Luật sư Nguyễn Văn Năm, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh

Phóng viên: Xin luật sư tóm tắt nội dung vụ án?

Luật sư Nguyễn Thanh Năm: Theo Cáo trạng ngày 22/7/2019: “Khoảng 14 giờ ngày 20/11/2017, Lý Thanh Sang (sinh năm 1980, ấp Chánh Hội, xã Tân Mỹ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) ngồi ghế đá trước nhà Phan Văn Đồ (sinh năm 1973, ngụ cùng ấp) nói chuyện với bà Châu Thị Nhộng (bà nội vợ của Đồ) và Trần Hữu Phước. Sang nhìn thấy Đồ chạy xe mô tô về trước nhà, loạng choạng nhưng không té ngã xe. Lúc này có anh Ngô Chí Tâm chở anh Lê Văn Trên đi xe mô tô chạy theo sau anh Đồ. Tâm dừng xe, kè đỡ anh Đồ đi qua đường vào nhà để anh Đồ ngồi ghế đá trước nhà, sau đó Tâm dẫn xe anh Đồ dựng trước sân nhà của anh Đồ, rồi cả Tâm và Trên ra về.

Đồ vào nhà đập phá, la, chửi rồi ra vị trí xe mô tô đang dựng làm rớt nón bảo hiểm. Đồ hỏi Sang: “Mày là thằng nào? Sao mày quăng nón bảo hiểm của tao?”. Lý Thanh Sang trả lời: “Mày quăng chứ tao không quăng nón bảo hiểm của mày”. Nên anh Đồ cầm nón định đánh Sang, Sang đứng dậy ôm Đồ và dùng tay phải giật nón bảo hiểm của Đồ trên tay của Đồ. Sang cầm nón bảo hiểm trên tay phải đánh liên tiếp 3 đến 4 cái theo hướng từ phải sang trái trúng vào vùng mặt, vùng đầu cổ Đồ. Riêng tay trái của Sang ôm cổ của anh Đồ rồi vật anh Đồ làm anh Đồ té ngã xấp xuống đám cỏ trước sân nhà cách ghế đá chừng 1,5m. Anh Đồ nằm bất tỉnh. Sau đó, Sang bỏ vào nhà và đi khỏi nơi xảy ra sự việc. Sau đó, Nguyễn Văn Chiến, và Nguyễn Văn Thái đỡ anh Đồ và đưa vào nhà. Khoảng 16 giờ gia đình đưa anh Đồ đi bệnh viện cấp cứu”.

Cơ quan điều tra huyện Đức Hòa tiến hành điều tra, trưng cầu giám định với kết quả tổn thương cơ thể tới 88%, kết luận điều tra và chuyển sang Viện KSND cùng cấp truy tố Lý Thanh Sang về tội “Cố ý gây thương tích”, rồi TAND huyện Đức Hòa xét xử sơ thẩm ngày 7/12/2018.

Ở lần xét xử sơ thẩm thứ nhất, căn cứ vào điểm d khoản 4 Điều 134; điểm b, s khoản 1 và khoản 2 Điều 51; khoản 1 Điều 54; Điều 38 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), Hội đồng xét xử TAND huyện Đức Hòa tuyên buộc Lý Thanh Sang phạm tội “Cố ý gây thương tích” với mức án phạt 5 (năm) năm tù, thời gian tù tính từ ngày bắt bị cáo thi hành án (bị cáo được khấu trừ thời hạn tạm giam từ ngày 19/3/2018 đến ngày 7/5/2018). Về tang vật chứng: Tịch thu tiêu hủy 1 nón bảo hiểm màu trắng, vành nón màu đen, bị bể, dây đeo màu đen, kích thước dài 25cm, rộng 22cm, cao 15cm.

Hội đồng xét xử phúc thẩm lần thứ nhất tuyên hủy bản án sơ thẩm và chỉ ra nhiều sai sót, yêu cầu điều tra, truy tố xét xử lại như: Chưa làm rõ được hành vi phạm tội, tư thế thực hiện hành vi, thực hiện đối chất để làm rõ sự mâu thuẫn giữa các lời khai,…

Sau quá trình điều tra, truy tố lại, phiên tòa sơ thẩm lần thứ hai xử phạt bị cáo 4 năm tù giam, buộc bồi thường thêm cho bị hại 157 triệu đồng. Trước đó bị hại đã được bồi thường 157,3 triệu đồng, và đã làm đơn bãi nại cho bị cáo và được Hội đồng xét xử sơ thẩm lần thứ nhất đánh giá là thỏa đáng. Tuy nhiên sau đó đại diện bị hại kháng cáo đòi tăng hình phạt và tăng mức bồi thường.

Phóng viên: Phiên xử phúc thẩm lần thứ hai của TAND tỉnh Long An diễn tiến ra sao, thưa luật sư ?

Luật sư Nguyễn Thanh Năm: Ngày 13/7/2020, TAND tỉnh Long An đưa vụ án trên ra xét xử; sau 4 ngày nghị án, ngày 17/7/2020, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt bị cáo 5 năm tù giam. Trong khi, tại phiên tòa phúc thẩm này, tôi và luật sư đồng nghiệp (Đặng Qúy Chuyên) đã phân tích và chứng minh nhiều sai sót, không khách quan của kết luận điều tra, cũng như nhiều tài liệu chứng cứ được đưa ra nhưng không được hồi đồng xét xử xem xét.

Thứ nhất, nghi vấn về các biên bản ghi lời khai của nhân chứng Trần Hữu Phước. Anh Trần Hữu Phước xác nhận là không đến Cơ quan CSĐT huyện Đức Hòa để lấy lời khai. Khi làm việc với tôi (Luật sư Nguyễn Thanh Năm) trong giai đoạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm ngày 4/5/2020, anh Trần Hữu Phước viết giấy xác nhận tại Tây Ninh: “Tôi chưa đến huyện lấy lời khai lần nào”. Anh Trần Hữu Phước cũng đồng ý để luật sư quay phim ghi lại lời nói của anh Phước. Hai tài liệu này đều được luật sư nộp cho Tòa án. Tuy nhiên, trong hồ sơ vụ án lại có 2 biên bản ghi lời khai tại Công an huyện Đức Hòa, do điều tra viê (ĐTV) Võ Văn Bổn lập và có chữ ký của anh Phước. Trong lần tiếp xúc với vợ của anh Phước tại Tây Ninh ngày 6/6/2020, vợ anh Phước xác nhận với với luật sư, chữ ký trong Biên bản ghi lời khai (BL 62; 352-353) là không phải chữ ký của chồng mình. Trong hồ sơ vụ án không có biên bản bàn giao giấy triệu tập người làm chứng. Tuy nhiên đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố tài phiên tòa và Hội đồng xét xử cho rằng, đề nghị của luật sư cần giám định lại chữ kỹ của các nhân chứng là không có cơ sở.

Thứ hai là về giám định pháp y: Kết quả giám định pháp y gây ra nhiều nghi ngờ. Với mức tổn thương 88% thì ai cũng hình dung bị hại bị thương tích rất nặng. Tuy nhiên, theo như bị cáo trình bày và các video clip mà bị cáo thu thập được, sau khi ra viên, bị hại đi lại bình thường, có thể đi xe máy, vứt cả bao rác lên xe rác; và khi ra Tòa, vợ của bị cáo luôn nói rằng, bị cáo sức khỏe không đảm bảo để có tham tham gia phiên tòa.

Kết luận giám định khẳng định bị hại bị tổn tương 88%. Sau khi các cơ quan tố tụng có văn bản yêu cầu giải thích thì liệt kê ra 7 thương tích nhưng các luật sư không tìm ra được các thương tích này theo danh mục của Thông tư 20/2014/TT-BYT.

Tại phiên Tòa, giám định viên không trả lời được các câu hỏi của luật sư Đặng Quý Chuyên để chứng minh giám định viên đã thực hiện đúng quy định của Luật Giám định pháp y, Thông tư 20/2014/TT-BYT mà chỉ khẳng định làm đúng theo quy định của pháp luật. Giám định viên không chứng minh được đã thực hiện đúng phương pháp tính tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể theo phương thức cộng lùi, nên luật sư cho rằng, nếu bị hại có thêm vài thương tích khác thì tổng tỷ lệ thương tích vượt quá 100%. Giám định viên Phan Hồng Trường không lý giải được tại sao có được những con số tỷ lệ phần trăm thương tích và cứ cho rằng cách tính của Trung tâm Pháp y là đúng.

Về mặt thủ tục giám định, theo khoản 1, Điều 33 Luật Giám định pháp y, Hồ sơ giám định pháp y chưa có và thiếu nhiều văn bản, cụ thể như: a) Biên bản giao, nhận hồ sơ, đối tượng trưng cầu, yêu cầu giám định; b) Văn bản ghi nhận quá trình thực hiện giám định; c) Bản ảnh giám định).

Thứ ba, về biên bản hiện trường: Theo bị cáo Sang, không có Kiểm sát viên tham gia. Về nội dung cố tình không ghi dấu vết xe té ngã của Đồ ở lề đường trong khi bị cáo có đề nghị nhiều lần cho các thành viên tham gia lập biên bản hiện trường.

Thứ tư, về thực nghiệm điều tra: Nội dung quyết định thực nghiệm điều tra không đúng theo yêu cầu của bản án phúc thẩm lần thứ nhất. Thay vì thực nghiệm để xác định vị trí Sang đánh vào người Đồ ở đâu? Tư thế đánh như thế nào? Thì Cơ quan CSĐT chỉ xác định vị trí khoảng cách từ bà Trần Thị Thúy và bà Châu Thị Nhộng đến vị trí của bị can là không đúng yêu cầu của cấp tòa phúc thẩm. Không triệu tập bị cáo tham gia thực nghiệm điều tra.

Thứ năm, việc đối chất cũng không được thực hiện đúng theo yêu cầu của bản án phúc thẩm ngày 7/12/2018 là cần đối chất để làm rõ mâu thuẫn lời khai giữa bị cáo Sang, Phước và Tâm về bị hại Đồ có té hay không té ngã khi Đồ vừa mới chạy xe về đến trước nhà. Cấp sơ thẩm chưa làm rõ việc nhân chứng Trần Thị Thu Hoài khai lúc đầu không thấy bị cáo đánh, sau thì chỉ thấy ôm vật nhau.

Thứ sáu, sự có mặt của người làm chứng: Những người làm chứng đều vắng mặt tại phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm trong khi việc buộc tội bị cáo dựa rất nhiều vào lời khai của các nhân chứng làm ảnh hưởng đến sự thật khách quan, tính chất quan trọng của vụ án, (Khoản 2, Điều 293 Bộ luật Tố tụng hình sự (TTHS). Trần Hữu Phước đã thừa nhận chỉ duy nhất một lần có giấy triệu tập mời dự phiên tòa cách đây hơn 1 năm, nhưng vì ở xa (Tây Ninh) nên không tham gia.

Thứ bảy, Biên bản phiên tòa mâu thuẫn với lời khai và quan điểm của bị cáo. Tại phiên tòa hầu như bị cáo đều khai nhận hết hành vi của mình là sai và chấp nhận tất cả từ bản cáo trạng cho đến các lời thẩm vấn của chủ tọa phiên tòa. Trong khi đó, bị cáo kháng cáo ngay sau khi phiên tòa sơ thẩm lần hai kết thúc. Biên bản không được thông qua cho bị cáo xem (vi phạm Điều 258 Bộ luật TTHS năm 2015).

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn luật sư .