Buông lỏng quản lý đất đai

Từ năm 2016 - 2018, TP Thái Nguyên chuyển đổi 978 trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất, nhưng có tới 410 trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất “không có trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm được UBND tỉnh Thái Nguyên phê duyệt”.

Tại tổ 37, phường Phan Đình Phùng, một tổ dân phố có tới 3 khu dân cư tự phát, với diện tích mỗi khu rộng hàng nghìn mét vuông. Sau khi đất chuyển đổi từ đất lúa sang đất ở để xây nhà, phân lô bán đất nền những trên biểu quản lý vẫn thể hiện diện tích đất lúa.

Trường hợp hộ ông Phạm Minh Tuấn có 2 thửa đất, mỗi thửa rộng vài nghìn mét vuông trên địa bàn 2 phường Gia Sàng và Phan Đình Phùng có nguồn gốc từ việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Những diện tích đất này, sau đó tách ra mỗi thửa, ít thì hàng chục sổ đỏ đất ở, nhiều thì hàng trăm đều mang tên cá nhân để xây nhà hàng loạt bán như một dự án kinh doanh nhà được cấp phép. Chính quyền địa phương biết nhưng vẫn “nhắm mắt làm ngơ”.

Công trình xây dựng ở phường Gia Sàng

Tại tổ 17 phường Thịnh Đán, một mảnh đất có diện tích rộng 8.584,4 m2 của hộ bà Nguyễn Thị Thu Hà (Nguyễn Mai Toại) được UBND TP Thái Nguyên cấp GCNQSDĐ năm 2003, trong đó có 3.452,7 m2 đất ở, còn lại 4.924,4 m2 đất nông nghiệp.

Thửa đất rộng trên 8.000 m2 trong đó có cả diện tích đất nông nghiệp chưa được chuyển đổi hiện đã san lấp, xây dựng và đấu nối hạ tầng phục vụ việc phân lô bán đất nền tại tổ 17 phường Thịnh Đán.

Tuy nhiên, đến tháng 7/2018, toàn bộ diện tích đất ở trên đã được chuyển sang tên cho bà Lương Hà Giang. Từ đây, toàn bộ diện tích 8.584,4m2 được san gạt mặt bằng xây dựng hạ tầng kỹ thuật, phân lô bán đất nền trên cả phần diện tích đất nông nghiệp chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

San lấp trái phép tại tổ 17, phường Thịnh Đán

Theo Điều 69, Nghị định 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định về trình tự cho phép chuyển mục đích sử dụng đất quy định: “Người sử dụng đất nộp đơn xin phép chuyển mục đích sử dụng đất kèm theo giấy chứng nhận đến cơ quan tài nguyên và môi trường sau đó cơ quan tài nguyên và môi trường có trách nhiệm thẩm tra hồ sơ. Cơ quan tài nguyên và môi trường có trách nhiệm thẩm tra hồ sơ; xác minh thực địa, thẩm định nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất; hướng dẫn người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật; trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; chỉ đạo cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính.

Đối với trường hợp nhà đầu tư nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của người đang sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư thì thực hiện thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất đồng thời với thủ tục cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. Người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định”.

Quy định của Luật là rất rõ ràng và chặt chẽ, nhưng không hiểu vì sao TP Thái Nguyên vẫn “nhắm mắt làm ngơ” bỏ lọt khâu thẩm định hồ sơ và nhu cầu sử dụng đất của các hộ gia đình nên có tình trạng hàng nghìn mét vuông đất nông nghiệp đã được chuyển đổi không có trong kế hoạch. Một thửa đất nông nghiệp sau khi được chuyển đổi được tách ra hàng chục, hàng trăm chiếc bìa đỏ đất ở để các cá nhân dễ dàng lập lên các khu đô thị tự phát.

Cơ sở đường, điện đã được xây dựng xong tại tổ 17, phường Thịnh Đán

Với mật độ dự án thu hồi đất nông nghiệp làm khu đô thị, khu tái định dày đặc như hiện nay trên địa bàn TP Thái Nguyên nếu một người dân bình thường tự đi chuyển đổi mục đích một thửa đất lúa sang đất ở và đất khác là vô cùng khó, bởi lẽ sẽ vướng quy hoạch hoặc sẽ không có trong “kế hoạch sử dụng đất được UBND tỉnh phê duyệt”.

Tại Điều 52, Luật Đất đai năm 2013 quy định việc cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất phải nằm trong “Kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất”.

Nắm được tâm lý, hiểu được luật nên một số “đầu nậu” đã đi mua gom những thửa đất lúa nằm xen kẹt trong khu dân cư với diện tích hàng nghìn mét vuông, thậm chí có khu lên tới cả ha. Sau đó các “đầu nậu” cấu kết với một số cán bộ địa chính để hợp thức việc chuyển đổi bằng cách “ngó lơ việc thẩm tra hồ sơ, xác minh thực địa, thẩm định nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất...”.

Từ việc chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở và đất khác không có trong kế hoạch được phê duyệt nên biểu tổng hợp số liệu quản lý đất đai thể hiện sau khi chuyển mục đích vẫn cùng 1 thửa đất, chưa thể hiện nội dung sau khi chuyển mục đích đã được tách thửa đất mới để chờ sau đó hợp thức bằng việc đưa vào kế hoạch sử dụng đất cho những năm tiếp theo.

Cần làm rõ trách nhiệm người đứng đầu

Việc quản lý đất đai trên địa bàn TP Thái Nguyên đã cho thấy công tác quản lý đất đai đang có nhiều bất cập, thể hiện qua các trường hợp sử dụng đất sai mục đích tại tổ 37 phường Phan Đình Phùng; tổ 9, tổ 21 -22 phường Gia Sàng; tổ 17 phường Thịnh Đán..Người sử dụng đất tự ý đổ đất, san gạt mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật trên đất nông nghiệp, hình thành các khu dân cư tự phát. Chủ đất tự ý đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật không đúng quy hoạch trên phần diện tích đất trả lại để làm đường giao thông vào các thửa đất khi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.

Xây dựng tràn lan tại phường Gia Sàng

Liên quan đến vụ việc, PV đã liên lạc với ông Lê Quang Minh, Phó Chủ tịch UBND TP Thái Nguyên và được ông Minh giới thiệu làm việc với ông Trần Hoài Nam, Chánh văn phòng UBND TP Thái Nguyên. Theo ông Nam: Trong năm 2016-2018, TP Thái Nguyên đã chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho gần 1.000 hộ, trong đó đất nông nghiệp sang đất khác là 322 hộ. Số hộ có đất vườn tạp, nông nghiệp khác sang đất khác là 656 hộ với tổng diện tích khoảng 27,5 ha. Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất được tuân thủ theo quy định Luật Đất đai. Cũng trong thời kỳ 2016-2018, TP Thái Nguyên cấp phép cho 8.500 giấy phép xây dựng nhà cho các hộ gia đình. Phát hiện 52 trường hợp vi phạm trật tự xây dựng. Trong đó phường Phan Đình Phùng 5 trường hợp. UBND phường Gia Sàng là 2 trường hợp. Riêng đối với phường Thịnh Đán, một số hộ gia đình đã tự ý đồ đất, san gạt mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật trên đất nông nghiệp. Việc này UBND phường Thịnh Đán đã xử phạt về hành chính… Tại buổi làm việc, phóng viên đề nghị ông Nam cung cấp các văn bản quy định của TP về việc quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất… và việc cấp phép quy hoạch khu dân cư. Tuy nhiên, ông Nam chưa cung cấp được với lý do, "tìm mãi nhưng TP không có".

Theo quan sát của phóng viên, hiện ở tổ 17, phường Thịnh Đán phần diện tích đất nông nghiệp vẫn không được khắc phục, việc bán đất nền vẫn ngang nhiên diễn ra. Theo ông N.V.D ở tổ 17 phường Thịnh Đán, khu đất này gần 10.000m3 được san lấp mặt bằng vào cuối năm 2018 để phân lô bán nền. Lô thấp nhất 320 triệu, cao nhất có giá 750 triệu. Hiện Công ty Bất động sản Nguyễn Toàn đang phân phối dất tại đây…

Cũng như ở tổ 17, phường Thịnh Đán, tại tổ 37 phường Phan Đình Phùng việc xây dựng tại khu này cũng đang nhộn nhịp. Theo bà N.T.T, ở đây có ông Phạm Minh Tuấn chuyên đi gom đất nông nghiệp sau đó chuyển đối và phân lô bán. Ngôi nhà và mảnh đất của tôi trước cũng mua của ông Tuấn. Sau khi mua đất ông Tuấn sẽ “có cách” để xây dựng…

Nhiều công trình xây dựng tại phường Phan Đình Phùng

Có thể thấy, với cách vận dụng “linh hoạt” của chính quyền TP Thái Nguyên, việc chuyển đổi mục đích đất sau đó tách thành bao nhiêu bìa tùy thích, “không cần nằm trong kế hoạch sử dụng đất” (sau đó sẽ xin chỉnh lý, bổ sung); thẩm tra hồ sơ, kiểm tra thực địa, căn cứ nhu cầu thực tế của người dân có nhiều đất thì tách thành nhiều bìa đỏ đất ở, miễn sao thửa đất tách ra không dưới 40m2.

Các hộ gia đình, cá nhân chỉ cần “núp bóng” là có thể thỏa sức mua gom đất nông nghiệp, sau đó hợp thức bằng việc chuyển đổi, đem phân lô bán đất nền; có bìa đỏ trao tay với số lượng lớn mà không cần phải lập dự án, không cần chấp thuận chủ trường đầu tư, không cần phải làm thủ tục thuê đất, không cần phải cấp phép quy hoạch...

Nhiều các nhân có thể tự lập quy hoạch, tự đấu nối hạ tầng kỹ thuật, làm đường phân khu - phân lô xây dựng nhà và bán đất nền tạo lên những khu dân nhỏ lẽ tự phát mặc nhiên cho phá vỡ quy hoạch chung của thành phố mà không gặp phải sự kiểm soát, quản lý, cấp phép của cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền. Điều này tạo nên sự bất bình đẳng trong kinh doanh, sẽ là thiệt hại vô cùng lớn cho ngân sách Nhà nước nếu triển khai thực hiện dự án thu hồi đất.

Báo Ngày mới Online sẽ tiếp tục thông tin.