“Xúi” dân vi phạm, để có cái mà… xử!?

Trận bão cuối năm 2017, ở TP Tuy Hòa, nhà cửa hư hỏng rất nhiều, chính quyền động viên dân khắc phục hậu quả, ổn định cuộc sống. Ba căn nhà trên 600m2 đất tại đường Hùng Vương (thửa số 84, tờ bản đồ số 48 phường Phú Đông) bị hư hỏng nặng, một căn đổ sập. Nhân dựng lại nhà, bà Đoàn Thị Thùy Nhanh có đơn xin cấp phép xây dựng hàng rào. Ông Nguyễn Tấn Khoái, cán bộ địa chính phường nhận đơn nói với bà: “Làm hàng rào không cần giấy phép, nhưng có trình báo là tốt rồi…”. Ngày 3/8/2018, ông Khoái và Khu phố trưởng đến, vẽ sơ đồ, cắm mốc cho bà Nhanh xây dựng hàng rào, có biên bản và chữ kí nhân chứng. Nhưng 3 tháng sau, khi bà Nhanh làm xong tường rào, ngày 5/11/2018, ông Khoái đưa cán bộ quản lí trật tự đô thị đến lập biên bản vi phạm hành chính: “Vì có hành vi… xây dựng công trình không có giấy phép… Đã xây dựng xong tường rào… Trong thời hạn 5 ngày, người vi phạm có quyền gửi văn bản hoặc trực tiếp giải trình UBND TP Tuy Hòa…”.

Nhưng mới có 3 ngày, ngày 9/11/2018, UBND TP Tuy Hòa ra Quyết định số 68/QĐ-XPVPHC, xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng đối với bà Đoàn Thị Thùy Nhanh, hình thức: “Phạt tiền 15 triệu đồng… Trong thời hạn 60 ngày, bà Nhanh phải xin được giấy phép xây dựng, nếu không phải khôi phục lại tình trạng ban đầu… Bà Nhanh có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện Quyết định này”.

Các văn bản “tiền hậu bất nhất” của chính quyền địa phương

Sau khi nộp phạt, ngày 20/11/2018, bà Nhanh gửi đơn xin cấp giấy phép, theo hướng dẫn tại Quyết định số 68, thì ngay ngày hôm sau (21/11/2018), UBND TP Tuy Hòa trả đơn với lí do: Tường rào đã xây xong, không có căn cứ để cấp giấy phép xây dựng. Ngày 17/1/2019, UBND TP Tuy Hòa có Quyết định số 189, buộc tháo dỡ công trình vì đã quá hạn 60 ngày, mà không xuất trình được giấy phép. Bà Nhanh khiếu nại Quyết định số 68, thì 70 ngày sau, ngày 27/3/2019, UBND TP Tuy Hòa mới có Thông báo: đơn đủ điều kiện thụ lí, thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND TP Tuy Hòa. Cùng ngày, UBND TP thành lập tổ xác minh nội dung khiếu nại, nhưng tổ này chưa kịp làm việc, thì ngay 28/7/2019, UBND TP Tuy Hòa có Quyết định số 1143/QĐ-UBND, thi hành Quyết định cưỡng chế số 68.

Như vậy, dân có ý thức, nhưng bị UBND phường Phú Đông và UBND TP Tuy Hòa “tiền hậu bất nhất” và ngâm hồ sơ, hết hạn mới giải quyết. Bảo là không cần giấy phép, rồi vẽ sơ đồ cắm mốc cho dân làm, xong lại lập Biên bản xử phạt, với lí do “không có giấy phép…” để cưỡng chế, phá hàng rào, phá luôn căn nhà mới sửa chữa lại do bão đổ. Làm việc kiểu đó thì dân làm sao tránh?

Tại đất có giá hay tại quan… mê đất?

Nhà, đất của bà Nhanh tại bùng binh Hùng Vương - Võ Thị Sáu, có ông Phạm Ngọc Thắng, Chủ tịch UBND phường Phú Đông, mà Báo Người cao tuổi số ra ngày 27/12/2019, trong bài “Thấy gì qua hai bản án hành chính ở Phú Yên”, cho rằng ông Thắng không biết làm tính trừ. Bà Trình Thị Tâm có 700m2 đất mặt tiền đường Hùng Vương, bị ông Thắng vu cáo chiếm thửa 5.000m2 đất của Nhà nước. Trước khi mở đường Hùng Vương, đất của bà Tâm bị đất của 7 người: bà Trang, ông Đạt, ông Lực, bà Niên, bà Hà, ông Lượng, ông Hớn vây bọc. Đất của 8 hộ cộng lại chưa đến 4.000m2. Nếu thửa 5.000m2 bị bà Tâm chiếm 700m2, thì vẫn còn 4.300m2, nếu cả 7 người xung quanh bà Tâm cùng chiếm, thì thửa đất của Nhà nước vẫn còn trên 1.000m2. Nhưng ngoài bà Tâm, không ai bị cáo buộc lấn chiếm, vậy 4.300m2 ấy đi đâu? Sự thật thì thửa đất Nhà nước vẫn còn đó, cách xa đất bà của Tâm trên 100m. Hàng chục nhân chứng, kể cả người từng canh tác trên thửa đất này nhiều năm đều khẳng định, đất của bà Tâm không liên quan đến thửa 5.000m2 kia. Rõ ràng, Chủ tịch UBND phường Phạm Ngọc Thắng vu khống bà Tâm chiếm đất Nhà nước, để tước đoạt 700m2 đất của bà.

Sơ đồ thửa đất và nhà ở trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Một cán bộ hưu trí nói: “Cái phường này… tốn cán bộ quá nhà báo ạ, gần như mỗi năm mất một ông Chủ tịch. Không lẽ ở đây có ma hay sao, mà vị nào lên Chủ tịch UBND phường cũng bị “nốc ao” cả vậy?”. Một lão ngư nói: “Đây xưa là bãi tha ma, nên nhiều “ma” là phải. Mà cũng hay, “ma” chỉ bắt quan tham ăn đất, không bắt dân đen. Từ khi đường Hùng Vương xuất hiện, thì dân mất đất càng nhiều, mà quan bị “ma” bắt cũng lắm”.

Trở lại việc bà Nhanh dựng căn nhà bị bão đổ và xây hàng rào không phép bị cưỡng chế, nhiều người đặt câu hỏi: Tường rào ngăn cách vỉa hè đường với nhà dân, không ảnh hưởng trật tự, mà làm tăng mĩ quan đô thị, lẽ ra khuyến khích dân làm để đẹp nhà, đẹp phố, sao lại phạt tiền, rồi cưỡng chế, hủy hoại của dân? Phải chăng làm vậy để chứng tỏ uy quyền của cán bộ? Hay là đẹp phố, đẹp nhà mà chưa “đẹp lòng” các cán bộ phường?

Biên bản giải quyết đơn kiến nghị lập ngày 27/7/2018

Các ông: Đ.T.S, H.Đ.H, P.Đ.T cho biết: Ở đây có một vị quan cấp tỉnh uy quyền lắm. Ông ta làm phó nhưng không ngán cả cấp Trưởng, bởi những “vấn đề” của cấp trưởng, ông ta nắm được hết. Đường Hùng Vương là đường chính ở đây, lớn nhất, dài nhất, mới hình thành, đi qua đất canh tác và nhà dân. Nhà, đất ai lộ ra mặt đường đều trở thành đất vàng cả. Dân đen mà có đất vàng thì sống không yên. Người thân của ông kia, nhất là phía vợ, dựa bóng ông tác oai, tác quái để mua rẻ. Ai không bán, hoặc bán giá cao là họ “mách” ông. Thế là… cấp dưới tìm cách này, cách khác, kể cả lừa như kiểu lừa bà Nhanh, kể cả vu khống như vu khống bà Trình Thị Tâm… miễn lấy được đất của họ. Đất của cô Nhanh ở ngay bùng binh thì giá trị càng cao. Cô ấy mua 3 căn nhà của ông cháu ông Nguyễn Núp, trong đó mới một nhà đất có sổ đỏ. Biết đặc điểm này, nên người thân ông ta nhòm ngó, rồi UBND phường lăm le... lấy. Người dân nghĩ, đất mua bằng giấy tay thì không được cấp sổ đỏ, nên rất sợ. Dân không dám lên tiếng, thế là nhiều người, nhất là cán bộ càng giàu nhanh.

Ông S, ông H, ông T tiễn tôi ra tận xe và nói: “Nếu nhà báo có duyên với Phú Yên, Tuy Hòa, thì còn phải đến đây nhiều nữa. Lần sau chúng tôi sẽ kể nhiều chuyện li kì hơn. Chuyện đất đai, chuyện quan tham ăn đất thì còn dài lắm, chỉ sợ nhà báo không đủ sức mà viết”.