Nguyên nhân

Gia đình ông Dục cho biết, năm 2016 – 2017, có đàn lợn rừng thường xuyên vào nhà phá hoại hoa màu, tải sản của gia đình ông và hàng xóm. Gia đình ông Dục và hàng xóm thường xuyên sang nhà ông Diệp Văn Trọng, giáp ranh với nhà ông Dục, nhắc nhở việc nuôi lợn mà không chịu nhốt, dẫn đến thường xuyên sang nhà người khác phá hoại.

Từ ngày 19/11/2017 – 23/11/2017, đàn lợn rừng tiếp tục phá hoại tài sản của gia đình ông Dục, nên ông Dục gọi điện cho ông Trọng, đề nghị qua nhà để xem đàn lợn có phải của gia đình ông không. Ông Trọng khẳng định, đàn lợn đó là của gia đình mình và không thể đuổi về được, nên ủy quyền cho gia đình ông Dục đập chết số lợn rừng đó, để ông Trọng bán và anh em uống rượu, nhằm mục đích không để chúng phá hoại tài sản của ai, sự việc có sự chứng kiến của các ông Đặng Văn Phóng, Liêu Văn Thu và bà Trương Thị Huyền.

Đến ngày 30/1/2018, khi đàn lợn rừng chui vào chuồng gà của gia đình phá nhiều bao cám, ông Dục đánh chết 14 con, điện cho ông Trọng sang mang lợn về. Khoảng 12 giờ cùng ngày, ông Trọng đi xe ông tô sang chở lợn về nhà, 30 phút sau, Công an thị xã Đông Triều cùng với ông Trọng chở lợn quay lại, vứt vào chuồng gà của gia đình ông Dục, nơi xảy ra sự việc. Sau đó, ông Dục bị bắt tạm giam, ông Trọng nhân cơ hội yêu cầu bà Hoàng Thị Trúc (vợ ông Dục) phải đưa 60 triệu đồng; yêu cầu bà Trúc kí vào biên bản nhận là đưa 30 triệu đồng thôi, nếu gia đình cho người khác biết thì ông Dục sẽ bị ngồi tù, hoặc có thể đánh chết trong tù (có sự chứng kiến của các ông Diệp Văn Thái, Nguyễn Văn Trúc, Bế Văn Chè và bà Nguyễn Thị Huệ).

Khu chuồng trại nhà ông Nguyễn Văn Dục, nơi xảy ra sự việc đánh chết 14 con lợn rừng

Bị khởi tố và đưa ra xét xử

Theo cáo trạng của Viện KSND thị xã Đông Triều, gia đình ông Diệp Văn Trọng có chăn thả giống lợn rừng ở khu vực vườn của gia đình, được xây bằng bờ tường gạch cao từ 1,2 - 1,3m. Vào khoảng 10 giờ 30 ngày 3/1/2018, 14 con lợn rừng trọng lượng từ 8 – 53 kg của ông Trọng nhảy qua bờ tường, chạy lên khu vực đồi phía sau, rồi sang vườn nhà ông Nguyễn Văn Dục.

Phát hiện số lợn đang ăn cám gà, tức giận vì nhiều lần trước đó lợn nhà ông Trọng từng sang ăn cám của gà và làm hư hỏng một số hoa màu, ông Dục lấy 1 tuýp sắt đập chết số lợn, sau đó gọi điện thông báo cho ông Trọng sang lấy lợn về. Thấy ông Dục giết lợn của gia đình, ông Trọng báo công an.

Ngay sau đó, ngày 8/1/2018, Công an thị xã Đông Triều đã ra quyết định khởi tố vụ án, tạm giữ bị can đối với ông Nguyễn Văn Dục vì tội danh “Hủy hoại tài sản”. Qua quá trình xác minh của cơ quan điều tra, ông Trọng đã thừa nhận việc nhận của gia đình ông Dục tổng số tiền 60 triệu đồng.

Đến ngày 3/3/2018, tiếp tục có lợn vào chuồng gà nhà ông Dục ăn cám, lúc này ông Dục quây giữ được, mời chính quyền địa phương và ông Trọng xuống làm việc. Tại đây, ông Trọng mới cam kết không để đàn lợn đi gây thiệt hại cho hộ dân lân cận (báo Quảng Ninh đã đưa tin).

Tại phiên tòa xét xử ngày 16/8/2018, ông Nguyễn Văn Dục thừa nhận hành vi đánh chết 14 con lợn rừng của gia đình ông Trọng. Xâm phạm trực tiếp đến quyền sở hữu về tài sản của người khác, gây mất an ninh trật tự xã hội, lo lắng trong quần chúng Nhân dân.

Do vậy, HĐXX tuyên bố bị cáo Nguyễn Văn Dục phạm tội “Hủy hoại tài sản”, tuyên phạt mức án 15 tháng tù, buộc bị cáo phải thực hiện nghĩa vụ bồi thường thiệt hại về tài sản của vợ chồng Diệp Văn Trọng, Trần Thị Nhung tổng số tiền 44.400.000 đồng. Bên cạnh đó, tòa tuyên buộc ông Diệp Văn Trọng phải trả lại bà Hoàng Thị Trúc, vợ ông Dục, số tiền 60 triệu đồng.

Ngày 12/3/2020, TAND tỉnh Quảng Ninh mở phiên xét xử phúc thẩm, bác nội dung đơn kháng cáo của bị cáo Nguyễn Văn Dục và bị hại Diệp Văn Trọng, giữ nguyên bản án sơ thẩm. TAND tỉnh Quảng Ninh tuyên, bị cáo Nguyễn Văn Dục phạm tội “Hủy hoại tài sản”, xử phạt bị cáo Nguyễn Văn Dục 15 tháng tù, cho hưởng án treo. Thời hạn thử thách 30 tháng, thời gian thi hành án tính từ ngày 26/10/2019. Bị cáo Nguyễn Văn Dục phải bồi thường 39.960.000 đồng cho gia đình bị hại Diệp Văn Trọng. Bị hại Diệp Văn Trọng buộc trả lại số tiền 60 triệu đồng đã nhận của gia đình bị cáo Dục.

Phiên xét xử ngày 12/3/2020 tại TAND tỉnh Quảng Ninh

Hình sự hóa quan hệ dân sự

Sự việc có nhiều tài liệu, chứng cứ mà HĐXX TAND thị xã Đông Triều và TAND tỉnh Quảng Ninh chưa xem xét, dẫn đến dấu hiệu oan sai, hình sự hóa quan hệ dân sự, bởi lẽ:

Gia đình ông Diệp Văn Trọng không trông giữ được lợn, khiến đàn lợn sang phá hoại tài sản của các gia đình hàng xóm, trong đó có gia đình ông Dục. Cũng như việc đồng ý để ông Dục đập chết lợn nhà mình nếu sang phá hoại.

Biên bản xác định tình trạng thiệt hại và bàn giao tài sản lập lúc 14 giờ 10 phút ngày 3/1/2018, được lập tại nhà ông Diệp Văn Trọng, nhưng lại ghi lập tại nhà ông Nguyễn Văn Dục. Trong biên bản trên ghi kiểm tra là lợn rừng thương phẩm, xác định số lợn đã chết hết, có mùi hôi không còn giá trị sử dụng. Do vậy, thống nhất bàn giao toàn bộ số lợn cho gia đình ông Diệp Văn Trọng.

Biên bản xác định này thiếu khách quan, bởi lợn vừa mới chết tại chuồng gà, đương nhiên sẽ có mùi hôi của phân gà. Nhưng lại xác định không còn giá trị sử dụng là không đúng. Tiếp nữa là biên bản có chữ kí xác nhận của ông Vũ Văn Tiềm, cán bộ thú y xã. Thế nhưng, tại đơn xác nhận, ông Tiềm khẳng định: “Bản thân tôi bên chuyên môn đã đến hiện trường nhà ông Diệp Văn Trọng, xác định con giống lợn rừng, trong đó có 2, 3 con còn thở chưa chết hẳn, còn lại đã chết. Qua xác định, bản thân tôi khám trên thân thể lợn xác định, bị tác động của dụng cụ gây chấn thương, tổng số lợn đã cân là 370 kg…”. Trong hồ sơ vụ án, Cơ quan CSĐT hay Viện KSND thị xã Đông Triều cũng chưa làm rõ số lợn rừng, mà gia đình ông Diệp Văn Trọng nuôi, có đủ điều kiện nuôi theo đúng Thông tư số 47/2012/TT-BNNPTNT ngày 25/9/2012, của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, quy định về quản lí, khai thác từ tự nhiên và nuôi động vật rừng thông thường không?

Thậm chí, bà Trúc, vợ ông Dục tố cáo cán bộ điều tra Công an thị xã Đông Triều cung cấp tài liệu, chứng cứ sai sự thật, khi yêu cầu bà kí vào biên bản làm việc trống. Sau đó, tự ghi nội dung thỏa thuận bồi thường thiệt hại là 30 triệu đồng. Ông Trọng nhiều lần không thừa nhận sự việc trên, nhưng với những nhân chứng không thể chối cãi được, nên ông Trọng cũng phải thừa nhận đã nhận 60 triệu đồng từ bà Trúc, nhưng không chịu trả, dù đến nay TAND tỉnh Quảng Ninh đã tuyên án.

Từ những căn cứ nêu trên, Tạp chí Người cao tuổi đề nghị TAND Tối cao, TAND Cấp cao tại Hà Nội xem xét, kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm vụ án, tránh gây oan sai người vô tội.