Nội dung vụ án

Ông Nhất là bị can trong vụ án "cố ý gây thương tích" cho ông Nguyễn Quốc Oai, ngụ tại tổ 1B ấp Đồng, phường Phước Tân, TP Biên Hòa (Quyết định khởi tố vụ án số 540/QĐ ngày 23/5/2012).

Nội dung vụ việc như sau: Nhà của ông Nhất và nhà của ông Oai ở cạnh nhau, thường xuyên xảy ra mâu thuẫn trong sinh hoạt hằng ngày. Khoảng 11 giờ 30 ngày 15/3/2012, ông Oai gây sự với bà Nguyễn Thị An (vợ ông Nhất). Đỉnh điểm của sự việc là ông Oai sang nhà ông Nhất túm tóc bà An đánh đập. Nghe tiếng vợ và mọi người hô hoán, thấy ông Oai đang đang đánh vợ mình, ông Nhất chạy ra và cầm cây chéo giàn giáo dài khoảng 1,5m đánh 1 cái vào đầu của ông Oai. Sau đó bà An và người nhà đưa ông Oai đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Thống Nhất.

Theo Giấy chứng nhận thương tích số 162/03/12CN của Bệnh viện, ông Oai bị chấn thương đầu, nứt sọ thái dương phải. Kết luận của Trung tâm Pháp y tỉnh Đồng Nai (không số, ngày, tháng, năm) tỉ lệ thương tật của ông Oai là 25%. Diễn biến hành vi phạm tội của ông Nhất đã trình bày là phù hợp với các tình tiết khách quan của Bản kết luận điều tra vụ án hình sự đề nghị truy tố số 541/KLĐT-HS, ngày 15/10/2019 của Cơ quan CSĐT Công an TP Biên Hòa và tại các bút lục điều tra vụ án.

Dấu hiệu áp dụng điều luật không phù hợp!

Thời điểm ông Nhất thực hiện hành vi phạm tội là ngày 15/3/2012; áp dụng pháp luật Bộ luật Hình sự năm 1999, năm 2009; Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003.

Theo nội dung vụ án, tỉ lệ thương tật ông Nhất gây cho ông Oai là 25%; cơ sở tình tiết, hành vi khách quan khi phạm tội khi xảy ra như đã nêu trên. Trong trường hợp này, ông Nhất thực hiện hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh, do hành vi trái pháp luật của nạn nhân đối với bà An (vợ của ông Nhất).

Hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của ông Oai là sang nhà ông Nhất thực hiện hành vi túm tóc đánh đập vợ ông Nhất. Như vậy, khi ông Nhất thực hiện hành vi phạm tội gây thương tích cho ông Oai với tỉ lệ thương tật 25%, chỉ phù hợp với tình tiết khách quan được quy định tại Khoản 1, Điều 105 Bộ luật Hình sự năm 1999, năm 2009. Hành vi phạm tội của ông Nhất không phù hợp, không thỏa đáng với đề nghị truy tố tại Bản kết luận điều tra vụ án hình sự số 541/KLĐT-HS, ngày 15/10/2019 của Cơ quan CSĐT Công an TP Biên Hòa đề nghị truy tố ông Nhất tội “cố ý gây thương tích”, theo Khoản 2, Điều 104 Bộ luật Hình sự năm 1999, năm 2009 (nay là Khoản 2, Điều 134 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017).

Căn cứ Khoản 1, Điều 105 Bộ luật Hình sự năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009, tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh quy định: “Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỉ lệ thương tật từ 31% đến 60% trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với người đó hoặc đối với người thân thích của người đó, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 2 năm”.

Căn cứ tài liệu về bồi thường dân sự; người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả số tiền theo yêu cầu của bị hại là: 32 triệu đồng. Sau khi bị hại nhận đủ số tiền, ông Oai không yêu cầu được bồi thường gì thêm và đồng thời vào ngày 17/7/2012, ông Oai cũng đã làm “Đơn xin bãi nại” trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội theo quy định.

Căn cứ Nghị quyết số 02/2003/NQ-HĐTP, ngày 17/4/2003 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của bộ luật hình sự;

Căn cứ Nghị quyết số 01/2006/NQ-HĐTP, ngày 12/5/2006 Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự;

Căn cứ khoản 1, Điều 105 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003. Khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của người bị hại (1). Những vụ án về các tội phạm được quy định tại Khoản 1 các Điều 104, 105, 106, 108, 109, 111, 113, 121, 122, 131 và 171 của Bộ luật Hình sự chỉ được khởi tố khi có yêu cầu của người bị hại hoặc của người đại diện hợp pháp của người bị hại là người chưa thành niên, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất”.

Căn cứ Thông tư liên tịch số 05/2005/TTLT-VKSTC-BCA-BQP, ngày 7/9/2005 về quan hệ phối hợp giữa Cơ quan Điều tra và Viện Kiểm sát trong việc thực hiện một số quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003; “(7) Về việc khởi tố và kiểm sát khởi tố vụ án hình sự (các Điều 104, 105 và 109). (7.1) Về việc thực hiện thẩm quyền khởi tố và kiểm sát khởi tố vụ án hình sự quy định tại các Điều 104 và 105 của Bộ luật Tố tụng hình sự và (7.2). Những vụ án về các tội phạm quy định tại Khoản 1 các Điều 104, 105, 106, 108, 109, 111, 113, 121, 122, 131 và 171 của Bộ luật Hình sự chỉ được ra quyết định khởi tố vụ án khi đã có yêu cầu của người bị hại hoặc của người đại diện hợp pháp của người bị hại là người chưa thành niên, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất”:

Căn cứ Điều 152 Luật Ban hành Văn bản quy phạm pháp luật năm 2015, hiệu lực trở về trước của văn bản quy phạm pháp luật.

Bản kết luận điều tra vụ án hình sự đề nghị truy tố số 541/KLĐT-HS, ngày 15/10/2019 của Cơ quan CSĐT Công an TP Biên Hòa.

Từ những căn cứ trên, cho thấy: Trong quá trình điều tra, khi xuất hiện lí do khách quan theo quy định như: Tỉ lệ thương tật là 25% trong vụ án này, trong khi đó điều kiện truy tố theo Khoản 1 Điều 105 Bộ luật Hình sự năm 1999, năm 2009 là tỉ lệ thương tật từ 31% đến 60%; người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả theo yêu cầu của bị hại; bị hại đã làm “Đơn xin bãi nại” trách nhiệm hình sự đối với bị can, Cơ quan CSĐT cần xem xét ban hành Quyết định đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án hình sự. Tuy nhiên, trong vụ án của ông Nhất, thay vì ban hành Quyết định đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án hình sự, Cơ quan CSĐT Công an TP Biên Hòa lại ban hành quyết định truy nã, là có dấu hiệu áp dụng điều luật không phù hợp đối với hành vi của ông Nhất.

Đến ngày 20/8/2019, khi đi làm ăn xa về, ông Nhất mới biết sự việc của mình bị Cơ quan CSĐT Công an TP Biên Hòa ra Quyết định truy nã, nên đã đến trình diện tại Công an TP Biên Hòa. (Còn nữa)