Các công trình sai phép của Công ty Việt Trung 1 thuộc diện phải tháo dỡ nhưng vẫn được dung dưỡng để tồn tại. Ảnh chụp ngày 2/7/2020.

Ngày 17/2, ông Trần Đình Khoa, Bí thư Thành ủy Vũng Tàu dẫn đầu đoàn Thường trực Thành ủy và Thường trực UBND TP Vũng Tàu kiểm tra, xử lý hành vi xây dựng không phép của Công ty TNHH Việt Trung 1, tại địa chỉ số 222 đường Lưu Chí Hiếu, phường 10, TP Vũng Tàu mà Báo Người cao tuổi số 26 (2595) ngày 5/2/2020 và Báo Ngày mới online ngày 31/1/2020 đăng bài phản ánh về hàng chục căn nhà trái phép ngang nhiên tồn tại thách thức chính quyền và pháp luật.

Tuy nhiên, đã gần nửa năm trôi qua, một nửa công trình trái phép trên vẫn sừng sững tồn tại và có dấu hiệu của sự bao che bảo kê để được tồn tại thể hiện qua các động thái của UBND TP Vũng Tàu. Ghi nhận thực tế tại công trình cho thấy những băn khoăn và hoài nghi của dư luận về việc có những người đứng phía sau bao che bảo kê cho công trình vi phạm này là có căn cứ

Không phải 8 mà 14 căn nhà gỗ kiên cố

Theo Báo cáo số 239/BC/UBND ngày 18/10/2019 của UBND phường 10, TP Vũng Tàu và Báo cáo số 2680/BC/QLĐT, ngày 31/10/2019 của Phòng Quản lý đô thị (QLĐT) TP Vũng Tàu đề xuất Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu ban hành quyết định xử phạt hành chính, thì công trình trái phép này có 8 căn nhà gỗ, đều có kết cấu: Móng BTCT, đá bó nền, khung cột gỗ, xà gồ gỗ, vì kéo gỗ, mái lợp ngói, diện tích nhỏ nhất là 24,9 m2, lớn nhất là 552 m2.

Theo Phòng QLĐT TP Vũng Tàu, vị trí khu đất thuộc quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 khu tái định cư Chí Linh (khu 58,8ha), phường 10, TP Vũng Tàu, được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 9156/QĐ/UBND ngày 23/10/2001. Ngoài ra, thửa đất thuộc khu vực đã có Quyết định số 7399/QĐ/UBND ngày 8/10/2004 của UBND tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu về việc thu hồi 573.131,2m2 đất tại khu Chí Linh và giao toàn bộ diện tích đất công cho Công ty Quản lý khai thác quỹ đất tỉnh để thực hiện việc thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng, trực tiếp quản lý quỹ đất đã thu hồi và lập dự án đầu tư xây dựng khu tái định cư TP Vũng Tàu. Như vậy mọi công trình xây trái phép trên đây đều vi phạm và buộc phải tháo dỡ theo quy định.

Từ đề xuất trên, ngày 14/11/2019 UBND TP Vũng Tàu ban hành Quyết định xử phạt hành chính số 365/QĐ/XPVPHC đối với Công ty TNHH Việt Trung 1, người đại diện theo pháp luật là ông Trần Thanh Tịnh. Theo đó Công ty bị xử phạt 40 triệu đồng, nhưng “bất thường” là quyết định cho phép Công ty đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng đối với các công trình vi phạm trong thời hạn 60 ngày.

Tất nhiên sau đó Công ty không thể có giấy phép xây dựng, nên ngày 17/2/2020, TP Vũng Tàu đã ban hành quyết định cưỡng chế tháo dỡ, ra hạn sau 15 ngày nếu công ty không tự tháo dỡ, sẽ cưỡng chế. Cũng trong ngày 17/2/2020, ông Trần Đình Khoa, Bí thư Thành ủy Vũng Tàu, dẫn đầu đoàn công tác đi kiểm tra thực tế công trình trái phép này. Tại đây ông Khoa yêu cầu xử lý nghiêm các công trình vi phạm và tổ chức kiểm điểm, xử lý kỷ luật tập thể, cá nhân nếu có vi phạm.

Tiếp đó ngày 8/3/2020, Công ty có đơn xin lùi thời hạn tự tháo dỡ với lý do dịch COVID-19 nên khó tìm được nhân công tháo nhà gỗ và có cam kết tự nguyện tháo dỡ một phần công trình vi phạm. Tuy nhiên ngày 10/3/2020, Thành ủy Vũng Tàu lại có văn bản đồng ý việc xin dời thời gian tháo dỡ công trình xây dựng không phép của công ty. Thành ủy giao UBND TP Vũng Tàu chỉ đạo cơ quan chuyên môn, UBND phường 10 theo dõi, giám sát việc xử lý, đảm bảo thực hiện đúng thời gian, pháp luật và thường xuyên báo cáo tiến độ và kết quả xử lý về Thường trực Thành ủy. Bản thân ông Trần Đình Khoa cũng phát biểu trên báo chí rằng ngày 1/7 là thời hạn chót để doanh nghiệp tự nguyên tháo dỡ, nếu qua mốc thời gian này thì sẽ xử lý nghiêm theo quy định.

Văn bản và quyết tâm của người đứng đầu TP Vũng Tàu là như vậy, nhưng thực tế thì đến nay một nửa công trình trái phép đồ sộ này vẫn ngang nhiên tồn tại. Không chỉ thế theo tài liệu mới nhất còn thể hiện quá trình kiểm tra lập biên bản xử lý của cơ quan chức năng phường 10 và TP Vũng Tàu còn thể hiện sự thiếu sót nghiệm trọng trong thống kê khi toàn bộ công trình là 14 căn nhà gỗ,nhưng trong các báo cáo giai đoạn trước (thậm chí trong quyết định xử phạt hành chính) chỉ thể hiện 8 căn nhà gỗ xây trái phép.

Dẫn chứng rõ nhất là theo Báo cáo số 5042 ngày 14/7/2010 do của UBND TP Vũng Tàu do Phó Chủ tịch Vũ Hồng Thuấn ký gửi UBND tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu thể hiện: Đến ngày 1/7/2020, Công ty Việt Trung 1 đã tự tháo dỡ được 8 công trình vi phạm nằm trong lộ giới mở đường, còn lại 6 hạng mục công trình chưa tháo dỡ. Phần mô tả hiện trạng công trình báo cáo 5042 cũng nêu rõ: “Theo Báo cáo số 177 ngày 17/2/2020 của UBND phường 10 thì trên khi đất có các công trình được xây dựng từ trước năm 2008 gồm: 4 căn nhà gỗ mái ngói diện tích 250m2, 1 sân bóng đá mini 2000m2. Thực tế đến nay công ty đã di dời các căn nhà gỗ này để ban giao cho thành phố làm tuyến đường vào UBND phường 10 và Công ty xây dựng mới 14 hạng mục công trình (8 đã tháo dỡ). Như vậy trên đất hiện còn 6 hạng mục công trình với tổng diện tích khoảng 1.491,6m2”.

Báo cáo số 5042 ngày 14/7/2010 -Trang 1

Báo cáo số 5042 ngày 14/7/2010 -Trang 2

Báo cáo số 5042 ngày 14/7/2010 -Trang 3

Báo cáo số 5042 ngày 14/7/2010 do của UBND TP Vũng Tàu do Phó Chủ tịch Vũ Hồng Thuấn ký gửi UBND tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu thể hiện: Đến ngày 1/7/2020 Công ty Việt Trung 1 đã tự tháo dỡ được 8 công trình vi phạm nằm trong lộ giới mở đường, còn lại 6 hạng mục công trình chưa tháo dỡ.

Dấu hiệu bao che, “bảo kê”

Mới đây một số hộ dân tại hẻm 216 đường 3 Tháng 2, phường 10, gồm các ông, bà: Đỗ Việt Cường, Ma Thị Dương, Nguyễn Kim Định, Đỗ Trường Giang, Đậu Văn Hùng, Nguyễn Hồng Sơn, trước đây từng bị thu hồi đất để làm khu tái định cư Chí Linh, lần thứ hai có đơn tố cáo gửi người đứng đầu Tỉnh ủy, Uỷ ban kiểm tra Tỉnh ủy, Ban Nội chính và Ban Tổ chức Tỉnh ủy và UBND tỉnh, phản ánh những khuất tất liên quan đến việc xử lý công trình sai phạm “khủng” trên.

Theo đơn của các hộ dân, họ rất bức xúc và tố cáo những người có trách nhiệm chính trong vụ việc là cán bộ phường 10 và UBND TP Vũng Tàu. Trong quyết định phân công trách nhiệm các thành viên ủy ban nhiệm kỳ 2016-2021 ngày 29/8/2016 của UBND TP Vũng Tàu, ông Hoàng Vũ Thảnh (Phó Chủ tịch) có nhiệm vụ chỉ đạo, đảm bảo trật tự xây dựng, xử phạt hành chính các lĩnh vực được phân công và chỉ đạo hoạt động của các cơ quan chuyên môn trong đó có đội trật tự đô thị TP Vũng Tàu. Đến giữa năm 2018 thì ông Thảnh mới có quyết định phân công phụ trách lĩnh vực khác thay vào đó là ông Vũ Hồng Thuấn. Tuy nhiên tại thời điểm Công ty Việt Trung 1 xây dựng phần lớn trong tổng số 14 căn nhà trái phép là năm 2016-2017 thì ông Thảnh đang phụ trách lĩnh vực nhưng không xử lý mà làm ngơ cho sai phạm.

Để “hợp thức hóa” cho việc không chỉ rõ trách nhiệm của người có trách nhiệm, trong các báo cáo của cơ quan có thẩm quyền xác định khá chung chung về khoảng thời gian Công ty Việt Trung 1 xây trái phép hầu hết công trình. Phần hiện trạng công trình trong báo cáo số 5042 ngày 14/7/2010 của UBND TP Vũng Tàu dẫn lại báo cáo số 177.BC-UBND ngày 17/2/2020 của UBND Phường 10 thể hiện, trên khu đất có cách công trình xây dựng từ trước năm 2008 gồm: 4 căn nhà gỗ diện tích 250m2, 1 sân bóng đá mini 2000m2. Hiện nay Công ty đã di dời các căn nhà gỗ này để bàn giao đất xây dựng đường vào trụ sở UBND phường 10. Sau đó Công ty có xây dựng 14 hạng mục công trình (đã tháo dỡ 8), trên đất chỉ còn 6 hạng mục công trình với diện tích khoảng 1.491m2. Các báo cáo không hề nói rõ 14 hạng mục công trình trên xây trái phép vào thời điểm nào mà chỉ liệt kê thời gian cơ quan UBND phường 10 phát hiện vào xử lý là tháng 6/2019.

Ngày 6/7/2020, ông Đặng Công Hậu, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, cựu Thường vụ Đặc khu ủy Giám đốc Công an Đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo, cựu Phó Chủ tịch UBND Đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo, đã viết thư tay gửi các cơ quan báo chí phản ánh búc xúc này. Thư viết: “Đáng nói là công trình này nằm đối diện ngay đường vào trụ sở UBND, Công an phường 10 và đã xây trong một thời gian khá dài thách thức chính quyền và dư luận từ những năm 2016-2017, nay tháng 7/2020, họ vẫn tồn tại khó hiểu có dấu hiệu báo che bảo kê. Hiện có đơn tố cáo của những hộ dân tại hẻm 216 đường 3 Tháng 2, phường 10 tới những chủ hộ có hiện tượng vi phạm nói trên đã được gửi đến các cơ quan chức năng nhưng chưa được trả lời”.

Thư viết tiếp: “Ông Hoàng Vũ Thảnh, Phó Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu cho biết: Qúa trình tôi đi kiểm tra thực tế của các cơ quan chức năng thành phố vào chiều 17/6/2020 cho thấy công ty Việt Trung 1 đã tự giác tháo dỡ 7/8 công trình vi phạm. Thực tế không đúng làm sai lệch công trình nhằm bảo vệ công ty đối phó với dư luận. Có thể là loại cán bộ bảo kê cho sai phạm, cần kiểm tra sớm đưa ra khỏi hệ thống chính trị làm trong sạch đội ngũ cán bộ góp phần xây dựng Vũng Tàu thành một thành phố văn minh, hiện đại”.

Các công trình sai phép . Ảnh chụp ngày 7/7/2020

Các công trình sai phép . Ảnh chụp ngày 7/7/2020

Các công trình sai phép của Công ty Việt Trung 1 thuộc diện phải tháo dỡ nhưng vẫn được dung dưỡng để tồn tại. Ảnh chụp ngày 7/7/2020.

Điều bất thường này cũng thể hiện qua kết quả xử lý cán bộ liên quan đến sai phạm này, dư luận không khỏi hoài nghi bởi đến nay chì có một vài cán bộ cấp phường bị xử lý bằng các hình thức nhẹ, còn cấp TP thì chưa ai phải chịu trách nhiệm dù thẩm quyền công vụ đã được quy định rõ.

Cụ thể, ngày 13/5/2020, UBND TP Vũng Tàu ra quyết định xử lý kỷ luật đối với ông Nguyễn Trung Nghiệp, Phó Chủ tịch UBND phường 10 phụ trách xây dựng, đất đai bằng hình thức khiển trách, chuyển mảng phụ trách vì thiếu kiểm tra, giám sát địa bàn để xảy ra vi phạm. Cạnh đó 4 cán bộ đô thị phường 10 đã bị buộc thôi việc, một cán bộ khác xin nghỉ. Ông Nguyễn Văn Tài, Chủ tịch phường 10 và một số cán bộ phòng QLĐT và Đội TTĐT thì chỉ bị nhắc nhở, phê bình nghiêm khắc.

“Né” trách nhiệm bằng cách xin ý kiến cấp tỉnh

Trở lại báo cáo mới nhất 5042 của UBND TP Vũng Tàu ngày 14/7/2010, do Phó Chủ tịch Vũ Hồng Thuấn ký. Báo cáo này có nội dung: Hiện Công ty Việt Trung 1 có đơn kiến nghị xin được tồn tại 6 hạng mục công trình còn lại nhằm giảm thiểu thiệt hại trong khi chờ điều chỉnh quy hoạch. Tuy nhiên qua rà soát hồ sơ UBND TP nhận thấy lô đất mà Công ty có quyền sử dụng không thể cấp giấy phép xây dựng có thời hạn vì đã nằm trong khu quy hoạch Chí Linh đã được UBND tỉnh thu hồi tại Quyết định 7399/QĐ-UBND ngày 8/10/2004. Thực tế hiện nay UBND tỉnh mới đồng ý cho UBND TP Vũng Tàu triển khai đầu tư khu tái định cư 10ha, còn lại hơn 40ha UBND tỉnh đã đồng ý điều chỉnh quy hoạch thành khu dân cư hiện hữu cải tạo, chỉnh trang (có bố trí nhà ở tài định cư).

Mặc dù hiện nay UBND tỉnh đã đồng ý cho điều chỉnh quy hoạch khu vực này (trong đó có đất của Công ty Việt Trung 1) thành đất hỗn hợp cải tạo chỉnh trang nhưng chưa điều chỉnh lại quyết định thu hồi đất ban hành năm 2004. Đây là bất cập trong công tác quản lý làm hạn chế quyền sử dụng đất trong khu này.

Từ đó báo cáo kiến nghị 3 nội dung. Thứ nhất, đối với việc xử lý vi phạm của Công ty Việt Trung 1 thì kính đề nghị UBND tỉnh xem xét giải quyết. Theo đó Công ty đã tháo dỡ 8 công trình nằm trong lộ giới đường, 6 công trình còn lại (1 nằm trong lộ giới, khoảng 35m2) nằm trong quy hoạch khác nhưng vướng Quyết định thu hồi đất số 7399 của UBND tỉnh nên thành phố không thể cấp giấy phép xây dựng có thời hạn được và thẩm quyền thuộc UBND tỉnh. Thứ hai, đối với Quyết định 7399/QĐ-UBND ngày 8/10/2004 của UBND tỉnh về thu hồi 573.131m2 đất tại khu Chí Linh, kính đề nghị UBND tỉnh xem xét giao cho cho Sở TN&MT rà soát để điều chỉnh hoặc hủy bỏ quy hoạch để tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp sử dụng đất hợp pháp. Thứ ba, báo cáo cũng thể hiện quan điểm xử lý vi phạm của UBND TP Vũng Tàu là xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về trật tự xây dựng, đất đai trên địa bàn...

Với văn bản này vấn đề thứ nhất liên quan đến sai phạm của Công ty Việt Trung 1 vẫn thể nhiện dấu hiệu được chính quyền dung túng, thỏa hiệp. UBND TP đã xác định rõ có 14 hạng mục công trình trái phép, 8 đã tháo dỡ, còn 6 công trình với tổng diện tích khoảng 1.491,6m2 chưa được tháo dỡ và không thể cấp giấy phép xây dựng có thời hạn. Tuy nhiên thay vì kiên quyết yêu cầu tháo dỡ thì cơ quan này lại đề xuất cấp trên xem xét mong muốn của người vi phạm là cho tồn tại bằng việc “đón gió” có điều chỉnh quy hoạch.

Cho dù thời gian tới quy hoạch có thể sẽ được điều chỉnh nhưng nhưng sòng phẳng mà nói thì hiện nay toàn bộ khu đất vẫn nằm trong quy hoạch, không ai được phép xây dựng công trình nào dù là tạm bợ, nói gì đến việc xây trái phép đã xảy ra trước đó. Người dân bình thường chỉ cần đổ một xe cát, một xe gạch tại đây để xây dựng là có chính quyền đến ngăn chặn ngay lập tức. Đằng này Công ty Việt Trung 1 xây dựng “lụi” 14 căn nhà gỗ trong một thời gian dài mà không có ai kiểm tra, xử lý, đến khi phát hiện bị xử phạt buộc tháo dỡ thì nay lại được “xem xét” để… tồn tại 1 phần ?!

Chỉ khi UBND tỉnh có quyết định điều chỉnh quy hoạch rõ ràng, cụ thể thì UBND TP Vũng Tàu mới có thể đề xuất, kiến nghị những vấn đề thuộc phạm vi, thẩm quyền của mình quản lý. Thiết nghĩ các cơ quan Trung ương, Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các cơ quan chuyên môn của tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu cần nghiêm túc soi xét, thanh tra, xử lý nghiêm các cán bộ có dấu hiệu bao che, “bảo kê” công trình vi phạm khủng đã tồn tại dai dẳng tại đây nhiều năm nay.

Thư tay đề ngày 6/7/2020, của ông Đặng Công Hậu (4 Nam)- Trang 1

Cựu Phó Chủ tịch UBND Đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo yêu cầu xử lý nghiêm

Mới đây nhất ngày 23/7/2020, ông Đặng Công Hậu cũng có đơn kiến nghị gửi UBND tỉnh, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, Bí thư Tỉnh ủy Bà Rịa- Vũng Tàu liên quan đến Báo cáo số 5042 ngày 14/7/2020. Đơn cho rằng những lý do báo cáo đưa ra để mong muốn cho tồn tại 6 công trình sai phép là ngụy biện, bao che cho Công ty Việt Trung 1. Tuy Công ty này đã tháo dỡ 8 công trình nhưng thực chất đó là các công trình xây dựng trên diện tích rất nhỏ so với tổng diện tích xây sai phép (348m2/1876m2, báo cáo số 5042 cũng ghi 6 hạng mục còn lại có tổng diện tích 1.491,6m2). Số công trình còn lại là những căn nhà kiên cố hoàn thiện trên 200m2/1 công trình, chúng được xây trái phép và đã có quyết định xử phạt hành chính buộc tháo dỡ nên không có lý do gì để tồn tại nữa. Việc TP Vũng Tàu đẩy lên tỉnh xin cho phép tồn tại vì cho rằng công trình trên 500m2 thuộc thẩm quyền cho phép của cấp tỉnh chỉ là một “xảo thuật” kéo dài, vì từng hạng mục công trình đều dưới 500m2, đã thuộc diện không thể cấp phép xây dựng thì UBND tỉnh cũng không thể cho phép.

Đơn viết: “Cách hành xử “chập chờn” thiếu kiên quyết của lãnh đạo Thành ủy và Ủy ban TP Vũng Tàu trong xử lý vi phạm này cho thấy tố cáo của người dân có cơ sở tin cậy. Vụ việc cũng là điển hình của vi phạm trong xây dựng và sử dụng đất đai ở TP Vũng Tàu, điển hình cho dấu hiệu có sự bao che, dấu hiệu có thể có lợi ích nhóm. Những người có trách nhiệm trong quản lý đất đai ở khu vực này và những hành vi bao che trong vụ việc trên ở UBND TP Vũng Tàu cần phải được làm rõ để xử lý. Tôi đề nghị các đồng chí lãnh đạo UBND tỉnh, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy cho thanh tra kiểm tra làm rõ xử lý trách nhiệm đến nơi đến chốn. Phải cưỡng chế tháo dỡ ngay toàn bộ công trình vi phạm, không chần chừ. Tôi tin tưởng các đồng chí sẽ làm nghiêm trong vụ này để góp phần làm trong sạch cán bộ Đảng”.