Đại diện các hộ dân trình bày nội dung sự việc và nguyện vọng.

Tuy nhiên, trong khi những nguyện vọng hợp pháp, chính đáng này không được thực hiện, thi các hộ dân đang đứng trước nguy cơ bị cưỡng chế …

Chưa được cấp chủ quyền, do chính quyền chậm trễ

Cùng kí tên trong Đơn đề nghị về việc ngăn chặn kế hoạch cưỡng chế đập phá tài sản chính đáng của dân và xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”, gửi game bài đổi thưởng tiền that , các hộ dân phản ánh: “Vào những năm 1980, 93 hộ chúng tôi từ các địa phương khác nhau đến khai hoang và sinh sống tại thôn Phước Lộc, xã Phước Đồng, theo chủ trương lập vùng kinh tế mới của Đảng và Nhà nước. Chúng tôi khai hoang để làm nhà ở và làm đất sản xuất nông nghiệp (có chính quyền địa phương qua các thời kì công nhận và các nguyên cán bộ địa phương thời đó và Nhân dân thôn xác nhận); tham gia Tập đoàn và nhận cây giống các loại về trồng trên phần đất tự khai phá đó, có đóng thuế đất đầy đủ cho địa phương.

Thực hiện quy định của Luật Đất đai năm 1993 và Nghị định 64-CP năm 1993 của Chính phủ để cân đối diện tích và giao đất cho người sản xuất nông nghiệp theo định mức nhân khẩu cho từng hộ gia đình trong thôn; năm 2000, UBND xã Phước Đồng sẽ thực hiện giao đất ở và đất sản xuất nông nghiệp cho các hộ dân trên (Biên bản họp xét cấp đất theo Nghị định 64-CP thôn Phước Lộc ngày 15/6/2000 của UBND xã Phước Đồng).

Tuy nhiên, nay UBND xã Phước Đồng cho rằng, năm 1998, khi Tập đoàn sản xuất giải thể, Hội đồng xét duyệt điều chỉnh đất đai xã Phước Đồng (gọi là Hội đồng 64) đã lên phương án cân đối đất công để giao cho từng hộ gia đình quản lí, sử dụng; thôn Phước Lộc chỉ cân đối được phần đất tự có và đất ở, đất nông nghiệp mới lên được phương án cân đối, chưa ra quyết định giao đất thì Hội đồng 64 giải thể; nay không cấp sổ đỏ cho các hộ dân. Các hộ dân không đồng ý lí do này, cho là vô lí, bởi không có điều khoản nào của pháp luật quy định khi “Hội đồng 64 giải thể”, thì quyền về sử dụng đất hợp pháp của các hộ dân bị mất đi,…”.

Như vậy, ít nhất có đến 93 hộ dân có tên trong danh sách “HỌP XÉT CẤP 64/CP” ngày 15/6/2000 là đối tượng hội đủ tiêu chuẩn được xét cấp chủ quyền sử dụng đất (có nguồn gốc sử dụng đất rõ ràng, hợp pháp), nhưng do sự chậm trễ của chính quyền mà chưa được cấp.

Mất chủ quyền vì là đất 5% của xã (?!)

Thực tế, 93 hộ dân thôn Phước Đồng, TP Nha Trang, đủ tiêu chuẩn cấp quyền sử dụng đất, nhưng đang có nguy cơ bị chính quyền xã cưỡng chế, đập phá trái pháp luật tài sản trên đất, như hoa màu, vật dụng, nhà cửa.... Trong khi đất do 93 hộ dân hầu hết có nguồn gốc khai phá, quản lí sử dụng trên dưới 40 năm; các gia đình hiện đã có 3 thế hệ sinh ra và lớn lên trên khu đất này. Khi con cháu trưởng thành, họ buộc phải tách hộ, tách đất, làm nhà ở riêng, xây dựng cuộc sống mới trên đất tự khai phá đang sử dụng của gia đình.

Mặt khác, theo Luật Xây dựng năm 2014, nhà ở nông thôn chưa quy hoạch không cần cấp giấy phép xây dựng; và có điều thể hiện sự bất cập là chính quyền không cấp giấy chủ quyền sử dụng đất, mà cho rằng các hộ dân có lỗi, rồi lên danh sách, đánh số nhà vi phạm, lập kế hoạch thông báo rằng cưỡng chế phá dỡ tài sản, sẽ ảnh hưởng cuộc sống yên ổn của các hộ dân nói trên.

Trong đơn các hộ dân gửi game bài đổi thưởng tiền that , viết: “Đất có nguồn gốc do khai hoang rõ ràng từ sau năm 1975 và tiếp những năm 1980, gia đình chúng tôi (93 hộ dân) đến từ các vùng miền, địa phương khác nhau vào khai hoang và sinh sống từ trước khi xã Phước Đồng chưa thành lập còn là Vùng Kinh tế mới theo chủ trương của Đảng và Nhà nước. Vào thời điểm đó, chúng tôi đã khai hoang đất để làm nhà ở và đất sản xuất nông nghiệp sinh sống. Cuộc sống hồi đó thật khổ sở, người dân phải ăn cơm độn khoai sắn mà không đủ no để khai phá đất đai, rất nhiều người chịu không nổi phải từ bỏ ra đi, riêng chúng tôi trụ lại được theo lời kêu gọi, động viên của chính quyền (Điều này chính quyền từ các cấp tỉnh, thành phố đến xã, thôn đều biết rõ). Từ đó, chúng tôi tham gia vào tập đoàn, các hộ gia đình nhận cây giống các loại về trồng trên đất tự khai phá được của gia đình mình, có đóng thuế đất quy ra thóc đầy đủ cho xã.

Ngày 29/6/1998, UBND TP Nha Trang phê duyệt Phương án triển khai thực hiện Nghị định 64CP giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình của UBND xã Phước Đồng nhằm cân đối diện tích đất công ích 5% của xã theo từng thôn và đã rút 2 ha đất thôn Phước Lộc đưa vào tổng thể 10.5ha đất công ích 5% của xã, sau đó giao phần đất còn lại 15,2645 ha cho bà con thôn Phước Lộc theo định mức nhân khẩu cho từng hộ gia đình trong thôn (Phương án triển khai thực hiện Nghị định 64CP giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình của UBND Xã Phước Đồng kèm theo). Ngày 15/6/2000, Chủ tịch UBND xã Phước Đồng tổ chức Hội đồng và trực tiếp chủ trì cuộc họp xét đất theo Nghị định số 64 CP cho các hộ dân thôn Phước Lộc. Theo đó, chúng tôi đã giao đất ở và sản xuất nông nghiệp có diện tích cụ thể ghi trong biên bản cuộc họp bình xét giao đất đó (“Biên bản họp xét cấp đất Nghị định số 64-CP Thôn Phước Lộc của UBND xã Phước Đồng” đính kèm). Như vậy theo luật định, đất bà con thôn Phước Lộc chúng tôi đang sử dụng hầu hết là hợp lệ, phải được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, đến nay đã 40 năm bà con trong thôn Phước Lộc vẫn chưa được cấp quyền sử dụng đất, là thể hiện trái với luật định. Khi chúng tôi nộp hồ sơ đăng ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì UBND xã phước Đồng không nhận hồ sơ mà trả lời bằng miệng không rõ ràng rằng: Đất này thuộc diện 5% của xã nên không được cấp quyền sử dụng đất.”

Một khu đất thôn Phước Lộc.

Phải đối thoại để công khai đất 5% của xã!

Nói đất các hộ dân đang sử dụng là đất 5% của xã, nên các hộ dân bức xúc mà không biết phải làm sao, bởi nó trái ngược hoàn toàn với hồ sơ chứng cứ hợp pháp trên đây.

Trong đơn của các hộ dân, viết: “Đất chúng tôi (93 hộ dân) thôn Phước Lộc không phải là đất công ích 5% của xã Phước Đồng, mà là đất hợp lệ được cấp quyền sử dụng theo quy định pháp luật. Như vậy, việc UBND xã Phước Đồng nói đất của bà con thôn phước Lộc là đất công ích 5% của xã là thể hiện sự bịa đặt, có thể là để nhằm bao biện, che đậy hành vi sai trái do việc đã lấy 10.5ha đất công ích 5% giao cho các dự án tư, nay không còn nữa nên muốn biến đất của bà con thôn Phước Lộc thành đất công ích 5%? Điều chưa rõ ràng này, khiến chúng tôi yêu cầu công khai đất 5% của xã cụ thể trên hồ sơ giấy tờ là như thế nào?

Và việc chính quyền xã và thành phố nói chúng tôi tự ý chiếm dụng đất công ích 5% của xã từ năm 1992 phân lô làm nhà trên đất nông nghiệp của mình là trái với bản chất của sự việc. Bởi vì năm 2000 UBND xã và thành phố công nhận Thôn Phước Lộc có 93 hộ dân và mấy chục căn nhà như danh sách cấp đất theo Nghị định số 64CP. Nhưng bây giờ UBND xã Phước Đồng lại nói thôn Phước Lộc chỉ có 53 hộ dân, các nhà còn lại là xây dựng trái phép nên được đánh số lên danh sách để sẽ tiến hành việc cưỡng chế đập phá.

Thêm nữa, 93 hộ dân trong thôn Phước Lộc đã khai phá đất hoang và sinh sống trên dưới 40 năm tại đây, các gia đình hiện đã có đến 3 thế hệ sinh ra và lớn lên trên khu đất này, khi con cháu trưởng thành thì buộc phải tách hộ, tách đất, làm nhà ở riêng, xây dựng cuộc sống mới trên đất tự khai phá đang sử dụng gia đình là điều dĩ nhiên nhà nước không cấm.

Qua trao đổi với phóng viên, được biết các hộ dân đang sinh sống tại thôn Phước Lộc cùng có chung nguyện vọng là mong muốn Thanh tra tỉnh Khánh Hòa tiến hành làm các nội dung cụ thể sau đây:

Kiểm tra lại tất cả các tài liệu qua từng thời kỳ, đặc biệt là vào điểm năm 1998-2000, xem lại quy hoạch đất công ích 5% của xã Phước Đồng tại các thôn hiện ở đâu? (Chú ý: Cần kiểm tra kết luận thông tin cho rằng phần đất công ích 5% của xã tại thôn Phước Lộc nằm giáp Đại lộ phía cổng 100 trứng đã được lãnh đạo xã Phước Đồng và TP Nha Trang giao cho các doanh nghiệp tư nhân hết rồi nên chính quyền mới ngụy biện rằng đất của thôn Phước Lộc là đất 5% của xã);

Tổ chức, chủ trì cuộc đối thoại giữa 93 hộ dân thôn Phước Lộc và chính quyền xã Phước Đồng và TP Nha Trang để làm rõ về đất 5% của xã, qua đó kết luận xem bên nào gây ra sai phạm. Nếu chính quyền xã Phước Đồng chứng minh được các hộ dân lấn đất công, xây nhà trái phép, các hộ dân sẵn sàng chịu trách nhiệm trước pháp luật. Nếu phía lãnh đạo xã Phước Đồng sai, thì thanh ra phải có kết luận, kiến nghị xử lý nghiêm minh với sai phạm đã gây ra làm thiệt thòi quyền lợi chính đáng và gây khổ sở bất an cho bà con dân thôn Phước Lộc trong thời gian dài vừa qua; đồng thời kiến nghị chính quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 93 hộ đang sinh sống.”