành tại UBND xã, để trả lời công dân...”.

Theo luật sư Vũ Văn Lợi, Giám đốc Công ty luật TNHH Hòa Lợi, Đoàn Luật sư TP Hà Nội: Các tài liệu về đất đai lưu trữ tại UBND cấp xã như: Các loại bản đồ, sổ dã ngoại, sổ mục kê, v.v... không phải là căn cứ duy nhất để xác định chủ quyền sử dụng đất với ai, mà phải căn cứ vào các tư liệu khác. Ví dụ như Kết quả xác minh với những người sử dụng đất cùng thời kì. Trường hợp như nội dung kiến nghị của gia đình cụ Dương Như Phấn, rất cần UBND xã tổ chức hội nghị lấy ý kiến những người sử dụng đất cùng thời kì với gia đình cụ Phấn, nhằm xác định chính xác chủ quyền sử dụng đất, làm cơ sở để giải quyết cho gia đình cụ Phấn đúng thực tế, đúng pháp luật.

Thiết nghĩ, việc đo vẽ thửa đất không có lối đi vào, bụi tre có từ lâu đời vẫn nằm trên cùng vị trí đất đó, nhưng lại bị quy là đất công. Phải chăng tại thời điểm đo vẽ bản đồ, cán bộ đo đạc có thể đã để xảy ra sai sót? Nên chăng các cơ quan chức năng của huyện Quốc Oai và xã Tuyết Nghĩa cần rà soát lại toàn bộ vụ việc, nhằm giải quyết dứt điểm, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho gia đình cụ Dương Như Phấn.