Doanh nhân Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân bị Cơ quan An ninh điều tra Công an TP Cần Thơ (Cơ quan điều tra) bắt, khởi tố rồi nhiều lần thay đổi tội danh. Cuối cùng, ông Nhân bị truy tố ra TAND TP Cần Thơ, cùng 3 cán bộ của Agribank Cần Thơ, với tội danh “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”. Trong vụ án này, luật sư Hoàng Văn Tùng, Trưởng Văn phòng luật sư Trung Hòa, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, một trong những luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị cáo Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân khẳng định, vụ án có dấu hiệu hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự.

Luật sư Tùng phân tích: “Từ một vụ việc dân sự bình thường, đang được giải quyết tại TAND quận Ninh Kiều, bỗng dưng Cơ quan điều tra khởi tố vụ án hình sự. Trước khi vụ án được khởi tố, Agribank Cần Thơ đã khởi kiện vụ án dân sự, nhằm phát mãi tài sản đã thế chấp của Công ty Tây Nam để thu hồi nợ, TAND quận Ninh Kiều đã thụ lí vụ án. Trong quá trình này, Cơ quan điều tra lại khởi tố điều tra vụ án hình sự. Đến thời điểm hiện nay, TAND quận Ninh Kiều không có quyết định tạm đình chỉ giải quyết, Công ty Tây Nam cũng chưa nhận được quyết định tạm đình chỉ nào từ TAND quận Ninh Kiều, liên quan đến vụ án dân sự đang được Tòa thụ lí, giải quyết.

Hai trong những khối tài sản Công ty Tây Nam thế chấp cho Agribank Cần Thơ

Trong vụ án này, không hề có đơn tố cáo hay tố giác từ phía Agribank Cần Thơ. Hành vi khách quan không cấu thành tội phạm, chỉ đơn giản là quan hệ dân sự thuần túy thông thường, nhưng Cơ quan điều tra vẫn khởi tố vụ án hình sự. Việc khởi tố này không đúng thẩm quyền, theo Pháp lệnh về tổ chức điều tra hình sự năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2006, 2009) và Thông tư số 28/2014/TT-BCA ngày 7/7/2014 của Bộ Công an, về công tác điều tra hình sự trong Công an Nhân dân. Không những vậy, sau thời gian dài điều tra, Cơ quan điều tra lại thay đổi tội danh nhiều lần, cuối cùng xác định tội danh “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”, ông Nhân cũng bị truy tố ra Tòa vì tội danh này.

Đây là một trong những sai lầm nghiêm trọng của Cơ quan điều tra, bởi lẽ ông Nhân không thuộc chủ thể của tội phạm này. Chủ thể của tội danh “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”, chỉ có thể là người có có chức vụ, quyền hạn trong các tổ chức tín dụng… có đầy đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự. Ông Nhân không phải là nhân viên ngân hàng, không phải người nắm chức vụ quyền hạn trong Agribank Cần Thơ. Chính xác, ông Nhân là khách hàng của Agribank Cần Thơ, chịu sự ràng buộc theo hợp đồng vay tín dụng mà 2 bên đã kí kết. Do đó, Cơ quan điều tra và Viện KSND TP Cần Thơ xác định và khởi tố bị can, truy tố đối với ông Nhân là không đúng chủ thể, gây oan sai cho ông Nhân”.

Luật sư Hoàng Văn Tùng, Trưởng Văn phòng luật sư Trung Hòa

Sau khi TAND TP Cần Thơ trả hồ sơ lần thứ ba, ngày 9/9/2018, Cơ quan điều tra ban hành Quyết định số 101/QĐ, tạm đình chỉ vụ án; ngày 10/12/2018, lại ban hành Quyết định số 142/QĐ, phục hồi điều tra vụ án; ngày 10/6/2019, lại ra Quyết định số 100/QĐ, tạm đình chỉ điều tra vụ án, rồi lại phục hồi điều tra, truy tố các bị cáo ra TAND TP Cần Thơ… Sau một thời gian dài “nghiên cứu”, ngày 10/5/2021, thẩm phán Nguyễn Văn Trinh (TAND TP Cần Thơ) kí ban hành Quyết định số 04/2021/HSST-QĐ, trả hồ sơ cho Viện KSND TP Cần Thơ, để điều tra bổ sung những vấn đề: “- Cần thiết phải xử lí tài sản bảo đảm theo quy định tại Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 của Quốc hội. - Kết quả xử lí tài sản bảo đảm là cơ sở để xác định thiệt hại trong vụ án”. Ngày 18/5/2021, Viện KSND TP Cần Thơ có Văn bản số 155/VKS-P3 gửi TAND TP Cần Thơ, khẳng định giữ nguyên quyết định truy tố đối với các bị cáo, theo Cáo trạng số 26/CT-VKS-P3 ngày 9/7/2018.

Một ngày sau (19/5/2021), thẩm phán Nguyễn Văn Trinh kí Quyết định số 25/2021/QĐXXST-HS, đưa vụ án ra xét xử, thời gian mở phiên tòa ấn định sáng ngày 7/6/2021. Đến hạn, ngày 7/6/2021, thẩm phán Nguyễn Văn Trinh kí Quyết định số 28/2021/HSST-QĐ, hoãn phiên tòa với lí do “Luật sư có đơn xin hoãn phiên tòa và dịch SARS-Covi 2 diễn biến phức tạp”. Một ngày sau, ngày 8/6/2021, thẩm phán Nguyễn Văn Trinh lại kí Quyết định số 38/2021/HSST-QĐ, về việc hủy bỏ kê biên, đối với 12 tài sản và khối tài sản mà Công ty Tây Nam thế chấp vay vốn tại Agrybank Cần Thơ. Quyết định số 38/2021/HSST-QĐ có nội dung: “Giao trả các tài sản nêu trên cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – Chi nhánh Cần Thơ để xử lí thu hồi nợ”. Về căn cứ, Quyết định này ghi: “Xét thấy cần thiết phải xử lí tài sản bảo đảm theo quy định tại Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 của Quốc hội. Kết quả xử lí tài sản bảo đảm là cơ sở để xác định thiệt hại trong vụ án”.

Quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung của TAND TP Cần Thơ và trả lời của Viện KSND TP Cần Thơ

Luật sư Hoàng Văn Tùng cho rằng: Quyết định hủy bỏ kê biên tài sản số 38/2021/HSST-QĐ, gồm các tài sản vốn đã bị Cơ quan điều tra kê biên trước đó, là trái pháp luật. Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 của Quốc hội nhằm thí điểm xử lí nợ xấu của các tổ chức tín dụng, còn các khoản nợ của Công ty Tây Nam không phải nợ xấu. Hợp đồng tín dụng số 01/HĐTD.TN ngày 2/1/2012 giữa Agribank Cần Thơ với Công ty Tây Nam, có thời gian thực hiện 13 năm (kể cả 1 năm ân hạn). Ngày 24/12/2015, Cơ quan điều tra khởi tố vụ án, dừng việc giải quyết dân sự, sau đó là kê biên tài sản, thu giữ con dấu, dẫn đến doanh nghiệp bị đóng băng, không thể thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng. Hợp đồng tín dụn số 01/HĐTD.TN mới thực hiện được khoảng 5 năm 6 tháng, thời hạn thực hiện theo hợp đồng tín dụng vẫn còn, thì không thể xác định đó là khoản nợ xấu được. Nếu coi hậu quả phát sinh từ việc kê biên tài sản, khiến đóng băng hoạt động của doanh nghiệp, dẫn đến không thể trả nợ cho ngân hàng là “nợ xấu”, thì lỗi này rõ ràng không phải do doanh nghiệp, mà thuộc về các cơ quan tiến hành tố tụng, khi hình sự hóa một quan hệ dân sự.

Thẩm phán Nguyễn Văn Trinh áp dụng Nghị quyết số 42/2017/QH14 cũng không đúng quy định, bởi Nghị quyết này có hiệu lực kể từ ngày 15/8/2017 và được thực hiện trong thời hạn 5 năm, kể từ ngày có hiệu lực thi hành. Trong khi các cơ quan tố tụng xác định, hành vi vi phạm xảy ra từ ngày ban hành quyết định khởi tố vụ án (24/12/2015).

Quyết định hủy bỏ kê biên tài sản xác định: Giao tài sản (12 tài sản và khối tài sản) cho Agribank Cần Thơ, để xử lí thu hồi nợ, với mục đích kết quả xử lí tài sản bảo đảm là cơ sở để xác định thiệt hại trong vụ án. Điều này không hề tôn trọng những thỏa thuận, cam kết giữa hai bên về việc xử lí tài sản thế chấp theo hợp đồng tín dụng đã kí. Trong khi phía Agribank Cần Thơ đã có Công văn số 2203, xác định khoản nợ của Công ty Tây Nam là bình thường, không có cơ sở xác định thiệt hại.

(Còn nữa)

Vì sao Công ty CP Toàn cầu TMS bị thu hồi chủ trương đầu tư dự án Resort TMS Cần Thơ