Đi tìm nguyên nhân.

Lần theo thư bạn đọc, chúng tôi đã về xã Tiền Phong, xã cuối cùng của vùng đảo Hà Nam thuộc thị xã Quảng Yên, giáp với huyện Cát Hải, TP Hải Phòng. Xã Tiền Phong được thành lập theo Nghị định số 23/1998/NĐ-CP ngày 24/4/1998 của Thủ tướng Chính phủ được tách ra từ xã Liên Vị, hầu hết số dân xã Tiền Phong là dân của xã Liên Vị được điều động ra xây dựng kinh tế mới theo quyết định của UBND huyện Yên Hưng... Trong 3 người đứng đơn thì chỉ có ông Lê Văn Bằng và bà Nguyễn Thị Thậm có nhà, riêng ông Cao Văn Quang sau buổi dự tiếp công dân của thị xã Quảng Yên đầu tháng 10/2019 về, ông phải đi trông thuê đầm nuôi trồng thủy sản nên không có mặt. Cùng có mặt và chứng kiến buổi làm việc với chúng tôi có ông Lê Văn Vở, nguyên Phó Chủ tịch lâm thời xã Tiền Phong, Chủ tịch xã Tiền Phong giai đoạn 2004-2011, khi về nghỉ chế độ chính là Chủ tịch HĐND xã, hàng xóm của ông Bằng bà Thậm. Qua trình bày của ông Lê Văn Bằng, bà Nguyễn Thị Thậm thì 3 gia đình các ông bà không thuộc diện phải đi xây dựng vùng kinh tế mới ở xã Tiền Phong, mà tình nguyện đi thay 3 hộ gia đình đã có quyết định của UBND huyện Yên Hưng(thị xã Quảng Yên ngày nay) nhưng không đi. Theo Quyết định số 20/QĐ-UBND ngày 3/6/1998 của UBND huyên Yên Hưng điều động 40 hộ, 137 nhân khẩu, 87 lao động từ thôn Vị Dương xã Liên Vị đến thôn Tiền Phong (nay là thôn 3), xã Tiền Phong để xây dựng vùng kinh tế mới. Ngày ấy Tiền Phong chỉ là một thôn của xã Liên Vị, thuộc diện khó khăn vào bậc nhất của huyện Yên Hưng, không đường, không trường, không trạm, xa trung tâm xã hơn 5km, đường sá đi lại khó khăn. Vì thế 3 hộ trong tổng số 40 hộ có quyết định điều động của UBND huyện không đi là Lê Văn Tâm,Đỗ Văn Nghĩa và Lê Văn Lâm. Để đảm bảo số hộ, số khẩu theo quyết định đã báo cáo UBND tỉnh, thực hiện sự chỉ đạo của UBND huyện Yên Hưng, HTX Liên Vị và UBND xã Liên Vị khi ấy đã vận động một số hộ đi bổ xung và gia đình các ông bà Cao Văn Quang, Lê Văn Bằng, Nguyễn Thị Thậm đã tình nguyện bàn giao nhà đất (cả đất ở và đất canh tác ) ở quê đi đến vùng quê mới Tiền Phong để lập nghiệp. Đến nơi ở mới gia đình các ông bà Cao Văn Quang, Lê Văn Bằng, Nguyễn Thị Thậm được cấp mỗi gia đình 300 m2 đất ở kèm theo đó là 2.700.000 đồng để dâng đất nền làm nhà và 2400m2 đất canh tác liền nhau (mỗi khẩu được 1,5 sào Bắc bộ). Chính quyền thì hoàn thành chỉ tiêu được giao, dân có chỗ ở, có đất canh tác để sản xuất, nộp nghĩa vụ với nhà nước đầy đủ là yên tâm rồi. Họ đâu có ngờ, sau này khi chính quyền khuyến khích làm sổ đỏ, khi xác định nguồn gốc đất được cấp thì lại không có quyết định “được” đi xây dựng vùng kinh tế mới và phải để lại xem xét. Ông Quang, ông Bằng, bà Thậm đã gửi đơn, đi gõ cửa cơ quan công quyền xã, huyện tỉnh nhiều năm nay, nhưng vẫn chưa được giải quyết và đều nhận được câu trả lời: “chờ” để các cơ quan có thẩm quyền xác định...

Các hộ dân ở xã Tiền Phong, thị xã Quảng Yên tình bày với phóng viên Báo Người cao tuổi.

Để chứng minh ông Bằng, bà Thậm chuyển cho chúng tôi một số giấy xác nhận của ông Lê Thanh Lãng, cán bộ địa chính xã Liên Vị, sau này là Chủ tịch UBND xã Tiền Phong: “Tôi là Lê Thanh Lãng, cán bộ địa chính xã Liên Vị có giao đất cho đất ở và đất canh tác cho ông Bằng, bà Thậm, ông Quang ở vùng kinh tế mới Tiền Phong”. Ông Phạm Hữu Bình, nguyên là xóm trưởng xóm Đình 2 chứng thực cho anh Lê Văn Bằng là công dân thộc xóm Đình 2 đã di dân ra Tiền Phong năm 1998, phần nhà đất ở, ruộng canh tác tại xã Liên Vị đã thu hồi lại giao cho người khác sử dụng”. Ông Phạm Văn Minh, nguyên Chủ tịch UBND xã Liên Vị giai đoạn 1994- 1998 xác nhận: 3 gia đình ông Lê Văn Bằng, Cao Văn Quang, Nguyễn Thị Thậm trước năm 1998 đã ở thồn (Đầm 2) xã Liên Vị đến giữa năm 1998 tách 2 thôn (xóm) ra 1 xã là xã Tiền Phong. Ba gia đình trên là công dân của xã Tiền Phong từ giữa năm 1998. Các văn bản trên đều được các cơ quan chức năng có thẩm quyền chứng thực. Theo ông Lê Văn Vở, để đủ dân thành lập xã mới khi ấy huyện Yên Hưng điều chuyển nhiều đợt dân từ Liên Vị ra Tiền Phong. Ngày ấy Tiền Phong rất khó khăn nên nhiều hộ gia đình khi họp thì đồng ý đi, nhưng khi có quyết định thì lại không đi nữa. Ba gia đình các ông Quang, ông Bằng, bà Thậm chuyển ra Tiền Phong từ đợt di dân đầu tiên thay cho 3 hộ gia đình ông Nghĩa, ông Lâm và ông Tuyên cùng ở xã Liên Vị là có thật chứ không phải là trường hợp “nhảy dù” hoặc mua lại đất của người khác như nhiều người nghĩ. Khổ nỗi khi họ đi “thay” nhưng huyện lại không có quyết định bổ xung, khi còn làm việc tôi đã nhiều lần báo cáo với các cơ quan chức năng và UBND thị xã về vấn đề này nhưngchưa được giải quyết.

Các cơ quan có thẩm quyền nói gì!

Ngày31/7/2019, UBND tỉnh Quảng Ninh có Công văn số 5472/UBND-TD về việc giải quyết đề nghị của 3 hộ dân xã Tiền Phong, do ông Nguyễn Huy Thắng, Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh gửi UBND thị xã Quảng Yên, trong công văn ghi rõ: “Giao UBND thị xã Quảng Yên chỉ đạo UBND xã Tiền Phong phối hợp với UBND xã Liên Vị và các cơ quan có liên quan, xác định rõ việc các hộ ông, bà: Cao Văn Quang, Lê Văn Bằng, Nguyễn Thị Thậm có thuộc các hộ đi xây dựng vùng kinh tế mới xã Tiền Phong hay không chính thức hoặc bổ sung hoặc thay thế các hộ khác, trên cơ sở đó xem xét, giải quyết cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ theo đúng quy định của pháp luật và báo cáo kết quả việc thực hiện với Ủy ban nhân dân tỉnh trong tháng 8/2019”.

Văn bản của UBND tỉnh Quảng Ninh gửi thị xã Quảng Yên

Thay vì việc triển khai thực hiện theo công văn chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh, theo như ông Lê Văn Bằng trao đổi với chúng tôi, thì Văn phòng Sử dụng đất thị xã Quảng Yên cử người xuống Tiền Phong trích lục đo vẽ bổ sung bản đồ địa chính cho các hộ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tiền Phong gửi thông báo đến các hộ gia đình chuẩn bị tiền để trả tiền sử dụng đất để được cấp sổ đỏ. Tại buổi tiếp dân tháng ngày 1/10/2019, Chủ tịch UBND thị xã Quảng Yên nói với các hộ dân là: ... “Các bác cứ chuẩn bị tiền để trả tiền sử dụng đất để lấy sổ đỏ. Khi nào các cơ quan chức năng xác định được cụ thể các bác đi xây dựng vùng kinh tế mới năm 1998 thì nhà nước trả lại tiền các bác”.

Thực hiện chủ trương của Đảng ông Bằng, ông Quang, bà Thậm rời bỏ nhà cửa, nơi chôn rau cắt rốn đến một vùng khó khăn lập nghiệp, sau hơn 20 năm gia đình họ đã có thế hệ thứ 3. Tuy kinh tế hiện nay không thuộc diện hộ thiếu đói, nhưng các hộ đều nghèo, ba thế hệ đang sống chung dưới một mái nhà. Mỗi người có một hoàn cảnh, riêng bà Nguyễn Thị Thậm thì khổ hơn cả, ra Tiền Phong được mấy năm đứt ghánh giữa đường, một mình nuôi con, sau đó lại đi bước nữa và người chồng mới cũng mới mất được vài năm... nhà nước yêu cầu phải nộp tiền thì chúng tôi lấy đâu ra. Vay ngân hàng thì lấy đâu tài sản thế chấp. Bà Thậm chua xót nói: 1/3 số cán bộ cốt cán của xã Tiền Phong thời ấy nay đã bán đất trở về quê cũ, còn chúng tôi không còn lối trở về mong nhà nước cấp sổ đỏ để cho cháu con yên ổn sau này mà đi lại, chờ đợi đến mỏi mòn...

Thiết nghĩ, sự việc ba hộ gia đình ông Lê Văn Bằng, Cao Văn Quang và bà Nguyễn Thị Thậm đi xây dựng vùng kinh tế mới xã Tiền Phong là đúng, tiệc rằng những cán bộ thực thi nhiệm vụ hồi bấy giờ tắc trách, không hoàn thiện thủ tục cho người dân. Hơn nữa những cán bộ thời kỳ ấy nay tuy đã về hưu nhưng với trách nhiệm của mình trước dân họ sẽ đâu dám chứng nhận sai, không riêng gì chứng cứ phải là cán bộ mà cả trăm hộ dân cùng thời gồng ghánh cùng họ cũng đủ để xác định thực hư, người phạm tội trốn lủi hàng chục năm trời, thay tên đổi họ còn lần ra được, việc các hộ ký nhận tiền dâng đất nền chắc vẫn còn trong tập hồ sơ năm ấy. Mong chính quyền xã Tiền Phong, xã Liên Vị và Ủy ban nhân dân thị xã Quảng Yên sớm vào cuộc giải quyết thấu đáo quyền lợi cho họ những người nông dân suốt đời nghe Đảng, đi theo Đảng.

Báo điện tử Ngày mới sẽ tiếp tục phản ánh vụ việc trên.